Doğru beslenin, kanserden korunun

EMİRCAN IŞILDAK

Dünyada her yıl 1 ila 7 Nisan arasında kanserle mücadele için kabul edilen Kanser Haftası nedeniyle İzmir Kanserle Mücadeleyi Destekleme Derneği ile bir söyleşi gerçekleştirdik. Dernek Başkanı Mevlüt Yılmaz, hastalıkla ilgili bilgiler verirken vatandaşlara da uyarılarda bulundu.

Kanser hastalıklarının toplumda çok sık görülebildiğini ancak erken teşhis ile önlenebildiğini vurgulayan Yılmaz, vatandaşların kanser konusunda bilinçli olması ve şüphelenildiği durumlarda derhal doktora başvurulması gerektiğinin altını çizdi.

“KANSER ÖNLENEBİLİR”

Nisan ayının ilk haftasının, kanser hakkında farkındalık oluşturmak için özel bir yeri olduğunu vurgulayan Yılmaz, hastalığın önlenebilir yapısına da vurgu yaptı. Hastalığın dünya genelinde giderek artan bir sağlık problemi olduğunu söyleyen Yılmaz, “Her yılın nisan ayının ilk haftasında insanlar üzerinde bir farkındalık oluşturmak, bu hastalığın önemini vurgulamak amacıyla çeşitli etkinlikler planlanarak Kanser Haftası olarak değerlendirilmektedir. Kanser toplumumuzda çok sık görülen bir hastalık olması ile birlikte önlenebilir de bir hastalık çeşididir. Dünya genelinde de giderek artan ve büyük bir sağlık problemi olan kanser, toplumlarda önemli bir sosyoekonomik yüke, bireylerde de maddi ve manevi kayıp ve zorluklara yol açmaktadır. Kanserin önemli bir kısmının önlenebilir olması, tedavi ve teşhis olanaklarının giderek artması, kanser taramaları ile erken teşhis imkanlarının bulunması, sağlık politikalarının dünya genelinde her geçen gün güncellenmesine ve gelişmesine de yol açmaktadır” değerlendirmesinde bulundu.

“TEDBİR ÇOK ÖNEMLİ”

Yılmaz ayrıca kanser hastalığını en çok tetikleyen etkenlerin kötü yaşam kalitesi olduğunu ifade ederek, “Vatandaşlarımızın kanser konusunda bilinçli olması, şüphelenildiği durumlarda acilen doktora başvurulması gerekmektedir. Hekimler tarafından erken tanı konulması hastalığın tedavisinde büyük önem arz etmektedir. Bununla birlikte,  kanserin yaşam alışkanlıkları ve kötü beslenmeyle doğrudan ilişkili olduğu da unutulmamalıdır. Dengeli beslenerek, spor yaparak ve alkol ile sigaradan uzak durarak kansere sebep olan etkenlerden kaçınmak, kanserli hücreler hiç oluşmadan tedbir almak son derece önemlidir. Bu bağlamda yaşam kalitesinin ve günlük alışkanlıkların hastalıkla mücadelede elzem olduğunu unutmamak gerekir” dedi.

KANSER BULAŞICI DEĞİL

Yılmaz hastalıkla ilgili bilgilendirmelerde de bulundu. Kanserin bulaşıcı bir hastalık olmadığını belirten Yılmaz, “Kanser bulaşıcı değildir. Kanserin yanında aynı zamanda hastada enfeksiyon hastalığı varsa dikkatli olmak gerekir. Bulaşıcıdan ziyade hastaya kemoterapi veya radyoterapi yapıldığı zaman lökosit dediğimiz vücudumuzun savunma hücreleri bir miktar düştüğü için hastanın mikroplara, gribe enfeksiyona savunması biraz zor olur. Hastaların bu anlamda biraz daha dikkatli olmaları gerekir” ifadelerini kullandı.

“İŞLENMİŞ GIDALARDAN UZAK DURUN”

Beslenme alışkanlıklarının sağlıklı kalabilmek ve hastalıktan uzaklaşmak için oldukça önemli olduğunu vurgulayan Yılmaz, vatandaşlara hastalıktan korunmak için de önerilerde bulundu. Yılmaz, “Günlük hayatımızda bazı tedbirler alırsak kanserlerin en az üçte ikisi önlenebilir. Un ve şekerden kaçınarak insülin direncini yenmek gerekiyor. Hiçbir şekilde tatlandırıcı ve tatlandırıcı içeren yiyecek ve içecek tüketmemek, katkı maddesi ilave edilmiş, paketlenmiş gıdaları yememek önem taşıyor. Bol taze sebze ve meyve yemek, yeterli omega-3 almak. Ayçiçeği, mısır, kanola, soya, pamuk ve margarin gibi yağları diyetten çıkarmak, bu yağların yerine zeytinyağı ve doğal hayvani yağları (tereyağı, kaymak, iç yağı ve kuyruk yağı) yemek gerekiyor. Ayrıca kefir, ekşiyebilen yoğurt, turşu, sirke, nar ekşisi ve boza gibi probiyotiklerden zengin gıdalarla beslenmek de kişileri zararlardan ve hastalığın risklerinden koruyabiliyor. Şunu da unutmamak gerekir ki gıdaların fabrikasyon değil, doğal yöntemlerle üretilmiş olmasına dikkat etmek çok önemli” yorumunu yaptı.

