Dayatılan güzelliği yıkan bez bebekler!

ÇAĞLA GENİŞ-ÖZEL HABER

İlknur Yatır Günsan, 41 yaşında. Eşi ve kızıyla birlikte İzmir’de yaşıyor. Kamu yönetimi mezunu olan Günsan, defalarca KPSS’ye girmesine rağmen bir sonuç alamadı. Alanında iş bulamayınca farklı arayışlara girdi. Bu süreçte kızının gelişimiyle de yakından ilgilenen Günsan, oyuncak bebeklerin çocuklara dayattığı güzellik anlayışına ve yüklemeye çalıştığı kadınlık rolüne karşı harekete geçti. Tesadüfen bir dergide gördüğü kalıptan ilham alarak kızına hediye etmek üzere bir bez bebek dikti. “Fabrikasyon oyuncak bebekler güzel olmaya hep bir ölçüt getiriyor. Çocuklar, saçları ve vücut hatları eğer o bebekler gibi değilse kendilerini sevmemeye başlıyorlar” diyen Günsan, çevresindekilerin övgülerinden de cesaret bularak bez bebek tasarımı yolcuğunu sürdürme kararı aldı. Evinin küçük atölyesinde ürettiği el emeği ürünleri ‘Gepetto Ustam’ adıyla markalaştırarak internet üzerinden satışa çıkaran Günsan, aynı zamanda atölyeler düzenleyerek kadınlara bez bebek yapımını öğretiyor.

KIZINA YAPARAK BAŞLADI

Mezun olduktan sonra iş bulma sürecinde yaşadığı çaresizliği anlatan Günsan, “Elbette herkes gibi benim de bir kazanç elde etmem gerekiyordu fakat ne yapacağımı bilemediğim bir dönem yaşadım. O süreçte tesadüfen bir dergiden çıkan bez bebek kalıbına denk gelince kızıma anı kalsın diye ona bir bebek yapmak istedim. Bebek bitip de onu elime alınca geçmişe dair içimde eksik gedik kalan ne varsa hepsi tamamlanmış duygusuna kapıldım. O duygu hep sürsün diye bebekler yapmaya başladım. Önceleri etrafımdaki çocuklara armağan ettim. Bunu kazanca çevirme fikri çok sonradan, biraz da çevremin önerisiyle gelişti. Hatta bebekleri hazırlarken hepsinin çok desteğini gördüm. Kimi saçlarını hazırladı kimi şapkasını ördü. Galiba ben de bu kolektif emeğin gücünden cesaret aldım. Önce tanıdığım insanlar bebekler alırken daha sonra Instagram’da açtığım ‘gepettoustam’ adlı sayfamla daha fazla insana ulaşmaya başladım. Benim yol hikayem de böylece başlamış oldu” dedi.

BENİ RAHATSIZ EDİYORDU

Oyuncak bebeklerin çocuklara dayattığı güzellik anlayışına ve yüklemeye çalıştığı kadınlık rolüne karşı çıktığını söyleyen Günsan, “Fabrikasyon oyuncak bebekler görüntü olarak beni çok rahatsız ediyordu. Çünkü güzel olmaya hep bir ölçüt getiriyor. Bu ölçüyü kendine standart olarak kabul eden çocuklarda kendini beğenmeme gibi bir takıntı geliştiğini düşünüyordum. Saçları, vücut hatları eğer o bebekteki gibi değilse kendilerini sevmemeye, beğenmemeye başlıyorlardı. Bir gün kızım o bebeklere bakıp oyun esnasında düştüklerini ama buna rağmen gülümsemeye devam ettiklerini, her durumda gülümsedikleri için onları çok aptal bulduğunu söyledi. Bunun üzerine ifadesiz ve kadın hatlarında değil de çocuk vücudunda olan bebekler üretmeye başladım. Sadece iki nokta gözü, kocaman al al çilli yanakları olan bebeklerdi bunlar. Yetişkinler de çok ilgi gösterdiler. Çünkü onlar da çocuklarının bir kadını değil de yine bir çocuğu andıran oyuncaklarla oynamasını istiyorlardı. Hem el emeği ile üretiliyor oluşunun getirdiği samimiyet duygusu hem de bez bebeklerin çocuk masumluğunda olması önemli bir tercih sebebi oldu. Yıllar içinde yüzü olan bebekler de yaptım fakat her zaman kadınsı değil çocuksu ifade ve tarzda bebekler üretme prensibinden vazgeçmedim” ifadelerini kullandı.

