Yapay zeka yasası nedir? Yapay zeka yasası ne zaman yürürlüğe girecek?

Yapay zeka teknolojilerinin her geçen gün daha da hayatımıza entegre olmasıyla birlikte, bu alandaki düzenlemeler de kaçınılmaz hale geldi. Yapay zekanın etik ve güvenlik standartlarını belirlemeyi amaçlayan "Yapay Zeka Yasası," teknolojinin sorumlu bir şekilde kullanılması için önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Peki, Yapay zeka yasası nedir? Yapay zeka yasası ne zaman yürürlüğe girecek?

Yapay zeka yasası nedir?

Yapay Zekâ Yasası, Avrupa Birliği'nin yapay zekâ teknolojilerine yönelik hazırladığı kapsamlı bir düzenlemedir.

Bu yasa, Avrupa Birliği'nde yapay zekâ için ortak bir yasal ve düzenleyici çerçeve oluşturmayı hedefler. Avrupa Komisyonu tarafından 21 Nisan 2021'de sunulan tasarı, 13 Mart 2024'te Avrupa Parlamentosu tarafından kabul edilmiş ve 21 Mayıs 2024'te Avrupa Birliği Konseyi tarafından onaylanmıştır. Kanun, ulusal düzeyde işbirliğini teşvik etmek ve uyum sağlamak amacıyla Avrupa Yapay Zekâ Kurulu'nu kurmaktadır. Ayrıca, AB içinde kullanıcıları bulunan yapay zekâ sistemleri, AB dışından gelen sağlayıcılara da uygulanabilir, tıpkı AB Genel Veri Koruma Yönetmeliği gibi.

Yasa, farklı sektörlerde kullanılan her tür yapay zekâyı kapsar; ancak askeri, ulusal güvenlik, araştırma ve amatör kullanım amaçlı yapay zekâ sistemleri bu kapsamın dışındadır. Kanun, bireylere haklar sağlamaz, bunun yerine yapay zekâ sistemleri sağlayıcılarını ve profesyonel bağlamda kullanılan yapay zekâyı düzenler. Taslağın, ChatGPT gibi genel amaçlı yapay zekâ sistemlerinin popülaritesinin artmasının ardından yeniden gözden geçirildiği belirtilmektedir. Güçlü ve sistemik etkileri olan üretken yapay zekâ sistemleri için daha katı düzenlemeler öngörülmektedir.

Yasa, yapay zekâ uygulamalarını risk düzeylerine göre dört kategoriye ayırır: kabul edilemez, yüksek, sınırlı ve minimum risk. Kabul edilemez risk taşıyan uygulamalar yasaklanırken, yüksek riskli uygulamaların belirli güvenlik, şeffaflık ve kalite standartlarına uyması ve uygunluk değerlendirmelerinden geçmesi gerekmektedir. Sınırlı risk taşıyan uygulamalar yalnızca şeffaflık gerektiren yükümlülüklere tabidir ve minimum risk içerenler düzenlemeden muaf tutulur. Genel amaçlı yapay zekâ için, yüksek risk durumlarında ek değerlendirmelerle birlikte şeffaflık gereklilikleri uygulanır.

Yapay zeka yasası ne zaman yürürlüğe girecek?

Avrupa Komisyonu tarafından 21 Nisan 2021 tarihinde önerilen ve Yapay Zeka (YZ) sistemlerinin pazara sunulması, kullanıma alınması ve bazı uygulamaların yasaklanmasına yönelik düzenlemeleri içeren “Yapay Zeka Hakkında Uyumlaştırılmış Kurallar Getiren ve Bazı Birlik Yasama Tasarruflarını Değiştiren (AB) 2024/1689 sayılı Tüzük,” 12 Temmuz 2024 tarihinde Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde yayımlandı. Bu tüzük, 1 Ağustos 2024 tarihinde yürürlüğe girdi.

Bu düzenleme, Avrupa Birliği’nin hem iç pazarın etkinliğini artırmayı hem de insan odaklı ve güvenilir yapay zeka teknolojilerinin yaygınlaşmasını teşvik etmeyi amaçlıyor. AB, yenilikçiliği desteklerken, yapay zekâ sistemlerinin olası olumsuz etkilerine karşı sağlık, güvenlik, çevre, demokrasi ve hukukun üstünlüğü gibi temel hakları korumayı hedefliyor.

HABER MERKEZİ