Ah o eski fuarlar ah!

NİLGÜN TAZE - ÖZEL HABER
O kıymeti bilinmesi ve el üstünde tutulması gereken şirin mi şirin İzmirlinin babası İzmir Baba. Sancar Maruflu, yakın ve sevecen tavırları ile kendisi ile tanışan her insanın ruhunda sevgi kelebekleri uçuşturabilmeyi başarabiliyor. 68 yaşında olmasına rağmen İzmir’de birçok derneğin başkanlığını yaparak yardıma muhtaç olan insanların ihtiyaçlarını karşılayan İzmir Baba ayrıca yaşayan tarih olma özelliği ile sayısız fuarcılık deneyimine sahip. İzmir Enternasyonal Fuarı’nın dününü, bugününü ve yarınını gazetemize anlatan İzmir Baba ile çok verimli bir söyleşi gerçekleştirdik. Keyifli okumalar…
SÖZDE FUAR PROJESİ
İlk olarak en çok merak ettiğim eski fuarlar ile şimdiki fuarlar arasındaki fark… Sizin yıllarınızdan şimdiki yılarla ne tür değişimler oldu?
Maalesef bizim tutkun olduğumuz Kültürpark ve fuar değerleri artık günümüzde yok edildi. Ne olduğu geçmişin fuar yöneticileri tarafından bile anlatılamayan ‘sözde bir fuar projesi’ uygulamasıyla Kültürpark’ın tarihi Gül Bahçesi, Akasyaları, Menekşe Bahçeleri, Villa Çay, Çamlık Senar, Kübana, Mogambo, Monalya Bahçesi, Paraşüt Kule Gazinosu, Atış Poligonu, Petek Bahçesi, Mehtap Bahçeleri ve Lunapark Gazinosu gibi nostaljik değerleri yok edilmiştir. Kültürpark’da düzenlenen eski fuarların yabancılar tarafından en çok beğenilen, sevilen doğal ve nostaljik özellikleri maalesef artık yok. Bence insanları bir mıknatıs gibi kendine çeken Kültürpark’ın otantik dokusuna artık daha fazla zarar verilmemelidir.
“HAYALİM İNCİRALTI FUARI”
Peki nasıl bir İzmir fuarı hayal ediyorsunuz?
Günümüzde Kültürpark, kültür, sanat ve spor tesisleri, tabiat zenginlikleri, göl ve havuzları, lunaparkları ve hayvanat bahçeleri, botanik bahçeleri, spor tesisleri, müzeleri ve kütüphaneleri ile var olmalıdır. Yine halkın semaverli çay bahçelerinde yılın 12 ayı açık, müstesna yeme - içme köşelerinde keyifle dinlenebilecekleri yemyeşil alanları olmalıdır. İşte İzmir’e yakışan bu niteliklerde bir Kültürpark varlığını korumalı ve sürdürmelidir. İzmir’e yeni bir Kültürpark kazandırmak artık zor ve olanaksızdır. Bu çok zaman ve emek ister. Ancak Gaziemir’de ki ‘Fuar İzmir’ gibi yeni fuar alanları kazandırmak kolaydır. Geleceğin çağdaş İzmir Enternasyonal fuarı artık İnciraltı gibi bir alanda yeniden planlanarak oluşturulmalıdır. İzmir’in, Fuar İzmir dışında enternasyonal anlamda ki yeni fuarcılık merkezi, ‘İnciraltı Bölgesi’ gibi kent merkezine daha yakın bir alanda güncel ve çağdaş ihtiyaçlar yeniden göz önüne alınarak bir ‘Dünya Ticaret Merkezi’ anlayışıyla tesis edilmelidir.


BÜYÜK ZARAR VERİLİYOR
Eski kalite sizce tekrar geri kazanılabilir mi?
Şimdiki fuar yöneticileri ne kadar iyi niyetli olurlarsa olsunlar imkansızlıklar nedeniyle zorluklarla boğuşmakta ve Kültürpark’ın doğal güzelliklerine istemeden de olsa zarar vermektedirler. Ortaya çıkmış kaptıkaçtı ve baştan sağma zihniyete son verebilmenin tek yolu, yepyeni bir enternasyonal fuar alanının İzmir’in İnciraltı bölgesinde acilen projelendirilerek kurulmasıdır. Ben tam 55 yıllık Fuarcıyım. İlk kez 1964 yılında İzmir Fuarı’nın giriş kapılarında çalışmaya başladım. Lise ve yüksek öğrenimimi fuarcılığa yapacağım katkıları düşünerek yaptım. Türkiye‘de fuarcılık konusunda ilk “MBA – Yüksek Lisans” yapmış kişi oldum. Bu özelliğimle onur ve gurur duyuyorum. 1966, 1978 ve 1980 yıllarında 3 kez EXPO’lar için ilk müracaat yazılarını kaleme almış, göndermiş ve takip etmiş bir kişiyim. 1968 ve 1974 yıllarında İzmir’de düzenlenmiş ‘UFI Dünya Fuarlar Birliği Kongrelerini’ organize etmiş kadroda yönetici olarak görev aldım.


