ChatGPT ile alışveriş devrimi: Walmart, yapay zekayla perakende dengesini değiştiriyor

E-ticaretin devler arenasında sular ısınıyor. ABD’nin en büyük perakende devi Walmart, OpenAI’nin popüler sohbet botu ChatGPT ile kurduğu çığır açan ortaklıkla, dijital alışverişin rotasını kökünden değiştiriyor. Ancak bu devrim niteliğindeki adım, sektördeki müşteri sadakati ve milyarlarca dolarlık reklam gelirleri dengesini tehdit eden yeni riskleri de beraberinde getiriyor.

Geçtiğimiz hafta kamuoyuna duyurulan bu stratejik iş birliği, Wall Street’te anında yankı buldu. Walmart hisseleri duyurunun ardından tek bir günde yaklaşık yüzde 5 değer kazanarak şirket piyasa değerine 40 milyar dolar ekledi. Benzer şekilde, ChatGPT entegrasyonuna giden Etsy ve Shopify gibi platformların hisseleri de sırasıyla yüzde16 ve yüzde 6 oranında kayda değer bir yükseliş yaşadı. Bu rakamlar, piyasanın yapay zeka destekli ticarete verdiği güçlü onayı gözler önüne seriyor.

SOHBET PENCERESİNDEN ANINDA ÖDEME: INSTANT CHECKOUT DEVRİ

Walmart'ın bu atılımının merkezinde, ChatGPT’nin yeni ve oyun değiştirici özelliği olan 'Instant Checkout' (Anında Ödeme) yer alıyor. Wall Street Journal'ın (WSJ) detaylarına göre, bu özellik sayesinde kullanıcılar artık sadece "300 doların altındaki en hafif bebek arabalarını bul" gibi karmaşık ve doğal dildeki talepleri yöneltmekle kalmıyor, aynı zamanda tavsiye edilen ürünleri sohbet penceresinden hiç ayrılmadan anında sepete ekleyip satın alma işlemini de tamamlayabiliyor.

OpenAI, tamamlanan her işlem için perakendecilerden küçük bir komisyon ücreti alacağını doğruluyor. Şirket, önerilen ürün listelemelerinin tamamen "organik ve sponsorsuz" olduğu iddiasında. Bu şeffaflık vurgusu, yapay zekanın tarafsızlığı konusunda büyüyen endişelere bir yanıt niteliğinde.

PERAKENDECİLER İÇİN 'İLK HAMLE AVANTAJI'

Analistler, Walmart ve benzeri perakende devlerinin bu erken hamlesini "İlk Hareket Eden Avantajı" (First-Mover Advantage) olarak yorumluyor. Tüketicilerin ürün keşfi ve önerileri için giderek daha fazla üretken yapay zeka araçlarına yöneldiği bir dönemde, bu platformlarda yer almak, geleceğin alışveriş trafiğini şimdiden garantilemek anlamına geliyor.

Similarweb verileri, ChatGPT gibi yapay zeka sohbet botlarının perakendecilere yönlendirdiği trafiğin şu an için küçük bir paya sahip olduğunu gösterse de, bu akışın büyüme hızı dikkat çekici. Yapılan konuşmaların yaklaşık yüzde 2’sinin doğrudan alışverişle ilgili olması, yapay zekanın e-ticaret potansiyelini doğruluyor. Özellikle Etsy gibi milyonlarca niş ve benzersiz ürünü barındıran platformlar, hediye fikirleri veya spesifik arayışlar için ChatGPT’nin gücünden önemli ölçüde faydalanmayı umuyor.

MÜŞTERİ SADAKATİ VE REKLAM GELİRLERİ TEHLİKEDE

Ancak madalyonun bir de karanlık yüzü var: Sohbet penceresi içinde tamamlanan alışveriş deneyimi, perakendecilerin kendi sitelerine olan müşteri sadakatini ve en büyük gelir kaynaklarından biri olan reklam hasılatlarını riske atıyor.

Uzmanlar, durumu hava yolu şirketlerinin üçüncü taraf rezervasyon siteleriyle yaşadığı karmaşık ilişkiye benzetiyor. Perakendeciler, satış başına bir komisyon ödemek zorunda kalmanın yanı sıra, kendi sitelerinde sundukları üyelik puanları, ek garanti veya kişiselleştirilmiş çapraz satış teklifleri gibi müşteri bağlılığını artıran ekosistem avantajlarını kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya.

eMarketer'ın verileri, tehlikenin boyutunu netleştiriyor: ABD’deki perakendecilerin reklam gelirlerinin yüzde 60'tan fazlası, kendi e-ticaret siteleri üzerindeki arama motoru reklamlarından elde ediliyor. Bu pazarın toplam harcaması bu yıl 59 milyar dolar seviyesinde. eMarketer raporunda yer alan çarpıcı bir uyarıya göre, “Ürün keşif evresi evrensel yapay zeka asistanlarına kayarsa, reklam bütçeleri de kaçınılmaz olarak oraya kayacaktır.”

AMAZON'DAN ÖNLEYİCİ HAMLE: KENDİ SAVUNMA HATTINI KURUYOR

Potansiyel reklam ve trafik kaybı riskini çok iyi okuyan sektörün bir numaralı oyuncusu Amazon ise, şimdilik farklı bir strateji izliyor: Dış kaynaklı yapay zeka botlarına kapılarını kapatıyor. Gelen bilgiler, Amazon’un, GenAI platformlarının kendi ürün kataloğunu taramasını aktif olarak engellediğini ve bu nedenle ChatGPT sonuçlarında Amazon ürünlerinin görünmediğini ortaya koyuyor.

Bunun yerine Amazon, kendi alışveriş odaklı yapay zeka özelliklerini hızla geliştirme yolunu seçerek, ticari kontrolü kendi ekosisteminde tutmayı hedefliyor.

GELECEĞİN ALIŞVERİŞ DENEYİMİ: BAĞIMLILIK RİSKİ

Uzmanlara göre, en iyimser senaryoda tüketiciler, koltuk, çamaşır makinesi gibi karmaşık ve yüksek değerlikli satın alma kararları için ChatGPT gibi botları kullanacak; gıda ve rutin alışverişler ise hâlâ doğrudan perakendeci uygulamaları üzerinden yapılmaya devam edecek.

Ancak uzun vadede, tüketicilerin tüm alışveriş rutinlerini tek bir sohbet botu etrafında merkezileştirmesi, perakendeciler için ciddi bir bağımlılık riski yaratabilir. Eğer bu eğilim yaygınlaşır ve markaların sadakat veya reklam gelirlerini belirgin şekilde azaltırsa, perakendecilerin OpenAI ile gelir paylaşımı müzakerelerine girmesi veya bu yeni ekosistemden tamamen çekilmesi kaçınılmaz olabilir. WSJ'ye göre, bu durumda Google’ın haber kuruluşlarıyla uyguladığı reklam geliri paylaşım modeline benzer yeni bir yapı gündeme gelebilir; ancak bu yeni düzende de kontrolün büyük kısmı yapay zeka platformunun elinde kalacağı tahmin ediliyor.