Halk sömürülüyor şirketler kayırılıyor

NİLGÜN TAZE

Teklifte elektrik dağıtım hizmetlerinin özelleştirilmesi sürecinde yürürlüğe konan yeni tarifelerle şirketlerin mutlak olarak kâr etmesi garantiye alınırken tüketicilerin hakları yok sayılarak kamu tekelinin özel tekele dönüştürüldüğü ve elektrik dağıtımının özelleştirilmesiyle halkın tamamen özel şirketlerin insafına bırakıldığına yer verildi. Özellikle haksız şekilde alınan kayıp-kaçak ve sayaç okuma bedelinin yarattığı mağduriyetin tahammül edilemeyecek bir boyuta ulaştığını ve resmi rakamlara göre sadece 2011 yılında alınan kayıp-kaçak bedelinin toplam 2,7 Milyar TL olduğu, sayaç okuma bedeli adı altında ise abonelerden 2011 yılında toplam 129 Milyon TL toplandığı vurgulandı.

ANAYASAYA AYKIRI

Kayıp-kaçak ve sayaç okuma bedeli olarak toplanan ücretlerin anayasaya aykırı olduğunu, vatandaşlara haksızlık yapıldığını belirten Tanrıkulu, “Anayasanın 73. Maddesinde belirtildiği üzere vergi, resim, harç gibi mali yükümlülükler ancak kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır. Oysa Elektrik Piyasası Kanunu’nda bu ücretlerin alınabileceğine dair açık bir hüküm kesinlikle yer almamaktadır. Dolayısıyla bu ücretler elektrik abonesi olan yurttaşlardan kanuni bir dayanağı olmadan, Anayasaya aykırı şekilde alınmaktadır. Nitekim Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri de Tüketici Mahkemeleri de bu konuda vatandaşların yapmış oldukları itirazları haklı bulmakta ve ilgili şirketlerin aldıkları paraların iadesine hükmetmektedirler. Mahkeme kararlarında Anayasa'nın “Tüketicinin Korunması” başlıklı 172. Maddesi’nde yer alan  “Devlet tüketicileri koruyucu ve aydınlatıcı tedbirler alır, tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini teşvik eder” hükmü hatırlatılmakta ve şirketlerin kayıp-kaçak nedeniyle oluşan zararlarını abonelerden alınan ücretlerle karşılaması hukuka aykırı bulunmaktadır. Aynı şekilde “sayaç okuma bedeli” adı altında faturalara yansıtılan kesintilerin de hukuka aykırı olduğu, haksız şekilde tahsil edildikleri ve şirketler için sebepsiz zenginleşmeye yol açtıkları mahkemelerin verdiği kararlarla ortaya konmuştur. Zira Anayasamız “vergi, resim, harç gibi mali yükümlülükler ancak kanunla konulur…” demekte; Elektrik Piyasası Kanunu’nda ise bu ücretlerden hiçbir şekilde söz edilmemektedir” dedi.

ŞİRKETLER KAYIRILIYOR

Elektrik dağıtım hizmetleri özelleştirildiği halde devlet tekeli mantığının sürdürülmekte olduğunu, kayıpları azaltacak alt yapı yatırımlarını yapmak ve kaçakla mücadele etmenin özel şirketlerin sorumluluğu olmasına rağmen bunların maliyetlerinin tüketicilere yüklendiğini vurgulayan Tanrıkulu, “Sayaç okumak ücretlendirmenin doğal bir gereği iken bu da vatandaşlardan alınmaktadır. Sonuç olarak herhangi bir kanunda yer almadığı halde EPDK’nın bazı muğlak ifadelere dayanarak, yoksul halkımızın sömürülmesi pahasına şirketlere mutlak kâr sağlamaya yönelik bu uygulamalarının bir an önce ortadan kaldırılması ve halkımızdan bu şekilde alınan ücretlerin iade edilmesi gerekmektedir. Bu ücretlerin haksız, kanunsuz ve Anayasaya aykırı olduğu Mahkeme Kararlarıyla sabit olduğuna göre, 30 milyon civarındaki elektrik abonesinin tek tek mahkemelere başvurarak yargının yükünü artırmasına gerek yoktur. Öncelikli görevi Anayasa’nın amir hükümlerini hayata geçirecek kanuni düzenlemeleri yapmak ve halkın sorunlarını çözmek olan Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin mahkemelerin tüketici lehine vermiş olduğu bu kararları genel bir kural haline getirmesi gerekir” açıklamasını yaptı.

CHP İstanbul Milletvekili Dr. M. Sezgin Tanrıkulu’nun TBMM’ne sunduğu “Madde Gerekçeleri”  ve “elektrik piyasası kanununda değişiklik yapılması hakkında kanun teklifi”

ise şöyle;

MADDE GEREKÇELERİ

MADDE 1- Madde ile 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunda yer almadığı halde “Kaçak/Kayıp Bedeli” ve “Sayaç Okuma Bedeli” adları altında elektrik faturalarına yansıtılan ve abonelerden tahsil edilen bedellerin tüketicilerden alınmasını engellemek amacıyla 4628 sayılı kanunun “Tarifeler ve tüketicilerin desteklenmesi” kenar başlıklı 13’üncü maddesine bir hüküm eklenmektedir.

 MADDE 2- Madde ile tüketicilerden kayıp/kaçak bedeli ve sayaç okuma bedeli adı altında 1 Ocak 2011 tarihinden itibaren tahsil edilen ücretlerin herhangi bir başvuru aranmaksızın iade edilmesi düzenlenmektedir. Bu ücretlerin tüketicilere iade edilmesine ilişkin usul ve esaslar, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından 30 gün içerisinde hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenecek ve ücret iadeleri bu kanunun yayımından sonra en geç 90 gün içerisinde gerçekleştirilecektir.

MADDE 3- Yürürlük maddesidir.

MADDE 4- Yürütme maddesidir.

ELEKTRİK PİYASASI KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ

MADDE 1- 20/2/2001 tarihli ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin birinci paragrafına aşağıdaki cümle eklenmiştir.

“Tüketicilerden kayıp/kaçak bedeli, sayaç okuma bedeli gibi adlar altında bu kanunda açık şekilde düzenlenmemiş hiçbir tarife nedeniyle ödeme talep edilemez. ”

MADDE 2- 20/2/2001 tarihli ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’na aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 18 – Tüketicilerden kayıp/kaçak bedeli ve sayaç okuma bedeli adı altında 1 Ocak 2011 tarihinden itibaren tahsil edilen ücretler herhangi bir başvuru aranmaksızın iade edilir. Bu ücretlerin tüketicilere iade edilmesine ilişkin usul ve esaslar, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından 30 gün içerisinde hazırlanacak yönetmelikle belirlenir. Ücretlerin tüketicilere iadesi en geç bu kanunun yayımından sonraki 90 gün içerisinde gerçekleştirilir.”

MADDE 3- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 4- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Haber Merkezi