Pazara bereket değil huzursuzluk uğradı!

SULTAN GÜMÜŞ / ÖZEL HABER
Bu hafta Buca Şirinyer pazar alanındaydık. Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) dolayısıyla sokağa çıkma yasağının getirildiği günlerde önlemler ve kısıtlamalar dahilinde tezgahlarını kuran pazarcılar, 1 Haziran itibariyle esnafın sorunlarının aşılacağını düşünüyordu. Fakat sokağa çıkma yasağının kaldırılması diğer tüm esnaflar gibi Şirinyer pazar esnafını da hayal kırıklığına uğrattı. Kimi vatandaş pandemi sürecini en ‘makul’ düzeyde geçirmek için kendini karantinaya almaya devam ederken kimi de pazara uğrasa dahi ‘mecburi’ yapılan fiyat artışından dolayı eli boş dönüyor. Pazarcının kafa yorduğu tek sorun bu değil elbet… İşler yoluna giremediği için siftahsız günler geçiren esnaf ikiye ayrılmış durumda. Çünkü birçok pazarcı, elde kalan ürünleri düşük fiyattan satarak tezgahı gününde bitiriyor, bir kısmı da senet ve borçlarını düşünerek fiyatı artırıyor. Hal böyle olunca kaybedilen müşteri yüzünden sürekli tartışma çıkıyor. Olaya tarafsız kalan esnaf ise müşteri dolayısıyla değil, ansızın uygulanan yasaklar nedeniyle çakışan pazar günlerinden şikayetçi. Kısacası Şirinyer pazar alanına bereket değil huzursuzluk uğradı…
TUHAFİYE VE GIDA AYNI ALANDA
Tezgahına uğradığımız Hasan Koçali isimli bir esnaf, ellerinde kalan ürünleri Kurban Bayramı’na kadar satarak senet ve borçlarını ödemeye çalışacaklarını aktardı. “Söz konusu pazarcı esnafımız bu süreçte oldukça yıprandı” diyen Koçali, “Devletimiz halkın sağlığı için aldığı kararı uyguladı. Biz de bu süreçte tezgahlarımızı kapalı tuttuk, açtığımız dönemlerde ise tedbirli davrandık. Ancak artık hastalıkta ikinci dönemin başlamasıyla mağdur olan esnafın da rahatlatılması gerekiyor” diye konuştu. Pazarcının elinde tonlarca malın beklediğini ifade eden Koçali, esnafın bekleyen çek ve senet ödemeleri yanında geçindirmesi gereken ailesi olduğunu da belirterek şöyle devam etti: “Pazarlara halkın talebi oluyor ama sebze ve tuhafiye tezgahlarının aynı anda açılmasıyla yoğunluk dağıldı. Yoğunluğun bir kısmı meyve ve sebze, bir kısmı tuhafiye tezgahlarına gittiği için karmaşa oluştu.”



“KDV KALDIRILSIN” ÇAĞRISI
Diğer bir esnaf Durmuş Keklik de Hazine ve Maliye Bakanlığına bir talepleri olduğunu dile getirerek “Bu süreçte halkın daha ucuz meyve ve sebze yemesi için bakanlığımızdan meyve ve sebzede yüzde 8 olan KDV'nin kaldırılmasını istiyoruz. 5 bin liralık ürün satan pazarcı 400 lira KDV ödüyor. Bu KDV tüketicinin cebinden çıkıyor ve fiyatlara yansıyor. Bu süreçte bu verginin geçici olarak kalkmasını talep ediyoruz” şeklinde konuştu. Pazarlardaki ürün fiyatlarına değinen Keklik, şunları kaydetti: "Yavaş yavaş pazara tarla mahsulleri, domates, biber ve patlıcan geliyor. Bunlarla beraber yazlık meyveler erik ve kiraz baş gösterdi. Haftaya şeftali ve nektarin gibi ürünler çıkacak. Karpuz da başladı. Limonun fiyatı hükümetin aldığı ihracat kısıtlamasıyla düştü ancak ekim ayında toplanan ürünün fiyatının böyle seyretmesi normal. Patates ve soğan fiyatı ise yerlerde. Tarlada bu ürünlerin fiyatı 1 lira, hatta soğanın kilogram fiyatı 70 kuruşa düşmüş."



GELİŞMELERİ KAYGIYLA İZLİYORLAR
İzmir’deki yüzlerce semt pazarı esnafının haftaya yine kaygı ile başladığını söyleyen bir başka esnaf Cevdet Sapancı ise pazarcı esnafının kara kara ne yapacağını düşündüğünü belirtti. Gelişmeleri kaygı ile izlediklerini belirten Sapancı, sebze hallerinden mal getirmeye korktuklarını aktardı, yasak kararının daha erken haber verilmesini istedi. Esas iş yaptıkları zamanın hafta sonu olduğunu hatırlatan Sapancı, “Bugün her ilçede en az 3-4 tane semt pazarı kuruluyor. Odaya kayıtlı bin 500 esnaf var. Kişi başı tezgah açabilmek için en az 2 bin lira masraf ediyoruz. Aldığı ürüne harcadığı sermaye ayrı masraf. Yazıktır, günahtır, bu masrafı nasıl çıkartacağız? Evimize nasıl ekmek götüreceğiz? Zaten getirilen yeni yasaklar ve konulan sınırlamalar gereği bir esnaf artık her hafta değil, iki haftada bir tezgah açabiliyor, geliri de düştü. Biz daha alacağımız maskenin parasını düşünüyoruz” dedi.



PAZAR GÜNLERİ ÇAKIŞIYOR
Önlerini göremediklerini, yasağın getirileceği günün öncesinde haber verilmediği için tırlarca malı çöpe atmak zorunda kaldıklarını vurgulayan esnaf Kudret Tilki, “Satamayacaksak neden mal alalım? Hem esnaf, hem halci, hem vatandaş mağdur… Her şey bir tarafa esnafın arasına kara kedi girdi. Biri fiyatı arttırmış müşteri kaybediyor diğeri düşük fiyattan satıp onun müşterisini alıyor. O gün kazanç yapamayan adam, tezgahını bitirene saldırıyor. Ben tarafsızım, ortadayım. Ne fiyatı arttırdım, ne de düşürdüm. Tek derdim çakışan pazar günleri. Zaten iki haftada bire çıkarıldık. Bir sürü esnaf var, tezgah açacağımız günler çakışıyor” yorumunda bulundu.