Fakat bu arada bir dezavantaj olarak Kanuni’nin karşısında güçlü bir oluşum belirmeye başladı. Asıl büyük Macaristan ortadan kalktıktan sonra Avrupa’nın en büyük kara devleti Almanya olmuştu. Kıta Avrupa’nın en büyük denizci devleti ise İspanya idi. Coğrafi keşifleri yapan, ilk kolonileri kuran Osmanlılarla büyük deniz savaşları yapan İspanyollar, Venedik ve Cenevizliler’dir. Nitekim iyi hatırlanırsa New York’un eski adı New Amsterdam’dır.
Tam bu sırada İspanya ve Almanya tahtı ve tacı birleşerek akrabalık yoluyla Şarlken’e (V. Karl’a) geçti. Nitekim çok geçmeden Fransa Kralı Fransuva Şarlken’e esir düştü. Fransa Kralı’nın annesi, oğlunu esaretten kurtarması için Kanuni’ye bir mektup yazdı. Eğer Kanuni, Şarlken’e müdahale etmeseydi Şarlken, kısa bir süre içinde Fransa ve İngiltere’yi işgal edecek, böylece Avrupa birliği kurulmuş olacaktı. Kanuni, Fransa’ya ve İngiltere’ye destek ve hibe şeklinde askeri yardımlarda bulundu. Buralarda üsler kurarak Avrupa’yı kontrolünde tuttu.
Günümüzde Amerika Birleşik Devletleri de aynı yöntemleri uygulamaktadır. Eskiden yakışıklı Osmanlı Leventlerinin Akdeniz kıyıları Fas, Tunus, Cezayir ve Fransa sahillerinde dolaştıkları gibi, günümüzde NATO karargâhlarının olduğu örneğin İzmir, Alsancak Kordon Boyu’nda Amerikan ve NATO askerleri çalımlı adımlarla dolaşmaları düşündürücüdür.
Hatırlarsanız daha önceki bölümlerimizde Amerika Birleşik Devletleri’nin, hukuk sistemi olarak Fatih Kanunnamelerinden faydalandığını Ülkemizdeki hukuk sisteminin de ağırlıklı olarak Jüstinyen Devri Roma Hukukuna dayandırıldığı belirtilmişti. Nitekim Türk Ceza Kanununda mal veya can güvenliğini tehdit eden durumlarda; malın güvenliğini tehdit eden suçlarda para ve hapis cezası daha yüksektir. Bu çarpıklığı şöyle izah etmek mümkündür. O dönemde senyör (asil, derebey), herhangi bir problemini çözmek için polis karakoluna gitmek ihtiyacı duymamaktadır. Kendi hazır ordusu vardır. Onun için gerekli olan hukuki düzenleme, ağırlıklı olarak mal varlığının korunması güvencesine dayalı olmalıdır. Mallarının bir kısmını da insanlar yani plepler (köleler) ihtiva oluşturmaktadırlar.
Amerika Birleşik Devletleri ile ilgili oldukça çarpıcı bazı örnekler vermemizde yarar vardır.
A. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki eyalet yapılanması şeklinde görünen model, Osmanlı İmparatorluğu’ndaki eyalet yapılanmasına oldukça benzemektedir.
B. Fatih zamanında başlayıp, bir zaruret şeklinde devam eden kapitülasyonlar ile Marshall Yardımları arasında amaç ve şekil olarak ilinti vardır.
C. Kanuni’nin tarihi mektuplarına bir özenti veya atıf şeklinde yazılan mektuplar vardır. Örneğin Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Jhonson’ın Kıbrıs konusunda Türkiye’ye yazdığı mektup gibi.
Ç. Taklidi şeyler orijinalini çağrıştıran olay ve kişileri türetebilirler. Örneğin yıkılan Sovyetler Birliği’nin son Devlet Başkanı Mahail Gorbaçev, bir ölçüde çağımızın modern Mustafa Reşit Paşa’sı sayılabilir. Çünkü yenilik hareketleri ve ürettiği politikalar güdümlüdür. Şöyle ki
Daha Sovyetler Birliği henüz dağılmadan önce Gorbaçev, kendi ortaya attığı açıklık ve yeniden yapılanma şeklinde politikalar gereği olarak birliğin parçalanmaması için Kuzey Avrupa’da ikna gezileri yaparken bu gezi programında Azerbaycan da vardı. Fakat Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George Bush ile Gorbaçev arasında Malta’da yapılan NATO zirvesinden sonra Gorbaçev, Azerbaycan’ı gezi planından çıkarmış ve oraya tanklarını göndermiştir. Ve akabinde o yıl Nobel Barış Ödülü almıştır. Daha sonra dış görevlerini tamamlayan, Devlet başkanlığı görevi sonlanan Gorbaçev, Amerika Birleşik Devletleri’nde maaşlı gazeteci olarak çalışmaya başlamıştır.
Araştırmacı-yazar