AKŞAM SEFALI FUAR GÜNLERİ
İlk yıllarınızda ne tür zorluklarla karşılaşarak ne tür çözümler üretebildiniz?
Altmışlı, yetmişli, seksenli yıllarda çalıştığımız ve yöneticilik yaptığımız fuarlarda biz çok sıkıntılılarla karşılaştık. O yıllarda telekomünikasyon, ulaşım, matbaacılık çok geriydi. Bilgisayar, internet ve dijital sistem yoktu. Fuara katılacak yabancı ülkelerle telefon ve telex bağlantısı kurabilmek için o yılların Fuar Müdürü Merhum Arkeolog Ahmet Dönmez ve Koordinatör Yönetici ve Müdür Hamdi Asena ile birlikte komşu Yunan adalarına defalarca gidip geldiğimizi hatırlarım. Fuar broşür ve katalogları ofset sistem olmadığından rotatif sistemle basılırdı. Fuar açılışına broşür, fuar planı ve katalogları yetiştirebilmek için ihaleyi almış matbaalarda sabahlardık. Bizim gibi 1950’li, 1960’lı, 1970’li, 1980’li ve 1990’lı yılların fuarlarını Kültürpark’ta çok sıcak yaşamış olanların o eski muhteşem heyecan ve coşku dolu ruh zenginliği olan “Akşam Sefalı Fuar Günlerini” unutmaları olanaksızdır.


Konuşmalarınızdan sezinlediğim kadarı ile o zamanlar fuarlar daha coşku dolu ve renkli imiş…
Ahh nerede O eski fuarlar... O fuarlarda bülbüller öterdi. Hafız Burhan’lar, İsmail Dümbüllü’ler, Zeki Müren’ler, Müzeyyen Senar’lar, Tanju Okan’lar, Safiye Ayla’lar, Ayla Dikmen’ler, Ertan Anapa’lar, Gönül Yazar’lar, Yusuf Nalkesen’ler, Hamiyet Yüceses’ler, Ferdi Özbeğen’ler, Vasfi Uçaroğlu’lar, Beyhan Akıncı’lar, Behiye Aksoy’lar, Şerif Yüzbaşıoğlu’ları, Kamuran Akkor’lar, Muammer Karaca’lar ve daha nice emsalsiz sesler fuarı çınlatırdı… Şimdi maalesef o eski tatlar ve o eski heyecanlar kalmadı. O fuarlarda iş yapıp çalışmakta, yaşamakta ayrı birer güzellikti. 85’nci yılını yaşayan ve EXPO’lara aday olan, ‘İzmir Enternasyonal Fuarı’ dünya genelindeki en eski fuarlardan biridir. Merkezi Paris’te bulunan ve Milano’da kurulan 94 yıllık “Dünya Fuarlar Birliği” UFI’nin 69 yıllık üyesidir. UFI’ye Türkiye’den kabul edilen ilk ve tek “Balkan ve Yakın Doğu Ülkesi” fuarıdır. Fuarımızı hep sevelim. Ona asla küsmeyelim. Onun daima kıymetini bilelim. Çünkü, bir cumhuriyet eseri olan İzmir Fuarı, Türk ulusunun, dünyaya açılmış ilk enternasyonal organizasyonudur. 87’nci İzmir Enternasyonal Fuarımız, barış, demokrasi ve huzur fuarı olsun. Herkesi, hepimizi mutlu etsin. Hayırlısı Olsun.
SAVAŞ YANLISI ÜLKELERE MESAJ
Şimdiye dönecek olursak yarın açılacak İzmir Enternasyonal Fuarının Türkiye’ye cephe almış ülkelere bir mesaj verme ihtimali var mı?
Türk Ulusu ve İzmirlilerin İzmir Fuarı gibi bir Cumhuriyet değerine sahip oldukları için övünmesi gerekir. Tüm dünya fuarlarının tanıdığı ve her yıl heyecanla izlediği, oldukça itibarlı bir geçmişe sahip olan İzmir Enternasyonal Fuarı yarın saat 18.00’de, Kültürpark İsmet İnönü Kültür ve Sanat Merkezi’nde yapılacak tören ile açılacak. Özellikle Amerika’dan ve Avrupa’dan vatanımıza karşı yapılan son saldırıların ve terör şehitleri acılarının hüzne dönüştüğü bu günlerde, her ikisi de İzmir Milletvekili olan TC Millet Meclisi Başkanı Binali Yıldırım ile CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun fuar açılışında yan yana gelerek, el ele tutuşması ve İzmir’den tüm dünyaya, ‘Barış, sevgi ve hoşgörü mesajı’ vermeleri başta Türkiye’ye cephe almış ülkeler olmak üzere tüm savaş yanlısı ülkelere güçlü bir barış mesajı verecektir.


