Aslan kemiklerine Uzak Doğu'dan yüksek talep: Lüks süs eşyası ve takı üretiminde kullanılıyor

Afrika’da doğal yaşam alanlarının yüzde 95’ini insan yerleşimlerine kaptıran aslanlar, hem avcılık ve kemik ticareti nedeniyle hedef olurken hem de turizm amaçlı esaret altında tutuluyor.
Her yıl 10 Ağustos’ta kutlanan Aslan Günü, bu yıl kıtadaki vahşi yaşam krizine dikkat çekmek açısından büyük önem taşıyor.
Geçen yüzyılda nüfuslarının ve yaşam alanlarının büyük kısmını insan faaliyetleri yüzünden kaybeden vahşi aslanlar, Afrika savanalarında hayatta kalma mücadelesi veriyor.
Öte yandan, binlerce aslan çelik kafesler içinde tutsak edilerek, turistik gösterilerde kullanılıyor ve av partileri için katledilmeye hazır tutuluyor.

VAHŞİ ASLAN NÜFUSU TEHDİT EDİLİYOR

Afrika Vahşi Yaşam Vakfı'nın verilerine göre, 2025 yılı itibarıyla kıtada 20 ila 25 bin civarında vahşi aslan yaşamaktadır.
Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) verilerine göre, yaklaşık 14 bin 500 aslan nüfusuyla Tanzanya, dünyanın en büyük vahşi aslan popülasyonuna ev sahipliği yapıyor.
Güney Afrika Cumhuriyeti, 3 bin 300’den fazla aslanla ikinci sırada bulunurken; Botsvana’da 3 bin, Kenya’da 2 bin 500 ve Zambiya’da yaklaşık 2 bin 350 aslan yaşadığı tahmin ediliyor.
Geri kalan aslanlar ise 20 Afrika ülkesine yayılmış durumda.
Oxford Üniversitesi Yaban Hayatı Koruma Araştırma Birimi’nin 2025 raporu, birçok ülkede aslan sayısının 250’nin altında olduğunu ortaya koyuyor.
Bu durum, doğal yaşam alanlarının yüzde 95’ini insan yerleşimlerine kaptıran aslan popülasyonu için ciddi bir tehdit oluşturuyor.
Ayrıca kıtadaki siyasi, ekonomik ve güvenlik sorunları da bu kırılganlığı artırıyor.
Uzmanlar, 20. yüzyılın başından beri aslan nüfusunun yüzde 90’dan fazlasını kaybettiğini belirterek, türün korunması için yıllık 3 milyar dolar civarında finansman gerektiğini vurguluyor.

AFRİKA'NIN "TUTSAK ASLANLARI"

Araştırmalara, yalnızca vahşi doğada yaşayanlar dahil edilirken, doğasından koparılıp insan esaretinde yaşayan "tutsak aslanlar" bu rakamların dışında kalıyor.
"Tutsak aslan" terimi, ticari amaçlara hizmet etmek üzere, özel çiftliklerde insan elinde doğup büyüyen aslanları tanımlıyor.
Avlanma becerilerinden yoksun ve insanlara alışkın oldukları için doğaya salınamayan bu hayvanlar, ticari turizmin önemli bir parçası.

"TUTSAK ASLAN" TURİZMİ

Yaklaşık 3 bin 500 vahşi aslana ev sahipliği yapan Güney Afrika Cumhuriyeti, aynı zamanda en büyük "tutsak aslan" nüfusuna sahip ülkelerin de başında geliyor.
Dünya Hayvan Hakları Koruma Topluluğunun 2024 raporuna göre, Güney Afrika’daki 366 çiftlikte yaklaşık 8 bin "tutsak aslan" bulunuyor.
Yıllık 40 milyon dolardan fazla gelir getiren bu endüstri, ülkenin turizm gelirlerinin önemli kalemlerinden birini oluşturuyor.
Özel doğa parkları ve çiftliklerde turistlere sergilenen aslanlar, 10–15 dolar giriş ücretiyle ziyaret edilebiliyor.
Ek ücret ödeyen ziyaretçiler yavru aslanları sevebiliyor, fotoğraf çektirebiliyor veya bakıcıların besleme gösterilerini izleyebiliyor.

TUTSAK ASLAN AVI

"Tutsak aslan" avının özel izin almak şartıyla yasal olduğu Güney Afrika, dünya çapında aslan avcılığının en önde gelen merkezlerinden biri.
Humane Society International'ın 2022 tarihli raporuna göre, Güney Afrika'da 2014-2018 döneminde yılda ortalama 1000 "tutsak aslan" avcı turistlerin hedefi oldu.
Aslan avına en büyük talep ise başta ABD'liler olmak üzere Batılı turistlerden geldi.
Güney Afrikalı turizm acentelerinden edindiği bilgiye göre, av partilerinin fiyatları, avın ve turun niteliğine göre 2025 itibarıyla, 15 ila 70 bin dolar seviyesinde bulunuyor.
Bu av turları, on binlerce dönümlük çiftliklerde 4 ila 10 gün süren safari turları şeklinde gerçekleştiriliyor.

ASLAN KEMİĞİ TİCARETİ

Batılı turistlerin avladıkları aslanların kemikleri ise başta Çin olmak üzere Uzak Doğu ülkelerinde lüks süs eşyası, takı ve afrodizyak üretiminde kullanılmak üzere yoğun talep görüyor.
Yasal aslan endüstrisine sahip tek ülke olarak en önemli tedarikçi Güney Afrika, son yıllarda ulusal ve uluslararası baskıların etkisiyle kemik ticaretine kota uyguluyor.
Bununla birlikte, yoğun talep nedeniyle son derece karlı bir sektör olan aslan kemiği ticareti, tutsak aslanların yanı sıra vahşi aslanları da avcıların hedefi yapıyor.

"TUTSAK ASLAN" ENDÜSTRİSİ KAPANMA YOLUNDA

Güney Afrika hükümeti, ulusal ve uluslararası çevreci kuruluşların baskılarıyla 2022'den beri bu endüstrinin sonlandırılması için çalışmalar yürütüyor.
Ormancılık, Balıkçılık ve Çevre Bakanlığı, bu yıl itibarıyla yeni çiftliklerin kurulmasını yasaklayan düzenlemeyi hayata geçirmeye hazırlanıyor.

Kaynak : AA