Çeşme hamamı neden açılmıyor?

YUSUF ÇAĞIRTEKİN/SULTAN GÜMÜŞ-ÖZEL HABER
Çeşme’nin en önemli tarihi yapılarından bir tanesi olarak bilinen Tarihi Çeşme Hamamı, 1500’lü yıllarda Çeşme Körfezi’ne sığınan Osmanlı Donanması askerleri tarafından yapıldı. Çeşme tarihi ve turizmi için büyük önem arz eden ve zamanla oldukça yıpranan Tarihi Çeşme Hamamı, 2016 yılında Tarihi Anıtlar Kurulu kontrolünde Çeşme Belediyesinin açtığı ihale ile restore edilmiş, yüklenici firma, restorasyon çalışmasını taahhüt ettiği sürenin üzerinden bir yıl sonra bitirmişti. Restore çalışmasının bitirilmesinin ardından yaklaşık 7 ay geçen tarihi hamamın hala açılmaması ilçede tartışma konusu olurken, hamamın neden kapalı olduğunu bilmediklerini belirten bölge esnafı, tarihi hamamın bu yaz sezonunda açılmamasını, kendileri ve ilçe için büyük bir kayıp olarak niteledi. Ekinoks Derneği Başkanı Başak Yasemin Kumaş ise hamamın bir tülü açılamamasını şu sözlerle değerlendirdi: “2018 yılı yaz sezonu bitmesine çok az kalmasına rağmen halen açılmadı. Sezon geldi geçti fakat hamam ne Çeşme halkının ne de turistlerin hizmetine sokulamadı.”


HALEN AÇILMADI!
2015’te ilk dilekçelerini vererek, tarihi hamamın restore edilerek halkın kullanımına açılmasını istediklerini belirten Başak Yasemin Kumaş, “2015 senesinde Çeşme Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü tarafından hamamımızın ihalesi yapıldı. Yüklenici firma 2016 yılında hamam restorasyon çalışmasını tamamlayıp, teslim edeceğini beyan etse de aradan yaklaşık bir yıl geçmesine rağmen inşaat bitirilememişti. Yine de biz 2016 yılı sonu, 2017 yılı başlarında hamamın hizmete gireceğini bekliyorduk. Görüyorsunuz ki 2018 yılı yaz sezonu bitmesine çok az kalmasına rağmen halen açılmadı. Sezon geldi geçti fakat hamam ne Çeşme halkının ne de turistlerin hizmetine sokulamadı. Biz bunların yöneticiler, ilgililer tarafından dikkate alınmasını, bölgemizin turizmine katkı sağlamak ve halkımızın menfaatine bir an önce sunulmasını talep ediyoruz. Dilekçelerimizi sürekli olarak yetkili kurumlara iletiyoruz. Onların da artık bir an önce harekete geçmesini istiyoruz” ifadelerini kullandı.
SORUNLAR ÇÖZÜLEMİYOR
Çeşme’de birçok düzeltilmesi gereken sorun olduğuna dikkat çeken Başak Yasemin Kumaş, bu sorunlarla baş etmeye çalıştıklarını belirtti. Başak Yasemin Kumaş, “2006 yılında Türkiye genelinde bir genelge yayınlanıp, tarihi kent merkezlerinin; kale, kervansaray, yanındaki tarihi komplekslerin, camilerin restore edilip, etrafının temizlenmesini sağlayan tarihi kent merkezi ve meydanlar şeklinde bir genelge yayınlanmıştı. Türkiye’nin birçok yerine gittiğinizde zaten bunun uygulandığını görüyorsunuz. İstanbul Sultanahmet gibi yerlerde, kale surlarında, Kumkapı etrafında eski gecekondularının yıkılıp alanlardan temizlendiğini ve tarihi ören yeri şeklinde restorasyonun büyük ölçüde tamamlandığını görüyorsunuz. Fakat Çeşme merkezde bulunan bu alanda yıllar yılı böyle bir çalışma yapılamadı” diye konuştu.
YETERİ KADAR ÖNEMSENMİYOR
İlçedeki tarihi yapıların gerektiği kadar önemsenmediğine de değinen Başak Yasemin Kumaş, “Bir kervansarayımız var ve çok uzun yıllar kapalı durmuştu. Kale ise zaten olduğu şekli ile muhafaza edilmişti. Tam kervansarayın önündeki meydan çeşitli pargolelerle ve sundurmalarla işgal altındaydı. Bir meydan olarak kamuya ait değildi. Orası halka ait kamusal bir alan olarak halka hizmet vermesi gerekirken, çeşitli bir takım işletmelerin kendi insiyatifi altındaydı. Yanında ise 3 tane cami görüyorsunuz. Bunlardan bir tanesi çok eski ve tarihi olmasına rağmen atıl durumundaydı. Camilerin 100 metre yakınında içkili ve müzikli işletmeler olamaz. Aynı şekilde okullar içinde bu kanun geçerlidir. Okulların da 100 metre civarında disko, bar, meyhane, taverna şeklinde yerler olamaz ama maalesef bu bölgede böyle bir yapılaşma vardı” dedi.


