Aliağa’da asbest skandalı: Eldivensiz-maskesiz mesai!

ÇAĞLA GENİŞ

Aliağa Gemi Söküm Tesisleri, yıllardır hurda gemilerin sökümü sürecinde yaşanan kirlilik, iş cinayetleri, özellikle asbest ve tehlikeli maddelerle gündeme geliyor. Geçtiğimiz aylarda Fransız ve Brezilya donanmalarına yıllarca hizmet eden ve üzerinde yüz binlerce ton asbest barındırdığı iddia edilen NAe Sao Paulo isimli geminin Aliağa’ya getirilip sökülecek olması kamuoyunda uzun süre tartışılmıştı. Ardından tersane çevresinden numune alınarak yapılan analizlerde halk sağlığına zararlı asbest lifleri tespit edilmişti. Uzmanlar, tersane içinden numune alınması durumunda daha vahim bir tablonun ortaya çıkacağından şüphe ediyordu. Yaklaşık 5 hafta önce bir şirket tarafından söküm havzasına getirilen ‘Gökhan Han’ isimli gemide çalışan işçiler, asbest şüphesiyle Ege İşçi Birliği’ne ulaştı. Ardından Asbest Söküm Uzmanları Derneği’nin (ASUD) çabalarıyla gemiden alınan numunelerin laboratuarda analiz edilmesi sonucunda asbest tespit edildi. Asbestli olduğu saptanan geminin sökümünde çalışan işçiler, kendilerine koruyucu ekipman verilmediğini, eldiven hatta maske dahi kullanılmadan çalıştırıldıklarını öne sürdü.

TÜM ŞİRKETLER DENETLENSİN

Ege İşçi Birliği ve Asbest Söküm Uzmanları Derneği’nin (ASUD) tarafından yapılan açıklamada, gemi sökümünde çalışan işçilerin sağlığı ve güvenliğinin sağlanabilmesi için yetkililere ‘denetim’ çağrısı yapılarak, “Gemi Söküm havzasında 5 hafta kadar önce Kılıçlar şirketinin getirdiği Gökhan Han gemisinde işçi arkadaşlarımız asbest şüphesiyle birliğimize ulaştı. Asbest Söküm Uzmanları Derneği’nin de çabalarıyla gemiden numune alınarak laboratuvarda yapılan test sonucunda asbest tespit edildi. Açığa çıkan bu gerçek kendi türleri arasında tehlikeli olan Amosit sonucuyla birleştiğinde zararın boyutu büyümektedir. 5 haftadır söz konusu Gökhan Han gemisinin söküp ayıklaması için dışarıdan işçi getirildiğini, asbestin bertaraf edilmesine dair hiç bir kurala uyulmadığını biliyoruz. Sökümde asbestin tozuyarak havaya dağılmasını engelleyen donanımın, sökümü gerçekleştirenlerin koruyucu kıyafet ve ekipmanının olmadığı böylesi koşullarda söküme başlanmıştır ve hala bu şekilde sürdürülmektedir. Asbestin varlığına dair bilgilendirilmemiş, Kılıçlar bünyesinde çalışmayan ve asbest sökümünde yeterli bilgi ve ehliyete sahip olmayan işçilere söküm yaptırılmaktadır. Birçok görüntü ve sözlü şahitlikle bu işçilerin çıplak elle, maske dahi kullanılmadan hiçbir tedbirin alınmadığı koşullarda çalıştırıldığı. Öyle ki firmanın işçileri ile asbesti söken işçilerin birlikte yemek yemesi engellenirken, yönetim tarafından asbestin varlığı bilinmekte ve alenen gizlenmektedir. Bu sorunlar sadece Aliağa’yı değil tüm İzmir’i, Ege Bölgesi’ni etkilemektedir. Bu havzada istikrarlı giden tek şey patronların kazancıyken, işçinin payına da geleceksizlik ve ölüm düşmektedir. Asbestin tespit edildiği Kılıçlar Gemi Söküm’de derhal üretim durdurulsun. Detaylı inceleme ve işçilere sağlık taraması yapılsın. Kılıçlar Gemi Söküm başta olmak üzere tüm şirketler denetlensin, asbest bertarafı kurallarına uymayan şirketlerin patronları ve bu süreçte denetimsizlikte sorumluluğu olan kurumlar hakkında soruşturma başlatılsın” denildi.

1 MİKRONU DAHİ KANSER YAPIYOR
Gemiden alınan numunelerin analiz edilmesi sonucunda tespit edilen ve kahverengi asbest olarak da bilinen ‘Amosit’, çimento üretimi ve boru yalıtımında en yaygın kullanılan asbest türüdür. Ayrıca yalıtım levhası, tavan döşemeleri ve ısı yalıtım ürünlerinde de bulunabilen Amosit daha çok Afrika’da çıkarılır. Diğer asbest türleri gibi çok tehlikeli olan Amosit, temas edilmesi durumunda 1 mikronu dahi akciğer ve gırtlak kanserine yol açabilir.