2 YILDIR DİNMEYEN ACI

ÇAĞLA GENİŞ

İzmir, 30 Ekim 2020 tarihinde Seferihisar açıklarında meydana gelen 6,6 büyüklüğündeki depremle sarsıldı. Sarsıntının şiddetiyle Bayraklı ve Bornova ilçelerinde yıkılan binalar 117 kişiye mezar oldu, 1034 kişi de yaralandı. Günlerce süren arama kurtarma çalışmalarında mucizenin adı, 91 saat sonra Rıza Bey Apartmanı enkazından çıkarılan 3 yaşındaki Ayda Gezgin olurken, 90’lı yılların başında tarım arazisi olarak kullanılan bölgenin imara açılmasının ve denetimsizliğin felaketi getirdiğini vurgulandı. Ülkeyi yasa boğan felaketin üzerinden tam 2 yıl geçti ancak yaralar hızla sarılmaya çalışılsa da İzmir büyük yıkımın yarattığı enkazı hala üzerinden atamadı. Depremzedeler için inşa edilen konutların henüz yalnızca bir kısmı teslim edilirken, ekonomik zorluklar nedeniyle kendilerine yeni bir çatı bulamayan mağdurlar ise yaşamlarını 21 metrekarelik konteynerlere sığdırmaya devam ediyor.

2 YILDA 2 BİN 245 KONUT

Depremin hemen ardından evsiz kalan binlerce ailenin konut ihtiyacının karşılanması için 7 proje alanının yanı sıra Şehir Hastanesi yakınlarındaki 375 hektarlık rezerv alanda projelere başlandı. TOKİ tarafından 7 proje alanında ilk etapta inşa edilen 596 konut ile 145 iş yeri, depremin birinci yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katıldığı törenle hak sahiplerine dağıtıldı. Bu alanda daha sonra 808 konut ve 144 iş yeri daha inşa edilerek depremzedelere teslim edildi. Rezerv alanda başlayan 8 etaplık projede de ilk etapta planlanan 397 konut inşaatı bitirilerek kura çekimiyle hak sahiplerine verildi. Bu projenin ikinci etabında yer alan 444 konutun da inşaat sürecinin sona erdiği, geçici kabul işlemlerinin ardından depremzedelere verileceği belirtildi. Diğer etaplarda yer alan 2 bin 816 konutun da yıl sonuna kadar bitirilmesi hedefleniyor.

DEPREMZEDELERE KREDİ MÜJDESİ

Deprem sonrası evleri ağır hasar aldığı için yıkılan depremzedelerin merakla beklediği kredi müjdesi geldi. Ekim ayında Resmi Gazete’de yayınlanan kararla depremzedelerin bankalardan alacağı kredilerin faiz oranı yüzde 1,37’den 0,87’ye düştü. Kullanılabilecek kredi miktarı da yine aynı karar doğrultusunda 400 bin liradan 600 bin liraya çıkarıldı.

YIKIMLARLA GELEN ASBEST TEHDİDİ

Deprem sonrası hasarlı binaların yıkımı, ‘Katil toz’ olarak bilinen ‘asbest’ tehlikesini de gündeme getirmeye devam ediyor. Binaların boyasından çatısına, parkelerinden izolasyonuna kadar birçok bölgesinde bulunan asbest mineralinin yıkım esnasında toz halinde açığa çıkarak solunum yoluyla insan vücuduna girdiğini belirten uzmanlar kanser uyarısı yapıyor.

21 METREKARELİK HAYATLAR

Ekonomik zorluklar nedeniyle kendilerine yeni bir çatı bulamayan aileler depremin ikinci yılında Bayraklı’daki 21 metrekarelik konteynerlerde hayatlarını sürdürmeye devam ediyor. 2 yıldır çadır kentte yaşadıklarına isyan eden depremzedeler, Çevre Şehircilik ve İlkim Değişikliği Bakanlığı, TOKİ ve AFAD birimlerinin İzmir müdürlüklerine dilekçe yazdı. Dilekçede, TOKİ evlerinden hak talep edildi.

