Cambridge Analytica nedir? Türkiye'deki seçimlere etkisi olabilir mi?

KEMAL ÖZKURT

Millet ittifakı Cumhurbaşkanı adayı ve CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun sosyal medya üzerinden İletişim Bakanı Fahrettin Altun’a yaptığı uyarıdan sonra Cambridge Analytica'nın ne olduğu merak konusu haline geldi. Kılıçdaroğlu paylaşımında Altun'a seslenerek 'Cambridge Analytica’cılık oynamak sizin kapasitenizi aşar çocuklar. Son uyarımdır!" ifadelerini kullanmıştı. Peki nedir bu Cambridge Analytica? Hangi amaçla kuruldu? Neye hizmet ediyor?

CAMBRİDGE ANALYTİCA NEDİR?

 Cambridge Analytica, Global Science Research (SCL) Group’un yan şirketi olarak 2013’te Alexander James Ashburner Nix tarafından kuruldu. Şirketin ilk kuruduğu zamanlardaki asıl amacı; Sosyal medya ve diğer kaynaklardan topladığı büyük veriyi analiz ederek hem siyasi hem de ticari müşterileri için “veriye dayalı davranış değişikliği” teknikleri kullanarak hizmet vermektir.

SKANDALLAR NE ZAMAN BAŞLADI?

Cambridge Analytica skandalı, dünya genelinde büyük yankı uyandıran bir olaydır. İngiliz veri analizi şirketinin, ilk olarak patlak verdiği tarih ise 2014 yılında Facebook kullanıcılarının kişisel verilerini toplayarak ABD başkanlık seçimlerinde Donald Trump'ın kampanyasına destek vermek için kullanmasıyla başladı. Trump için çalışan Cambridge Analytica bu profilleri son derece detaylı bir mikro-hedefleme yapmak ve kişiye özel politik reklamları ve manipülatif haberleri duyurmak, yaymak için kullandı. Böylece seçimlere ciddi bir etki ettiği de bilinen bir durum. Bu olayın ortaya çıkmasıyla birlikte, Facebook CEO'su Mark Zuckerberg de ABD Kongresi'nde ifade vermek zorunda kalmıştı.

Bunun yanı sıra Cambridge Analytica'nın bir başka bilinen olayı ise, Karayipler ülkesi Trinidad Tobago'da seçimlere yaptığı müdahale.2010'da henüz SCL Group olarak bilinen Cambridge Analytica, Karayipler ülkesi Trinidad Tobago'da seçimlerin seyrini değiştirdi.Şirket bu olayların üzerine 2018 yılında faaliyetlerine son verdi.

KİŞİSEL BİLGİLERE NASIL ERİŞİYORLAR?

Cambridge Analytica'nın, Facebook kullanıcılarının kişisel verilerini toplama yöntemi oldukça şaşırtıcı ve kullanıcıların anlayamadığı bir şekilde işliyor. Şirket, kullanıcının kişisel bilgilerine ulaşabilmek için önce bir uygulama kullanarak profil bilgilerine erişim talebi istiyoruz.  Bu erişim talebi sadece kullanıcının bilgilerine erişmek için istenmesi gerekiyordu fakat şirket bu izinleri, uygulamayı kullanan ve erişim talebini kabul eden kişinin arkadaşlarının verilerine de erişmek için istiyordu. Cambridge Analytica, ABD başkanlık seçimleri ve Brexit dışında Meksika ve Malezya'dan Brezilya, Kenya, Avustralya ve Çin'e kadar dünyanın dört bir yanındaki siyasi ve ticari kampanyalarda çalışmış olarak biliniyor.

KULLANICILARI NASIL ETKİLİYOR?

Şirket kullanıcıların konumlarına kadar tüm bilgilerine ulaşabildiği biliniyor. Bilgileri topladıktan sonra ise kullanıcıyı göre bazı siyasi olaylara ikna etmek için en çok hangi reklamın en etkili olacağını öneren bir profil oluşturarak kullanıcıya sunuluyor. Böylece kullanıcılara özellikle seçim dönemlerinde politik propaganda uygulayabilmek daha hızlı ve etkili olabiliyor.