Çocuklarda Sorumluluk Duygusu

Merhaba sevgili anneler. Bugün ki yazımda çocuklarda sorumluluk bilinci nasıl geliştirilir, sorumluluk duygusu neden önemlidir, sorumluluk sahibi çocuk nasıl yetiştirilir, çocuğa nasıl sorumluluk kazandırılır? sorularına yanıt aradım.
Kurallara uyma, tercih ve seçimlerinin sonuçlarına katlanma, kendi sınırlarını bilerek başka insanların ve diğer canlıların haklarına saygı gösterme olarak tanımlayabileceğimiz sorumluluk, öğrenilerek geliştirilen bir beceridir. Yaşamımızdaki tüm değerlerde de olduğu gibi sorumluluk sahibi olmak, sorumluluk bilincini kazanmak da önce anne babadan, sonra sosyal çevreden öğrenilecektir.
Çocukta özgüven ve sorumluluk sahibi olma birbirine bağlıdır. Özgüven eksikliği olan bir çocuk hata yapmaktan korkacağından, her şeyi ebeveynlerine sorma ve onaylama ihtiyacında olduğundan sorumluluk almaktan kaçacaktır. Sorumluluk ile kişilik gelişimi de birbirinden ayrılmayacak kavramlardır. İlk 6 yaşta hemen hemen tamamlanan kişilik gelişiminde bağımsız kişilik gelişimi baskılandıysa sorumluluk duygusu da zor kazanılacaktır. Aşırı korumacı ve müdahaleci ebeveyn yaklaşımı çocuğun bağımsızlaşmasını engelleyerek sorumluluk sahibi olmasını önlediği gibi, günümüzdeki her şeyin en iyisine, en güzeline sen layıksın, başarı için her yol mubahtır, altta kalanın canı çıksın anlayışı da kural tanımaz, başkalarının hakkını rahatça çiğneyebilen, sorumluluklarından kaçan çocukların yetişmesine neden olur.
Özgüven sahibi çocuk yetiştirmek için onların da fikirlerini alın, seçimlerinin önemli ve değerli olduğunu her fırsatta dile getirin. Bu değer başarı vs. ile ilişkilendirilemez. “iyi ki varsın”, “Bizim için her şeyden önde ve değerlisin”, diliyle çocuğunuza ne kadar önemli ve değerli olduğunu her zaman hissettirin.
Çocuk yetiştirirken davranış ile kişiliği ayırmak en önemli konulardandır. Olumsuz bir davranışı farklı yöntemlerle değiştirmek mümkündür. Ancak çocuğun kişilik özelliklerini küçümseyici, suçlayıcı tavırlar ve kişiliğini değiştirmeye yönelik zorlamalar en büyük hata olacaktır.
Sorumluluk sahibi bir çocuk yetiştirmek istiyorsak çocuğumuza örnek, doğru rol model olmalıyız. Siz ne kadar sorumluluk sahibiyseniz çocuğunuz da o kadar sorumluluk sahibi olacaktır. Küçük yaşlardan itibaren çocuklarınızı adam yerine koyup ve onlara seçme hakkı tanıyalım. Seçme şansı tanınan, kararlarına saygı gösterilen çocukların kişilik gelişimleri daha sağlıklı olacak, kendilerini daha iyi tanıyacaklardır.
Çocuklarımız arasında cinsiyet ayırımı yapmayalım. Sofrayı kızınızla toplarken oğlunuzun bilgisayar başında oturmasına göz yumarsanız ev işlerinde kadına yardımcı olmayacak bir erkek evlat yetiştirmeniz kesindir.
Yatağını toplama, odasını düzenleme gibi şeylerde her şeyi üstlenip, hazıra konmaya alıştırmayalım. Belli sorumluluk alanları koyarak, bunu istikrarlı biçimde takip edelim.
Küçük yaşlardan itibaren sorumluluk bilincini aşılayalım. Çıkardığı kıyafetleri askıya asmak, oyuncaklarını toplamak gibi bireysel sorumluluklarını ve yeşili korumak, çevreyi temiz tutmak gibi sosyal sorumlulukları öğretelim.
Olumlu davranışlarını mutlaka takdir edelim, görmezden gelip sıradanlaştırmayalım. Sizin için basit bir şey çocuk için çok değerli ve anlamlı olabilir. Yaşının üzerinde taleplerde bulunmayalım.
Çocuğunuzun hatalarının bedelini ödemesini sağlamadan, tüm sorumluluğu siz alır ve onun hatalarının bedelini siz öderseniz, çocuğun davranışları için çeşitli mazeretler üreterek olumluyu olumsuza, olumsuzu olumluya çevirmeyi tercih ederseniz, çocuğa iyi bir rol model olmak yerine kötü örnek olursanız, ılımlı disiplin sağlamada yetersiz ve etkisiz kalıp, “bir daha ki sefere şöyle yaparım” larınız hep lafta kalırsa, sorumsuz çocuk yetiştirmeniz garantidir. Şimdilik bu kadar. Sevgiyle sağlıklı kalın.
 

Çocuklarda Sorumluluk Duygusu