-
-
-
Sayfa Yükleniyor...
Sayfa Yükleniyor...
Savaşlar, siyasi krizler, doğal felaketler ve sağlık tehditleriyle şekillenen 2024 yılı, dünya çapında derin izler bıraktı. Peki, 2024 yılında neler yaşandı?
Dünya çapında büyük olaylarla şekillenen 2024 yılında, birçok ülkede önemli gelişmeler yaşandı. Savaşlar, siyasi krizler, doğal felaketler ve sağlık tehditleri, küresel gündemi belirleyen başlıca gelişmelerdi. 2024’ün bu olaylarla şekillenen tarihi, tüm insanlık için derin etkiler bırakacak bir dönüm noktasını işaret etti. İşte 2024 yılına damga vuran olaylar…
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, 19 Mayıs’ta helikopter kazasında hayatını kaybetmişti. Helikopterin enkazına ancak 15 saatlik bir çalışma sonrasında ulaşılabilmişti. Kazada, Reisi ile Abdullahiyan'ın yanı sıra Tebriz Valisi Malik Rahmeti ve İran lideri Hamaney'in Tebriz Temsilcisi Muhammed Ali Al-i Haşim de yaşamını yitirenler arasında yer almıştı. Helikopterde bulunan Devrim Muhafızları Ordusu’na mensup iki üst düzey askeri yetkili ile üç mürettebat da kazada hayatını kaybetmişti.
Fransa'da Avrupa Parlamentosu seçimlerinde Emmanuel Macron'un partisi Rönesans, yüzde 15,2 oy alarak aşırı sağcı Ulusal Birlik Partisi'nin (RN) yüzde 31,5 ile kazandığı seçimde açık ara yenilgiye uğramıştı. Sonuçların ardından Macron, seçimlerin Avrupa yanlısı partiler için kötü geçtiğini kabul ederek 30 Haziran- 7 Temmuz tarihlerinde erken seçime gidileceğini duyurmuştu. İtalya'da Başbakan Giorgia Meloni'nin aşırı sağcı partisi İtalya'nın Kardeşleri, AP seçimlerinden birinci parti olarak çıkmıştı. Almanya'da ise Hristiyan Birlik Partileri (CDU-CSU), yüzde 30 oy oranıyla seçimleri kazanmış; buna karşın koalisyon ortakları Yeşiller, SPD ve FDP oy kaybı yaşamıştı. Yeşiller, önceki seçimlere göre 8,6 puan düşüşle büyük bir hezimet yaşamıştı. Almanya'daki AP seçimlerinde katılım oranı yüzde 64,8'e yükselmiş; aşırı sağcı AfD, 4 eyalette birinci olmuştu.
Suudi Arabistan Sağlık Bakanı Fahd Abdurrahman el-Celacel, 21 Haziran’da El-İhbariyye kanalına yaptığı açıklamada, bu yıl kutsal topraklarda aşırı sıcakların yaşandığını ve birçok hacının bu durumdan etkilendiğini belirtmişti. Vefat edenlerin sayısının bin 301’e ulaştığını ve yüzde 83’ünün izinsiz hacı olduğunu açıklamıştı. Sağlık Bakanlığı hayatını kaybedenlerin çoğunun güneş altında uzun süre yürümeleri, yaşlı olmaları ve kronik rahatsızlıkları nedeniyle sağlık durumlarının olumsuz etkilendiğini ifade etmişti.
Hamas’ın siyasi lideri İsmail Haniye, 31 Temmuz 2024'te İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın göreve başlama törenine katıldıktan sonra Tahran’daki evinde suikasta uğrayarak öldürüldü. İsmail Haniye’nin öldürülmesinin ardından görevini devam ettiren Hamas Lideri Yahya Sinvar ise İsrail ordusu tarafından Refah’ta düzenlenen bir kara operasyonunda öldürüldü. Gazze’de uzun süredir gizlenen Sinvar’ın, 16 Ekim 2024’te İsrail askerleriyle karşılaşması sonucu öldürülmüştü.
Dünya Sağlık Örgütü, Maymun Çiçeği virüsünün yayılmasını ‘uluslararası öneme sahip bir halk sağlığı acil durumu’ olarak ilan etmişti. Vaka sayıları, 2023'ün aynı dönemine göre yüzde 160 artış göstermişti. Ölümlerin yüzde 97'si Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde kaydedilmişti.
Lübnan'da çeşitli bölgelerde meydana gelen çağrı cihazı ve telsiz patlamalarında 37 kişi hayatını kaybetmişti. Ebyad, 17 Eylül'de Hizbullah mensuplarının kullandığı çağrı cihazlarındaki eş zamanlı patlamalarda 37 kişinin hayatını kaybettiğini ve 2 bin 323 kişinin yaralandığını, bu yaralılardan 955'inin cerrahi operasyon geçirmiş olduğunu belirtmişti. Yetkililer, olaylardan İsrail’i sorumlu tutmuş, ancak İsrail’den bir açıklama gelmemişti.
