Destekler güzel, uygulama kötü!

KENAN YEŞİL-ÖZEL HABER
Lisanslı depoculuğun Türk tarımına sunduğu yararlar her geçen gün çok daha iyi anlaşılıyor. Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde ve illerinde depolamaya uygun nitelikte ve standardize edilebilmesi mümkün olan tarım ürünlerinin bu depolarda saklanması için çalışmalar yapılıyor. Öte yandan hükümette lisanlı depoculuğu önemseyerek çeşitli destekleme paketlerini hayata geçiriyor. Lisanslı depoculukta önemli destekler yayınlanırken bu desteklerin uygulanmasında ise çeşitli sıkıntılar yaşanıyor. İzmir Ticaret Borsası (İTB) Meclis Başkanı ve Ege Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk AŞ (ELİDAŞ) Yönetim Kurulu Başkanı Barış Kocagöz, lisanslı depoculuk ve lisanlı depoculuk desteklerinin içeriğiyle ilgili önemli açıklamalarda bulundu.
DESTEKLER YAYINLANDI
Lisanlı depoculuğun Türk tarımı için çok önemli olduğunu vurgulayan Barış Kocagöz, “Geçen yıl ELİDAŞ’ta yüzde 100 kapasiteye ulaştık. Ama bu anlamda üreticinin ve tüccarların, çırçırların sisteme tamamen dahil edilmesi gerektiğini ve elektronik platformlarda da alışveriş yapmasıyla ilgili desteklerin gerektiğini, bu sistemin desteklerle çok yararlı bir şekilde Türkiye’de çok kullanılır hale gelebileceğini belirmiştik. Daha sonra ise sistemin son basamağın ürün ihtisas borsası olacağını konuşmuştuk. Şu anda ürün ihtisas borsası kuruluyor. Diğer taraftan lisanlı depoculuk tarafında gerçekten özlediğimiz, istediğimiz destekler yayınlandı. Biz bunları çok önemsiyoruz ve çok faydalı olacağını inanıyoruz” dedi.
YAPILMAZSA OLMAZ
Lisanslı depoculuk konusunda istedikleri desteklerin yayınlandığını ancak yayınlanan desteklerin uygulanmasına gelindiğinde çeşitli sıkıntılarla karşılaştıklarına dikkat çeken Kocagöz, bu sıkıntıları şöyle açıkladı: “Bu desteklerin uygulanmasını engelleyen en azından pamuk adına çok basit durumlar var. Bu durumlara baktığımızda ilk olarak, üreticilerin prim destekleme dosyalarında bakanlığımız müstahsil makbuzu istiyor. Yani ürünlerini faturalarını ibraz etmelerini istiyor. Üreticiler pamuk sektöründe buğdaydan farklı olarak depoları saklayabileceği pamuğu çekirdekten ayrıldıktan sonra lif olarak saklama mecburiyetleri olduğundan dolayı, üreticiler çırçır fabrikalarında ürünlerini işleyip onları alıp, onları ancak lif olarak lisanlı depolara getirebiliyorlar. Bunları getirdiklerinde elektronik ürün senedine sahip oluyorlar. Yani müstahsil makbuzu yerine elektronik ürün senedi ellerinde oluyor. Dolayısıyla belli bir randıman yüzdesi dahilinde bir tebliğ çıkması veya yönetmelik çıkması lazım ki ‘üreticiler destekleme prim dosyalarında müstahsil makbuzu veya elektronik ürün senetlerini dosyalarda bulundurabilirler’ ibaresine yer verilebilir. ‘Lisanlı depoya koydukları ürünlerin belgesi müstahsil makbuzu yerine de geçer’ şeklinde bir ibare gerekli. Bu basit bir şey ama bu yapılmazsa olmaz.”
KOOPERATİFLER DESTEKLERİN DIŞARIDA
Lisanslı depoculuk sisteminde verilen desteklerin uygulanmasında yaşanan sıkıntıları anlatmaya devam eden Barış Kocagöz, “İkinci olarak ise, lisanslı depolarla ilgili, analizlerle ilgili bir sıkıntımız var. Çünkü şu an lisanslı depoya ürünü üretici yerine çırçırcı koyduğu için onların analiz ücretlerini bakanlık desteklemiyor. Zaten çırçırlara depolamayla ilgili destek yok, navlunla ilgili destek yok. Onlar dışarıda tutulmuş vaziyette. Ama hiç olmazsa analizle ilgili çırçır fabrikaları da lisanslı depoya koyduğu zaman analiz ücretlerini bakanlığımızın desteklemesini ve ödemesini gerektiğini inanıyoruz. Üçüncü olarak, üreticilerin desteklenmesi hedeflenen destekleme sisteminde sadece üreticilerden oluşan kooperatifler dışarıda bırakılmış. ÇUKOBİRLİK, TARİŞ, ANTBİRLİK gibi birlikler sanki üretici değil de tüccarmış gibi addedilmiş ve kapsam dışı bırakılmış. Bu birlik ve kooperatiflerin kapsam içine alınıp onlarında bu konuda desteklenmesini inanıyoruz. Bunlar tamamlanırsa o zaman pamuk için verilen lisanlı depoculuk destekleri de işlevsel hale gelir” diye konuştu.
BAKAN’A RAPOR SUNULDU
Tüm bu sorunların yer aldığı geniş kapsamlı bir rapor hazırlayarak Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’ye sunduklarını belirten Kocagöz, “Bakanımıza bu durumların yer aldığı geniş kapsamlı bir raporu sunduk. Kendisi de bizi yönlendirdi ve zaten İzmir’i çok iyi tanıyan biri. Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürü Ahmet Güldal Beye de bu durumu aktardık. Bu konular çok kolay ve hemen giderileceğini düşünüyorum. Çünkü pamukta hasat zamanını geldi” dedi.