“AÇILIŞ ÖNEMLİ BİR FIRSAT OLACAK”
Bu kaçırılmayacak bir fırsat öyle ise…
Kesinlikle. Kasıtlı olarak Türkiye aleyhine çalışan enternasyonal dünya ve Amerikan medyasına bir demokrasi ve hoşgörü mesajının İzmir’den mutlaka verilmesi gerekiyor. Yarım asırlık, tecrübeli bir Stratejik İletişim ve Fuarcılık Uzmanı olma kimliğimle, iddia ederek söylüyorum ki bu hoşgörü ortamına bugünlerde çok ihtiyacımız var ve İzmir Fuarı’nın açılışı bu ortamın yaratılması için çok önemli bir fırsattır. Türkiye bu önemli ve ciddi fırsatı mutlaka değerlendirmelidir. Özellikle kurucu Dr. Behçet Uz, tam 86 yıl önce 1932 yılında düşmanın yakıp yıkarak harabeye çevirdiği yangın alanı denilen Kültürpark alanını ‘Siz bu enkazı 40 yılda ancak kaldırabilirsiniz’ diyenleri utandırırcasına 23 ay gibi kısa bir sürede temizleterek tertemiz yaptırmayı başarmıştır.
İLK HAYVAN DOSTU ANIT
O zaman birazda geçmişe dönelim, fuarın oluşturma süreci nasıl başladı?
Dr. Behçet Uz’a, Kültürpark alanında ki enkazın temizlenmesinde İzmir’in ilk Yol Müteahhidi Bayburt’lu Niyazi Ersoy ile İzmir’in istiklal madalyalı ilk İtfaiye Kumandanı Konyalı Uzun İbrahim Günay yardım etti. O yıllarda iş makinesi ve araçları yoktu. Kültürpark gibi bir doğa cenneti, milli mücadele sonrası, cepheden gelip İzmir’e yerleşmiş, inşaatçılık yapmak isteyen yüzlerce milli mücadele kahramanının el emeği ve göz nuru ile yaratıldı. Tonlarca enkazı gece gündüz taşıyan arabaların atlarından 168 tanesi ölünce Dr. Behçet Uz, Kültürpark’ın yapımında ölen atlar için Heykeltıraş Şadi Çalık’a bir anıt dahi yaptırmıştır. Dünyada yaşama veda etmiş hayvanlar için yapılan ilk ‘Hayvan Dostu Anıt’ da halen Fuarın düzenlendiği Kültürpark’ın içinde özenle korunmaktadır.


TEKNOLOJİ VE İNOVASYON TEMASI
Bu yılki fuar içeriği nasıl olacak?
Bu yılki 87’nci fuarımız 2018 yılına özgü olarak yarın akşam açılıp 16 Eylül Pazar akşamı kapanacaktır. Fuarımızda ana tema olarak devletimizin 2023 yılına kadar geçerli kıldığı ‘Stratejik Kalkınma Politikası’ olan, ‘Teknoloji ve İnovasyon’ teması işlenecek. Teknoloji ve inovasyon, her alanda yenilik ve değişimi hedeflemektedir. Bu ‘teknoloji’ sözcüğünün yanına ‘Araştırma Geliştirme (Ar-Ge)’nin de eklenmesini isterdim. Bu yıl da fuarın yükünü özellikle yine Folkart Grubu ile Vestel firmaları sponsor olarak üstlendi. İzmir Enternasyonal Fuarımızın bu yıl onursal devleti ise Sırbistan. Odak konuk ülke olarak ise Hindistan devleti belirlendi. Bursa ilimiz bu yılın onur kenti olarak seçildi. Yani bu yıl Sırbistan Devleti ve Hindistan Devleti ile Manisa kentimiz kendilerini 10 gün süreyle özel anlamda tanıtacaklar. Bu arada 10 günlük fuar süresi içinde “9 Eylül İzmir’in Kurtuluş Şenlikleri” ile birlikte 15 civarında da büyük ana etkinlik yaşanacak. Eski Mogambo Gazinosu ve çevresi kesintisiz gösterilerin olacağı, enternasyonal ve yerli caz konserleri bölgesi olarak belirlendi. Kaskatlı Havuz civarında ve yer altı otoparkı üstünde, ‘Çim Konserleri’ adıyla, dünün ve günümüzün en ünlü ses ve müzik yıldızları sahne alacaklar. Ayrıca kültür ve sanat etkinlikleri yapılarak, sergiler açılacak, söyleşiler, imza günleri yapılacak. Binlerce yerli ve yabancı firma ile demokratik sivil kitle örgütleri kendilerini ilginç sunum ve gösterilerle tanıtacaklar.