Çam fıstıksız, üzümsüz aşure: Malzemeler eksik, porsiyonlar küçük!

SULTAN GÜMÜŞ KAYA 

İslam dini açısından büyük bir önem taşıyan ve yıllarca geleneklerimiz içinde yer edinen aşure ayı geldi. Aşure, içinde barındırdığı çeşitli malzemelerle birlikte toplumsal dayanışmayı, paylaşmayı ve birlikte olmanın önemini vurguluyor. Ancak artık o malzemelerden eser kalmadı! Maliyetlerin zamlanmasıyla birlikte aşure yapmak günümüzde bazı aileler için maddi bir yük haline gelmiş durumda. Her yıl bu geleneği yaşatmaya çalışan pek çok aile maddi sebeplerden dolayı ya porsiyonları azaltıyor ya sadece kendi ailesine yetecek kadar yapıyor ya da yapmaktan vazgeçiyor. 

Ana malzemelerden olan buğday, fasulye, nohut, şeker, kuru üzüm, kuru kayısı, karanfil, tarçın ve çam fıstığı tercihe göre değil, fiyatına bakılarak alınacaklar listesinden eleniyor. Özellikle 1 kilogramı bin 607 TL’ye ulaşan çam fıstığı tamamen gözden çıkarıldı. Ayrıca, zincir marketlerdeki aşurelik malzemeleri araştırarak ortalama bir fiyat çıkaracak olursak 2023 yılında aşure yapmanın maliyeti en az 2 bin 242 TL’ye denk geliyor.  

ÇAM FISTIĞINA DOKUNAMIYORUZ BİLE

Bu yıl aşure yapmanın maliyetinin yüksek olduğunu, artık insanların dağıtabilecek şekilde değil sadece kendilerine yetecek kadar aşure yapabildiğini söyleyen bir vatandaş, “Fiyatlar çok yüksek, bu yüzden ne biz alabiliyoruz ne de esnaf ürününü satabiliyor. Buğdayı, nohutu bir şekilde alıyoruz ama çam fıstığına dokunamıyoruz bile. Çam fıstıksız aşure olur mu peki? İçinden malzeme çıkarta çıkarta ortada aşure kalmadı. Eşimin canı çektiği için sadece kendi aileme yapabildim. Ama içinde çoğu şey yoktu. Böyle olunca da aşurenin ortaya çıkışındaki amaç kalmadı. Komşulara, yakınlarımıza dağıtamadığımız gibi kendimize de lezzetli bir aşure yapamıyoruz. Fiyatların her yıl daha da artacağını düşünürsek sanırım aşure geleneği de tarih olacak. Halk gibi geleneksel yemeklerimiz de zamlara yenik düşüyor” eleştirisinde bulundu.

GELENEKLERİMİZİ YAŞATAMAZ DURUMA GELDİK

Konuya dair görüşlerine yer verdiğimiz Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) ve Tüketici Dernekleri Konfederasyonu (TÜDEF) Genel Başkanı Aziz Koçal ise “Yükselen enflasyon, döviz kurundaki artışlar, akaryakıt zamları, KDV - ÖTV harçları gibi tüketim vergilerinde yapılan artışlar maalesef raflara fazlasıyla yansıyor. Özellikle akaryakıta gelen gün aşırı zamlar, marketlerde de gün aşırı etiket değişmesine neden oluyor. Haliyle gıdalardaki artışlar, fahiş zamlar maaşlardaki artışı da eritti. Tüketici kaliteli, ekonomik, sağlıklı gıdaya erişemez duruma geldi, fahiş zamlardan dolayı tüm market ve alışveriş yerlerinde taklit ve tağşiş ürünler raflarda daha fazla yer almaya başladı. Durum böyle olunca gelenek ve göreneklerine bağlı bir toplum olmamız nedeniyle maalesef yaşatmak istediğimiz geleneklerimizi yaşatamaz duruma geldik” bilgisini paylaştı.

ZAMLAR DURDURULMALI HATTA GERİ ÇEKİLMELİ

Yaşanan olumsuz gelişmenin toplumun hafızasında, tarihsel gelenek ve göreneklerinin yok oluşuna neden olacağını kaydeden Başkan Koçal, şunları da ekledi: “İçinde bulunduğumuz günlerde halkımızın aşure yapma günleri olması nedeniyle maalesef malzeme alamaz ve yeteri kadar aşure yapamaz duruma gelindi. Ekonomik krizin bahane edildiği bu ortamın doğmasında sorumlu, ocağında aşure kaynatamayan vatandaş değildir. Dolayısıyla faturasını da vatandaş ödememelidir. Tasarruf yapılacak ise önce kamu kurumlarından ve yöneticilerden başlanmalıdır. Kaynaklar akıllı ve halk menfaatine uygun bir şekilde kullanılmıyor. Bu gidişata ‘dur’ demenin zamanı ise ne yazık ki geçiyor. Zamlar durdurulmalı hatta geri çekilmeli. Ekonomik krizden çıkış yolları ve kaynakların doğru kullanılmasının politikalarının oluşturulması gerekiyor. Herkes kazancına ve varlığına göre elini taşın altına koymalı.”

AŞUREYE GİREN BİR KISIM MALZEMENİN GÜNCEL FİYATI

Buğday (1 kilo): 30 TL

Fasulye (1 kilo): 70 TL

Nohut (1 kilo): 70 TL

Şeker (2 kilo): 50 TL

Kuru üzüm (1 kilo): 125 TL

Kuru kayısı (1 kilo): 200-250 TL

Karanfil: 20 TL

Tarçın: 10-20 TL

Çam fıstığı (1 kilo): Bin 607