BAŞKA KADINLARA DA ÖĞRETİYOR

İki yıldır atölyeler düzenleyerek kadınlara bez bebek yapımını öğreten Günsan, şunları söyledi: “Kadınlar bazen terapi amaçlı bazen de çocuğuna bebek yapmak için bu kurslara katılıyorlar. Hatta bazen de bu kurslarda bebek yapmayı öğrenerek şimdi satış yapan insanlar var. En büyük isteğimse kadın dermekleri ya da belediyeler ile işbirliği yaparak dezavantajlı mahallelerde yaşayan kadınlara atölye çalışmaları yapmak. Belki onlara da kazanç elde etmek için bir yol açılmış olur. Bu beni çok mutlu eder.”

KUTUDAN BİR ÇOCUKLUK ÇIKIYOR

Müşterilerin bez bebekleri kendi geçmişlerine açılan bir kapı olarak gördüğünü dile getiren Günsan, “Kimi çocukluğundaki bez bebeğini hatırladığı için almak istedi kimisi de tüm çocukluğu boyunca hiç bez bebeği olmadığı için içindeki uhdeyi gidermek isteğiyle aldı. Bu nostalji duygusu ile bebeklere çok ilgi gösterdiler hatta kimi annesine, kimi babasına, kimi sevgilisine armağan etti. Bez bebeğin yarattığı arkadaşlık duygusunu çocuklarına da aktarmak isteyenler çocuklarına aldılar. Mağazalardan alınan bebeklerini bir kenara atıp bez bebeği ile arkadaş gibi olan çocuklar oldu. Bebeklerle oynamayı sevmeyenler bile bez bebekleri ile uyudular, oynadılar. Bu sebeple mottom; bez bebek oyuncak değildir. O bir arkadaştır, oldu. Yıllar içinde fark ettim ki kutudan bir bez bebek değil bir çocukluk çıkıyor. Bunu o an çekilmiş ve bana gönderilen videolardaki insanların kutu açıldığı zamanki ifadelerinden anlamak mümkün” sözleriyle çocukların ilgisinden de bahsetti.

MALZEMELER ÇOK PAHALI

Zamlarla birlikte malzeme fiyatlarının da katlanarak arttığını kaydeden Günsan, “Malzemeler çok pahalı. Artık bir kez aldığım malzemeyi ikinci kez aynı fiyata alamıyorum. Hitap ettiğim sınıfın alım gücü düştüğü için zam da yapamıyorum. Sürekli emeğimden feda etmek durumunda kalıyorum. Bu işte çok yoğun bir emek var. Bir bebek için 3-4 gün gerekebiliyor. Ama ne yazık ki süreçler en çok biz el emeği üreticilerini vurdu. Yurtdışına satış yapmayı çok istiyorum. Orada el emeği çok değerli ve çok talep edilen bir şey” dedi.

ÇOCUK ÖYKÜLERİ DE YAZIYOR

Anne olduktan sonra kızıyla birlikte çocuk kitapları okumaya başlayan Günsan, bu alandaki üretimlerini ise şöyle anlattı: “Kızımla birlikte çocuk kitapları okumaya başlayınca çocuk edebiyatının yarattığı o büyülü dünyaya girmiş oldum. Kitaplarla yaşadığım etkilenme süreci sonunda yazmaya başladım. İlköğretim için hazırlanan 10 kitaplık bir okuma setinin içinde Doğanın Şarkısı ve Özgür Fil adında 2 öykü kitabım çıktı. Şu anda da sadece bana ait 10 kitaplık bir set hazırlıyorum.”

Bez bebeğin serüvenini @gepettoustam adlı Instagram hesabından takip edebilirsiniz.

Haber Merkezi