“YILLARCA BOŞ KALDI”
Tarihi Çeşme Hamamı ile ilgili bilgiler aktaran Restarator Mehmet Sadık Kaya ise, “Bu hamam 5-6 sene önce çalışıyordu ama tabi doku bozuktu. Daha sonra burayı Tarihi Anıtlar Kurulu ele aldı. Hamam ilk dokusunu, yani yapıldığı dokuyu geri kazandı. Değişiklikler yapılarak, bozulmuş olan yerler düzeltildi. Bir de bu hamamın bir diğer özelliği bir küheylanı var ve altı komple yanıyor. Odunları içine tıktığınız zaman sadece göbek taşı değil hamamın tümü yanıyor. Bütün zemin sanki yerden ısıtma sistemi gibi sıcaklık veriyor. Daha sonra bu düzen hamamı işletenler tarafından değiştirildi. Odunlu ısıtmaya döndü, sonra mazotlu ısıtmaya geçildi. Bir ara mazot pahalı gelince yanık yağına döndü. Bu şekilde işletildi. Burayı işleten adam bırakınca yıllarca boş kaldı. Geçen sene Tarihi Anıtlar Kurulu kontrolü ile restore edildi” dedi.
“BANYOSU VE HAMAMI MEŞHURDU”
Restorasyon işleminin geçen sene ocak ayında tamamlandığını ifade eden Mehmet Sadık Kaya, “O tarihten bu yana kullanılmıyor. Aslında yörenin fevkalade ihtiyacı olduğu bir hamam. Bu hamama turistler de çok gelirdi. Bu açıdan da büyük kayıplar oldu. Tarihi bir hamam olduğu için eskiden Çeşme’ye gelen turistler ailecek bu hamama gelirdi. Banyosu, masajı, kesesi meşhurdu ve güzel para kazanıyordu. Kışın ise burada çalışan esnaf, buranın yerli kişileri gelirdi. Bu şekilde 12 ay kendi kendine geçinirdi. Odalar var içeride bölüm bölüm. Ferdi olarak yıkanılabilecek kabinlerin yanında, ortada 10-15 kişinin yıkanabileceği Osmanlı Hamamı vardı” diye konuştu.
“ŞİKAYETÇİYİZ!”
Çeşme Belediyesinin restore edilen hamamın tekrar açılması için ihale açmadığını işittiklerini kaydeden Mehmet Sadık Kaya, “Çeşme Belediyesi burayı ihaleye verse, bir firma gelir alır ve bu hamam açılır. Çünkü talep çok. Gelip gidenler var, sürekli soranlar oluyor. Birkaç tanıdık arkadaş belediyeden almak istedi fakat başarılı olamadı. Zannedersem yerel seçimler bekleniyor. Çeşme Belediye Başkanımız Muhittin Dalgıç daha çok Alaçatı’ya yükleniyor. Kendisi Alaçatılı. Çeşme üvey evlat, buraya pek hizmet sağlamıyor. Yani Çeşme’de bir kahveye gelip bir esnafla sohbet ettiğini görmedim fakat gidin Alaçatı’ya her gün öğleden sonra herkesi dolaşıyor. Sanki babasının çocuklarıymış, evlatlarıymış veyahut kardeşleriymiş gibi davranıyor. Şikayetçiyiz” değerlendirmelerinde bulundu.
“DOKUSU BOZULDU”
Köprünün tarihçesi ile ilgili bilgiler de veren Mehmet Sadık Kaya, “Osmanlı Deniz Kuvvetleri Donanması 1500’lü yıllarda hava şartlarından dolayı Çeşme Körfezi’ne geliyor. Deniz dinmiyor, onlar da burada uzun süre kalıyor. Sonra burayı beğeniyorlar, güzel bir sığınak olduğunu fark ediyorlar. Daha sonra tarihi Çeşme Kalesini yapıyorlar ve askerlerin yararlanması için bu hamamı yapıyorlar. Sonra yerleşim başlıyor ve derken uzun yıllar kullanılan yapıtlar inşaa ediyorlar. Hamamın tarihi dokusu yıllar içinde epey bozuldu. Doğru düzgün önem verilmedi. Hatta zemin aşağı düşürüldü” ifadelerini kullandı.