TÜRKİYE’DE BİR İLK: HALK KONUT

Depremde hasar alan ve yıkılan binaların yeniden yapımı için İzmir Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde, Bayraklı Belediyesi katkılarıyla Halk Konut Projesi hayata geçirildi. Türkiye’de ilk kez uygulanan proje kapsamında Bayraklı ve Büyükşehir Belediyesi depremzedelerin kendi konutlarını yapabilmesi için belediye güvencesi ve teknik destek vermeye başladı. Sonuncusu 5 Ekim’de düzenlenen imza töreninde 7 kooperatifle daha iş birliği protokolü imzalandı. Halk Konut projesiyle daha önce Dilber, Çiçek Hanım Apartmanı ve Kılıç Apartmanı sakinlerinin kurduğu üç kooperatif ile masaya oturulmuştu.

ENVANTER MESAİSİ TAM GAZ

30 Ekim depreminin ardından kenti afetlere dirençli hale getirmek için çalışan İzmir Büyükşehir Belediyesi, Bayraklı’nın ardından Bornova’da yapı envanteri çalışmalarını başlattı. İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi bünyesindeki 165 mühendis ve Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nden (ODTÜ) beş akademisyenin yer aldığı çalışma kapsamında, ilçede bulunan 45 mahallede 62 bin yapı incelenecek. Çalışmayla bina kimlik belgesi oluşturulacak. Pilot bölge olarak belirlenen Bayraklı’da ise mevcut yapı stokunun envanteri oluşturuldu. İlçedeki yaklaşık 33 bin 100 bina, deprem riski açısından değerlendirildi.

DEPREMİN YARGI SAFHASI

Öte yanda depremin ardından yıkılan binalarla ilgili soruşturmalar başlatılmış ve bu binaların yapımında görev alan 29 sanık, 5 ayrı davada yargılanmaya başlamıştı. Depremde yıkılan Emrah Apartmanı’nda 30 kişi hayatını kaybetmiş, 8 kişi yaralanmıştı. 3 sanık hakkında “bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma” suçundan 2 yıl 8 aydan 22,5 yıla kadar hapis istemiyle dava açılmıştı. Mahkeme heyeti son görülen dava duruşmasında sanıkların adli kontrollerinin devamına ve ek bilirkişi raporun gelmesinin beklenmesine karar vererek duruşmayı 19 Ocak’a erteledi. Depremde Cumhuriyet Sitesi C Blok’un yıkılması sonucu 10 kişi yaralanmıştı. İzmir Cumhuriyet Başsavcılığınca başlatılan soruşturma kapsamında 2 fenni mesul ve inşaat teknisyeni hakkında “bilinçli taksirle birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma” suçlamasıyla dava açılmış, 3 sanık hakkında 8’er aydan 4,5’ar yıla kadar hapis cezası istenmişti. Cumhuriyet Sitesi C Blok’a ilişkin 3 belediye görevlisi hakkında “görevi kötüye kullanma” suçundan 6’şar aydan 2’şer yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açıldığını belirterek, dosyaların birleştirilmesini talep etti. Hakim, itirazların değerlendirilmesi için davayı 19 Ocak 2023’e erteledi. 11 kişinin hayatını kaybettiği, 9 kişinin yaralandığı Barış Sitesi davasında, 6 belediye görevlisi hakkında ‘görevi kötüye kullanma’ suçundan 2 yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı. İddianame, 37’nci Asliye Ceza Mahkemesi’nce kabul edildi. 15 kişinin öldüğü, 12 kişinin de yaralandığı Doğanlar Apartmanı’na ilişkin davada karar açıklandı. Tutuklu sanıklar müteahhit Çetin Doğan 18 yıl, statik-betonarme proje müellifi Mehmet Sedat Boyacı 12 yıl, tutuksuz sürveyan Gündüz Uysal ise 4 yıl 5 ay 10 gün hapis cezasına çarptırıldı. Firari sanık Bedriye Işıldak’ın dosyası ise ayrıldı. Depremde en fazla can kaybının yaşandığı ve 2’si tutuklu 13 kişinin yargılandığı Rıza Bey Apartmanı’na ilişkin davada ise tahliye talep eden tutuklu sanıkların bu hallerinin devamına karar verilerek, dosyadaki eksikliklerin giderilmesi için dava 11 Kasım’a ertelendi.