ABD başkanlık seçimlerini kazanan Cumhuriyetçi Donald Trump, 312 delegeye ulaşırken, Demokrat Kamala Harris 226 delegeye sahip olmuştu. Trump, kasım ayında yapılan seçimlerdeki başkanlık yarışında Harris’i yenerek zafer kazanmıştı. Ancak seçimlerden önce, Trump Pensilvanya'da bir mitingde kürsüye hitap ettiği sırada suikast girişimine uğramıştı. Saldırgan, mitinge katılanlardan biri tarafından etkisiz hale getirilmişti. Trump sağ kulağından yaralanmış, sağlık durumunun iyi olduğu bildirilmişti. Saldırıda bir kişi hayatını kaybetmiş, iki kişi ise yaralanmıştı.
Ankara'da Rusya ve çok sayıda Batılı ülke arasında 26 esirin takas edildiği operasyon, dünya basınında geniş yer bulmuştu. 1 Ağustos’ta gerçekleşen operasyon, ‘Rusya ile Soğuk Savaş'tan bu yana yapılan en büyük tutuklu takası’ olarak vurgulanmıştı. Millî İstihbarat Teşkilâtı (MİT), ABD, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç, Rusya ve Belarus cezaevlerinde bulunan 26 kişinin karşılıklı değişimini içeren son dönemin en geniş kapsamlı takas operasyonuna imza atmıştı. Ankara'da gerçekleşen takas operasyonu kapsamında ABD'den iki, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç ve Rusya'dan birer uçak olmak üzere 7 uçak ile 26 kişi Türkiye'ye nakledilmişti.
Devlet Başkanı Yoon, 3 Aralık'ta muhalefeti ‘devlet karşıtı faaliyetlere’ karışmakla suçlayarak sıkıyönetim ilan etti. Sıkıyönetim ilanının ardından, Savunma Bakanlığı ordudaki komutanlara toplantı yapma talimatı verdi ve askerler Ulusal Meclis'e girdi. Genelkurmay Başkanı Park An-su, sıkıyönetim komutanı olarak atandı ve tüm siyasi faaliyetler yasaklandı. Ancak üst düzey askerler görevden alındı, Başkent Savunma Komutanı Lee Jin-woo tutuklandı. Yoon'un sıkıyönetim kararı, Parlamento tarafından oylamayla kaldırıldı ve Yoon geri adım attı. Ardından hakkında soruşturma başlatıldı, seyahat yasağı kondu ve gözaltına alınması talep edildi. 7 Aralık'ta Yoon'un görevden alınmasına yönelik önerge kabul edilmedi, ancak muhalefet partileri yeni bir önerge sundu ve bu önerge meclisten geçti.
Fransa'da, Başbakan Michel Barnier hükümetinin güven oylaması sonucu düşmesinin ardından ülke büyük bir siyasi belirsizlik içine girmişti. Bu durum, 1962'den sonra Fransa tarihinde ilk kez bir hükümetin güven oylaması sonucu düşmesi olarak kayda geçti. Yalnızca 3 ay başbakanlık yapan Barnier, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'a istifasını sundu ve Macron, bu istifayı kabul etti. Barnier'in yerine, Macron'un sadık müttefiki olan merkezci François Bayrou atandı. 11 Aralık’ta ise Federal Meclis’te yapılan güven oylamasını kaybeden Şansölye Olaf Scholz, 394 ‘hayır’ oyu aldı ve Almanya’da da hükümet düştü. Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier’ın, anayasaya göre 21 gün içinde Başbakan’ın önerisi üzerine meclisi feshetmesi ve ardından 60 gün içinde erken genel seçim yapılması bekleniyor.
8 Aralık 2024'ten itibaren Suriye Arap Cumhuriyeti'ndeki Beşşar Esad rejimi, Suriye muhalefet saldırıları sonucunda çözülmeye başladı ve Şam'ın düşmesi ile sonuçlanarak 1971'de Hafız Esad'ın başkanlığıyla başlayan Esad ailesinin yönetimine son verdi. Mualif koalisyonu Güney Operasyonları Odası olarak bilinen grup Şam'a doğru ilerlerken, Esad'ın başkentten bir uçakla Rusya'ya kaçtığına dair haberler ortaya çıktı. Esad'ın ayrılmasının ardından muhalif güçler devlet televizyonunda zafer ilan etti. Aynı zamanda, Rusya Dışişleri Bakanlığı Esad'ın istifasını ve Suriye'den ayrıldığını doğruladı. Böylelikle Suriye’de yıllardır süren Esad Rejimi çöktü.
MERVE AĞRIÇ