Edat- bağlaç- ünlem nedir? Konu anlatımları ve örnekleri neler?

Edat – bağlaç ve ünlem Türkçe dil bilgisinin en önemli kurallarındandır. Bu sebeple bu konuları iyi bilmek ve yerinde kullanmak hem yazarken hem de konuşurken çok önemlidir. Peki Edat – bağlaç ve ünlem nedir, nasıl kullanılmalıdır. Konu anlatımları ve örnekleri neler? Detayları haberimizden okuyabilirsiniz.

EDAT

Edatların tek başına anlamları yoktur. Kendisinden önce gelen kelimeler ile ilgi kurarak cümle bütünü içerisinde bir anlam kazanan kelimelerdir. Türkçe’ de edat olan kelimeler; gibi, kadar, dolayı, ile, ötürü, dolayı, sanki, üzere, a karşı gibi kelimelerdir ve bunlar çoğaltılabilir.

Edatların özellikleri şöyle sıralanabilir;

•             Tek başına bir anlamları yoktur

•             Tek başlarına kullanılmazlar

•             Cümle içerisinde sözcükler arasında benzerlik, nedensellik, yön vb. şekilde anlam ilgileri kurar.

•             Başka kelimeler ile birleşerek sıfat veya zarf görevini alırlar.

BAĞLAÇ

Bağlaçlar sözcük ve sözcük gruplarını anlamca birbirine bağlayan sözcüklerdir. Bağlaçlar da tek başlarına kullanılmaz ve bir anlam ifade etmezler. Hem …, hiç değilse, ise, ki, lâkin, meğer, nasıl ki, ne … ne …, öyle, öyle ki, sanki, şu var ki, üstelik yahut yalnız, yani, yoksa, zira, de- da bağlaçlara örnek olarak verilebilir ve tabii ki çoğaltılabilir.

Bağlaçların özellikleri şöyle sıralanabilir;

•             Tek başlarına bir anlamları yoktur

•             Tek başlarına kullanılmazlar

•             Cümle içerisinde anlam kazanırlar

•             Bağlaçlar cümleden çıkarıldığında anlam bozulmaz. Eğer anlam bozulursa bu "de" ve "da" ektir.

•             ‘’İle’’ bağlacı hariç tüm bağlaçlar önceki ve sonraki cümleden ayrı yazılır.

•             Bazı bağlaçlar yerine noktalama işareti de kullanılabilir.

ÜNLEM

Ünlem, içerisinde seslenme, hitap ve uyarı bildiren cümle ve kelimelerden sonra kullanılır. Üzüntü, sevinç, acı, korku, hayret, heyecan, nefret, coşku gibi  duyguların olduğu kelime ve cümlelerde de ünlem kullanılır. Hay Allah, hey, of, vah vah, hişt, şşt, ee, ah, ne güzel tesadüf gibi örnekler verilebilir ve çoğaltılabilir.

Ünlemlerin özellikleri şöyle sıralanabilir;

•             Ünlem işareti, ünlem ifade eden kelimeden sonra kullanılabileceği gibi cümle sonunda da kullanılabilmektedir.

•             Ünlem, parantez içerisinde de kullanılabilir. Parantez içerisinde (!) kullanılan ünlem, alay etme, küçümseme, kinaye gibi anlamlar ifade eder.

Edat ve Bağlaçlarda Dikkat Edilmesi Gerekenler

•             Edat olarak kullanılan sözcükler cümle içerisinde sıfat, isim gibi farklı görevlerde kullanılabilmektedir

•             Yalnız, ancak, tek ve bir sözcükleri "sadece" anlamında kullanılırsa edat olur.

•             "İle" edat ve bağlacı karıştırılmamalıdır. Eğer cümle içerisinde "ile" yerine ve getirilebilirse bağlacı getirilemezse edat olur.

•             Bağlaçlardan önce ve sonra noktalama işareti kullanılmaz.

•             Bağlaç olan de/da her zaman ayrı yazılır. Birleşik yazılan de ve da edattır.

•             Bağlaç olan de ve da hiçbir zaman te ve ta şeklinde yazılmaz.

•             Bağlaç olan de ve da kesme işareti ile ayrılmaz.

EDAT BAĞLAÇ VE ÜNLEM ÖRNEKLERİ

Anne ile babası getirdi. (Bağlaç)

Annem, teyzem ile birlikte geldi. (Edat)

Eyvah! Yangın çıktı. /Eyvah, yangın çıktı!

Seni de aramızda görmekten mutluyuz. (Bağlaç)

Kalemin bende kalabilir mi? (Ek)

Öğretmeni gibi olmak en büyük hayaliydi. (Edat)

• BU HABER DE İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Caiz ne demek? Caiz değildir ne demek?