TÜRKİYE’DE KORKUTUCU BOYUTTA

Yılmaz, Türkiye’de kanser hastalığının ileri seviyede olduğunu belirtti. Her yıl ortalama 150 bin kişinin kanser hastalığına yakalandığını ifade eden Yılmaz, “İstatistikler, Türkiye'de kanser rakamlarının ürkütücü boyutta olduğunu gösteriyor. Sağlık Bakanlığı’nın 2000-2006 yıllarını kapsayan son çalışmasına göre, Türkiye'de 396 bin kanser vakası bulunuyor. Her yıl 140 bin kişi kanserden ölüyor, bu rakamın önümüzdeki 20 yılda 500 bine çıkacağı tahmin ediliyor. Her yıl ortalama 150 bin yeni kanser tanısı konuyor, yine 20 yıl içinde hasta sayısının 1 buçuk milyona ulaşacağı öngörülüyor. Kanserin Türkiye'ye yıllık maliyeti ise 2 buçuk milyar doları buluyor. Kadınlarda meme, erkeklerde ise akciğer kanseri birinci sırada yer alıyor. Türkiye'de İç Anadolu Bölgesi'ndeki mezotelyoma sorunu dünya ortalamasının bin katı kadar yüksek. Ege Bölgesi'nde arsenikle ilgili olabilecek kanserlerde, Doğu Anadolu Bölgesi'nde mide kanseri sıklığında diğer bölgelere göre önemli bir yükseklik var” diyerek durumu özetledi.

EN ÇOK AKCİĞER KANSERİ GÖRÜLÜYOR

Türkiye'de en sık görülen beş kanser türünü sırasıyla akciğer, meme, mide, deri ve kolorektal kanserler olarak sıralayan Yılmaz, kadınlar ve erkekler için de istatistiki bilgiler verdi. Yılmaz, Türkiye’de kadınlarda en çok meme kanseri, akciğer kanseri, kolorektal kanser, rahim kanseri ve deri kanserinin görüldüğünü, erkeklerde ise akciğer kanseri, prostat kanseri, kolorektal kanseri, mesane kanseri ve deri kanserinin görüldüğünü ifade etti.

“ACİL ŞİFALAR DİLİYORUM”

Yılmaz son olarak bu önemli haftanın, hastalık konusunda bilinç oluşturmasını temenni ederek, “Kanser Haftası’nın vatandaşlarımızın kanser konusunda bilinçlenmesine vesile olmasını temenni ediyor, kanserle mücadeleye devam ediyoruz. Kanser Haftası’nın vatandaşlarımızın kanser konusunda bilinçlenmesine vesile olmasını temenni ediyor, kanserle mücadelede emek harcayan herkesi tebrik edip, tüm kanser hastalarımıza da acil şifalar diliyorum” dedi.

KANSER NEDİR?

Normal vücut hücreleri belli bir düzen içerisinde büyüyüp, çoğalıyor ve ölüyor. Kanser, genetik hasarlanma sonucu hücrelerin kontrolsüz veya anormal bir şekilde büyümesi ve çoğalması ile ortaya çıkıyor. Genetik yapıda (DNA) her gün yaklaşık 10 bin değişiklik olmasına rağmen bağışıklık sistemi, her milisaniye vücudumuzu tarıyor ve genetik hasara uğramış hücreleri yok ediyor. Ancak değişime uğrayan hücrelerin çok küçük bir kısmı bile kansere neden olabiliyor. Genellikle sebebi açıklanamayan kilo kaybı, iştahsızlık, ateş, deri bulguları ve ağrı gibi şikayetlerle ortaya çıkan kanser, bulunduğu yere göre de farklı bulgular gösterebiliyor.

KANSER NEDEN ÖLDÜRÜCÜ?

Kanserlerin yaklaşık yüzde 80'inde neden bellidir. Vakaların yarısından fazlasını akciğer, kalın bağırsak, meme ve prostat kanserleri oluşturuyor. Akciğer kanseri beslenmeyle de ilgisi olmasına rağmen daha çok sigara tüketimi ile ilişkilidir. Kalın bağırsak, meme ve prostat kanserleri ise daha çok beslenmeye bağlıdır. AIDS, Ebstein-Barr virüsü (öpücük hastalığı) ve B hepatiti virüsü gibi enfeksiyonlar da başlıca kanser nedenleri arasında yer alır. Bu hastalıklar da sağlıklı beslenen insanlarda nadiren görülür. Bu arada önemli nedenler arasında radyasyon, elektromanyetik dalgalar, tarım ilaçları, gıda katkı maddeleri, GDO'lu yiyecekler, ağır metaller ve diğer kimyasal toksinler fiziksel ve kimyasal zararlılar başı çekmektedir.