İKİNCİ YILDA ANMA PROGRAMI

İzmir Büyükşehir Belediyesi, 30 Ekim 2020’de meydana gelen İzmir depreminin ikinci yıl dönümünde anma töreni düzenliyor. Program, hayatını kaybeden 117 yurttaşın anısını yaşatmak için İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan Bayraklı Hasan Âli Yücel Parkı’ndaki 30 Ekim Deprem Anıtı önünde, saat 14.45'te başlayacak. Deprem saati olan 14.51’de, itfaiye sirenleri eşliğinde saygı duruşu yapılacak ve anıta karanfiller bırakılacak. Program kapsamında, 117 bisiklet sürücüsü ve koşucular da Âşık Veysel Rekreasyon Alanı’ndan, 30 Ekip Deprem Anıtı’na kadar sürüş ve koşu yaparak anmaya dahil olacak. İzmir’i yasa boğan depremin ikinci yılında, yaşamını yitiren yurttaşların hayrına, 13 ilçede, toplam 20 noktada lokma dökülecek.

UNUTMAYACAĞIZ!

Büyük felakette enkazların altında kalarak yaşamını yitiren 117 kişi, herkesin hafızasına kazındı. İşte o isimler: Orhan Kurt, Ayşe Tanış, Sevil Ateş, Rabia Uzun, Fatma Ateş, Nurcan Hiçyılmaz Tosun, Abdulkerim Uzun, Çağrı Bayat, Malik Tahirler, Hayati Fahrettin Uzun, Zeynep Mina Bayat, Gökhan Üge, Buse Demir, Elif Lina Bayat, Nevim Aşkın, Nazmiye Doğrayan, Aynur Gidiş, Fatma Öztürk, Ateş Küçükyumuk, Ömer Yiğit Tekin, Özlem Küçük, Mert Küçükyumuk, Süheyla Erdönmez, Melih Dağbaşı, Eda Savran Küçükyumuk, Şahide Kozalı, Burcu Yüksel, Tezel Dilcan Uzun, Hasan Hüseyin Tanış, Ege Ilgaz Yüksel, İpek Şirin, Halil Haktanır, Dila Yüksel, Feryal Özge Tekin, Uğur Öztürk, Ahmet Baltırak, Tevhide Akkuş, Asiye Öztürk, Fatma Subaş, Ekrem Özgür Duman, Kenan Öztürk, Ayşe Köse, Nebahat Haktanır, Fatih Ağar, Irmak Çetin, Deniz Şiirsel Öztürkmen, Fatma Erçetin, Elif İnan, Kamil Baştoklu, Ayşe Özbek, Hasene Argüder, Türkan Baştoklu, Ünal Eren, Arda Baran Demir, Lena Yücel, Rüzgar Gümüşel, Sadık Keleş, Vera Yücel, Ayşe Çiğdem Gümüşel, Birgül Pandal, Feda Yücel, Melek Belkıs Onat, Hatun Tokoğlu, Arife Yücel, Halil Aşkın, Hatice Doğruya, Mehmet Sarıbaş, Barlas Dal, Bayram Doğruya, Diren Yücel, Helim Sarı, Nebiye Tekin, Sayra Alpgündüz, Nerrin Erakman, Dilek Sesver, Çınar Alpgündüz, Belgin Özcan, Mukadder Sesver, Ali Fatin Ülger, Mahmut Baran Karael, Perihan Erdönmez, Şükran Aydın, Zarife Doğan, Nuran Sarıbaş, Arif Uçar, Kadriye Kaplan, Hüsnü Kırabalı, Ramazan Bal, Gökdeniz Kaplan, Aysel Okan, Zafer Altunsaray, Beril Gidiş, Alp Cengiz, Ramazan Ateş, Kader Aksöğüt, Ferda Murat Duman, Kadriye Külkenç, Ali Çağın Kayğusuz, Umut Perinçek, Onur Karakoç, Fatma Nihal Nayman, Halil Berk Öztürk, Ali Bildirici, Özkan Nayman, Fikret Köken, Seda Dinçer, Nilüfer Daloğlu, Serhat Er, Aslı Taner, Asya Kuyucak, Necmiye Çitim, Yeşim Emir, Fidan Keskin Gezgin, Makbule Ayçiçek, Doğan Sert, Çınar Ege Ünlü.