ESNAF ŞİKAYETÇİ!
Tarihi hamamın kapalı olması esnafı da oldukça kötü etkiliyor. Şikayetini dile getiren esnaflardan Vedat Yıldızbaş, “Bizler esnaf olarak elbette ki bu durumdan şikayetçiyiz çünkü bu hamam açık olursa, müşteri çekecek ve bu müşteriler bize de gelecek. Bu şekilde sokağımız canlanmış olacak. Sokağın canlanması için hamama ihtiyacımız var. Bir de Çeşme’de tek olması bu hamamı daha değerli kılıyor. Düşünün koskoca Çeşme’de tek bir hamam var o da kapalı bir vaziyette bulunuyor. Yerli ve yabancı turistler sürekli soruyor ama cevap veremiyoruz. Onlar da kullanmak istiyor. Tarihi bir özelliği var ama maalesef kapalı. Bu şekilde bizde mağdur oluyoruz. Burası ölü bir sokak, esnaf olarak bu durumdan şikayetçiyiz. 10 sene önce bu hamam çalışıyordu. Daha sonra belli dönem kapalı kaldı. Daha sonra restorasyon yaptılar ve restorasyon çalışması yaklaşık 7 ay önce bitmesine rağmen hamam halen açılmadı” dedi.


“NEYİ BEKLİYORLAR?”
Hamamın restorasyonun tamamlanmasına rağmen halen açılmamasına bir anlam veremediklerini dile getiren Ali Avcan ise, “Çeşme’ye yıllardır yabancı turist gelmediğini düşünürsek bu hamamın tekrar turist sayısını arttırmak için önemli olabileceğini düşünüyorum. Hamamın kapalı olması en çok biz esnafları etkiliyor. Bu yıl yaz sezonunda işler istediğimiz gibi gitmedi. Bu hamam açık olsaydı sokağımız canlı olurdu diye düşünüyorum. Çeşme’de kullanılabilecek tek hamam ve tarihi bir değeri olduğunu da biliyoruz. Restorasyon işlemi aylar öncesinde bitti ama hala açılmadı. Neyi bekliyorlar bilemiyoruz. Biz esnaf olarak bu hamamın bir an önce açılmasını, turizme kazandırılmasını ve bu durumdan esnaf olarak bizlerin de yararlanmasını yetkililerden önemle rica ediyoruz” değerlendirmelerinde bulundu.