Büyükşehir’den ‘sokak’ hamlesi

ÇAĞLA GENİŞ-ÖZEL HABER
Açık alanda mal ve hizmet sunumu anlamına gelen ve artık bir sektör halini alan sokak ekonomisi dünyada 1,5 milyar Türkiye’de ise 6 milyon kişiyi istihdam ediyor. Türkiye’de yıllık 200 milyar liralık bir ekonomi oluşturan sokak ekonomisi dünyada ise yaklaşık 30 trilyon dolarlık bir büyüklüğe ulaşmış durumda. Taksici, boyozcu, gevrekçi, kumrucu, midyeci, bozacı, söğüşçü, çiçekçi, çiğdemci… Sadece onlar mı? Hurdacı, kağıt toplayıcı hatta dilenci de içinde olmak üzere koca bir dünya sokak ekonomisi. Türkiye’de ilk kez İzmir Büyükşehir Belediyesi bünyesinde kurulan Zabıta Daire Başkanlığı’na bağlı Sokak Ekonomisi Şube Müdürlüğünden Prof. Kamuran Elbeyoğlu ve Doç. Osman Sirkeci kentte sokak ekonomisine hem hayat hem yön vermek için uğraşıyorlar. İzmir Büyükşehir Belediyesi çatısı altında geliştirecekleri politikalarla kentteki sokak ekonomisinin envanterini oluşturacaklarını belirten Sirkeci, “Sokak işleri ülkemizde 6 milyon kişiye istihdam imkanı sağlarken, dar gelirli vatandaşların ise hayatını daha yaşanır kılmakta. İzmir’de ise 500 bin kişinin seyyar işlerden geçimini sağladığını düşünüyoruz. Yapacağımız çalışmalarla sokak ekonomisinin daha katma değerli hale gelmesi ve ülke ile kent ekonomisine katkı koyması için çabalayacağız. Sokak ekonomisi uygulaması sokağa kalite getirecek, hijyen getirecek ve sokak lezzetlerini daha güvenilir kılacak. İzmir gibi sokağı seven bir kente yakışacak” ifadelerini kullandı.



6 MİLYON SOKAKTA
Sokak ekonomisinin çok geniş bir alanı ifade ettiğini belirten Sirkeci, Konak Meydanı’nda keman çalan kişinin de, Gündoğdu Meydanı’nda fal bakan kadınların da, Basmane’de kağıt toplayan çocukların da bu döngüye dahil olduğunu aktardı. Ülkemizdeki yaklaşık 6 milyon sokak çalışanlarının 200 milyar lira gayri safi milli hasılaya ekonomik katkı sağladığını öne süren Sirkeci, “Her şeyden önce sokak ekonomisi önemli bir istihdam alanıdır. Çeşitli nedenlerle iş bulamayanlar, dar gelirliler sokak satışlarıyla kendi hayatlarını idame ettirdikleri gibi dar gelirli vatandaşlarında hayatlarını kolaylaştırmaktadır. Bugün sokaklarda en fazla gıda sektöründe çalışan vardır. Gıda sektörünü ise tekstil takip etmektedir. Bu iki alan da dar gelirlilerin yaşamları için önemli bir ihtiyaçtır. Yine yaptığımız çalışmalarda sokak işlerinde çalışanlar genelde köyden kente, şehirler arası göç edenler ve mülteci olarak başka ülkelerde bulunanlar çalışmaktadır. Toplumumuzun ihtiyacı olarak sokak çalışanlarıyla ilgili gerek İŞKUR üzerinden gerekse okullarda eğitim verilmelidir” dedi.



MESLEK STATÜSÜNE KAVUŞTURULMALIDIR
Sirkeci, sokak çalışanlarına yönelik kanuni bir statü gerektiğini de belirterek, “Dünyada ötelenen, dışlanan, zabıta ile sokaklardan temizlenmek istenen ancak hayatımızın bir parçası olan, hayatımızı daha yaşanır kılan sokak ekonomisiyle yaşamayı öğrenmeliyiz. Geçiminde zorlananlar için bir umut olan sokak çalışanlarının işleri bir statüye kavuşturulmalıdır. Sokak çalışanları kendi odalarıyla, dernekleriyle temsil edilmelidir. Bu doğrultuda yerel yönetimlere önemli görevler düşmektedir” şeklinde konuştu.



İZMİR ÖRNEK OLACAK
Büyükşehir Belediyesi çatısı altında İzmir’deki sokak ekonomisinin envanterini çıkarmak için çalışmaya başladıklarını söyleyen Sirkeci, “Bu anlamda bir çalışma yaparak Türkiye’ye de örnek temsil edecek rakamlara ulaşabileceğimizi umuyoruz. Kentte 500 bin kişinin seyyar işlerden geçimini sağladığını düşünüyoruz. Yapacağımız çalışmalarla sokak ekonomisinin daha katma değerli hale gelmesi ve ülke ile kent ekonomisine katkı koyması için çabalayacağız” açıklamasında bulundu.
SOKAK FESTİVALİ GELİYOR
İlkbaharda artık sıra sokak satıcılarına araç, kıyafete vb. gelecek. Bütün bunları belediye seyyar satıcılara ücretsiz verecek. Sadece hijyen kontrolü yapacak. Her yıl haziranın ilk yarısında da gelenekselleşecek ve en az birkaç gün sürecek bir de ‘sokak lezzetleri’ festivali geliyor. İzmir, bu festivalde kültür-sanat etkinlikleriyle beraber sokak lezzetleriyle buluşacak.
SOKAK EKONOMİSİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ HANGİ ÇALIŞMALARI YAPACAK?
 -Müdürlük faaliyetlerini, daire başkanının gözetimi ve denetimi altında yürütmek.
-Sokak ekonomisi girişimciliğinin, sokak esnafları ve seyyar girişimcinin önemini vurgulayacak ve saygınlık kazandıracak; bu kesimdeki çocuk ve kadın emeğini de koruyacak şekilde çalışmalar yapmak.
-İzmir’de kayıtdışı ve sağlıksız ortamlarda çalışanları kolaylıklar ve teşviklerle kayıt almaya dönük politikalar üretmek; sokak çalışanlarına dönük özgün eğitim programları gerçekleştirmek.
-Sokak ekonomisinin kent yaşamına entegrasyonu ve etkinliğinin artmasına katkıda bulunacak projeler hazırlamak; üniversiteler, meslek odaları, sendikalar, sivil toplum örgütleri ve kamu kuruluşları ile kurumsal işbirlikleri geliştirerek nitelikli ve hızlı çözümler üretmek; bu doğrultuda belediye birimlerinde ve gönüllülerden destekler almak.
-Sokak ekonomisinde çalışanlara destek hizmeti verecek bir birimi kurmak ve özgün teşviklerden yararlanmasını sağlamak; mikro ölçekli ekonomik, sosyal, kültürel yarar sağlayan hemşerilerin yaşam kalitesini arttırmaya yönelik çalışmalar yapmak; sokak çalışanlarının örgütlenmesine katkıda bulunmak; konuyla ilgili veri toplamak ve değerlendirmek; sokak ekonomisi unsurlarını tüketiciyle buluşturacak yönde etkinlikler düzenlemek.

 

Haber Merkezi