Anneyiz

Utangaçlık Sorununu Nasıl Çözebiliriz

Merhaba sevgili anneler. Bugün çocuklarımızdaki utangaçlık ve çekingenlik sorununu ele alacağım. Utangaçlık hangi dönemlerde normaldir, ne zaman ne yapmalıyız. Bu gibi durumlarda çocuklarımıza nasıl bir davranış sergilemeliyiz?

Bazı çocuklar çekingen davranıp başlarını önlerine eğer, genellikle de annelerinin arkasına saklanırlar. Utangaçlık 3-6 yaş arasında normal ve çocukların çokça sergilediği bir davranış. Bundan kurtulması aslında çok da zor değil. Öncelikle yapmamız gereken, çocuğumuzun utandığından başkalarının yanında bahsetmemek olmalı. Bunun dışında yapmamız gerekenler de var tabi.

Utangaçlık 6 ay ile 1 yaş arasında bebeğin yabancı birini gördüğünde yüzünü annesinin göğsüne gömüp saklanmasıyla başlar. Çoğu bebek bir süre sonra kendisini güvende hissedip yabancı kişiyi incelemeye başlarken bir kısmında korku, huzursuzluk ve saklanma devam eder. Utangaçlık en yoğun 3-6 yaşlar arasında görülür. Bu yaşlar çocuğun bireyselleşmeye başladığını fark ettiği ve başkalarının kendisi hakkındaki görüşlerinin önemli olmaya başladığı yaşlardır. Çocuk başkalarının yanında beğenilmeyen bir duruma düşmekten korkar ve utanır. Bu durum yaşa özgü doğal tepkilerdir. Çocuğunuz utangaç davranışlar sergiliyorsa eleştirme, suçlama, alay etme gibi tutumlardan kesinlikle kaçının. Çevrenizdeki anane, amca, dayı vs. gibi yakınlarında bunu yapmasına izin vermeyin.

Utangaçlığın oluşmasında genetik yatkınlık, kişilik yapısı, anne-baba tutumları ve sosyal yaşam yetersizliği gibi pek çok neden vardır. Çocuk büyüdükçe yabancılardan korkma ve huzursuz olma durumu genelde azalır ve zaman içerisinde de kaybolur. Bazı çocuklarda ise bu huzursuzluk ve korku hali yaşam boyu devam eder. Genellikle tehlike sinyali düşük olan çocukların kendileri gibi tehlike sinyali eşiği düşük anne-babaları vardır. Bu ebeveynler çocuklarıyla ilgili aşırı kaygı duyarlar. Utanmaya yatkınlık bu şekilde gelişir. Çocuğun görüşünü ifade edemediği, susturulduğu, itiraz hakkının olmadığı, aşırı sert bir havanın hüküm sürdüğü aile ortamında yetişen çocukta güven duygusu gelişemediği için utangaçlık yaygın bir davranış olarak karşımıza çıkar. Benzer şekilde aşırı derecede korunup kollanmış çocuklarda da bağımsız hareket etme ve anne-babadan ayrılıp başkalarıyla rahat ilişki kurma becerilerinin yeterince gelişmemiş olması sonucu utangaçlık görülür. Bunun dışında sosyal ortamlara sokulmayan, yeni insanlarla karşılaşma ve tanışma fırsatı bulamayan çocuklarda da utangaçlık sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Peki, çocuğumuzun utangaç olduğunu nasıl anlarız? Utangaçlık hali çocuklarda, yetişkinlere göre daha kolay gözlenir. Utangaç çocuklar yabancı birini gördüklerinde yüzlerini kapatır, annelerinin kucaklarına ya da arkalarına saklanır, giysisiyle oynamak ya da elini ağzına götürmek gibi davranışlarda bulunurlar. Sosyal etkinliklere katılmakta, yaşıtlarıyla etkileşime girmekte zorlanırlar. Yeniliklerden ve rutinlerinin değişmesinden hoşlanmazlar. Başkalarının yanında performans sergilemekten kaçınırlar. Anne baba olarak yapmanız gerekenler ise burada en önemli nokta. Yeni ortamlara uyum sağlaması için fırsat verin. İstemediği bir ortama girerken aşırı zorlayıcı olmamaya dikkat edin. Çocuğa ve ortama ait olumlu özelliklere dikkat çekin. Kendi sosyal ilişkilerinizi ve rollerinizi gözden geçirin. Utangaç davranışlar sergilediğinde eleştirme, suçlama ve alay etme gibi tutumlardan kaçının. Çocuğunuzun utangaçlığını başkalarının yanında konuşmayın. Değişik, sosyal ve kültürel ortamlarda bulunmasını, yeteneklerini tanıyıp geliştirmesini sağlayın. Özgüvenini arttıracak etkinlikler ve beceriler edinmesini sağlayın. Onu hiçbir şey için zorlamayın. Teşvik edin. Aşırı koruyucu ya da baskıcı tutumlardan kaçının. İşleri onun yerine yapmak ya da onun adına konuşmak gibi davranışlardan uzak durun. Kendi benzer deneyimlerinizi ve yaşadıklarınızı çocuğunuzla paylaşın. Sevgiyle kalın…

Anneyiz