Dünyayı araştırdı, Türkiye’yi uyardı: “Sürdürülebilirlik bilinci artırılmalı”

NURETTİN BAKİ-ÖZEL HABER

Artan dünya nüfusu, kaynakların sınırlı olması, küresel iklim krizi… Bu etkenler sürdürülebilir bir dünyanın varlığını zorunlu kılıyor. Öyle ki çevre bilinci, yenilenebilir enerji, karbon negatif kurumlar, toplumsal cinsiyet eşitliği, iklim eylemi gibi konular yeni dünyanın en büyük öncelikleri konumunda yer alıyor. Biyolog ve Davranış Bilimci Can Kayacılar’a göre yeni dünyada temel faktör bilinçlenme olacak. Kayacılar, “Dünya giderek yavaşlıyor. 2023 ve 2024 bu konuda en yavaş yıllar. Büyüme duruyor. Çünkü bir geçiş evresi. Benzinle giden bir dünya, frene basıyor, yavaşlıyor. Ama sonrasında yenilenebilir enerjilerle turboya geçip hızlanacak. İşte tam da biz bu yavaşlamada ne yapacağız, onu bilmemiz lazım. Bu konuda herkesin elini taşın altına sokması gerekiyor” dedi.

DÜNYA SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ADINA ÇALIŞIYOR

Dünyanın sürdürülebilirlik adına her alanda ciddi çalışmalar içinde olduğunu belirten Kayacılar, şu ifadelere yer verildi: “Türkiye’nin bu ‘Dünya sürdürülebilirlik adına neler yapıyor?’ diye şöyle çok yakın tarihli yazıları araştırdım. Neler neler çıktı karşıma… Hindistan, Çin, Avrupa, Amerika… Güneş enerji paneliyle elektrik sağlanan köyler, denizin ortasında rüzgar enerji türbinleri ile milyonlarca insana enerji sağlama çalışmaları, dünyanın en büyük seralarının kurulumu, altın pirinç gibi A vitamininden zengin pirincin sadece Afrika’da değil Asya ülkelerinde de üretilmeye başlanması gibi daha yüzlerce habere rastladım. Sürdürülebilir organize sanayi bölgeleri, sürdürülebilir üretimler, milyon tonluk karbon tutma reaktörleri, füzyonla enerji üretim teknolojileri, devasa gıda şirketlerinin sundukları ambalajları yeniden kullanılabilir yapması gibi gibi daha binlerce ama binlerce haber… Avrupa Birliği son olarak karbon salımının en yüksek olduğu çelik ve çimento üretimine yüksek karbon vergilerinin getirmesi gibi bir haberle, haber okumalarımı durdurdum. Sonra dedim ki, biz ne yapacağız? Türkiye olarak bu noktada neler başarabileceğiz?”

TEMEL FAKTÖR BİLİNÇLENME

Yeni dünyada temel faktörün bilinçlenme olduğunun altını çizen Kayalar, sürdürülebilirlik anlamında farkındalığın artırılmasının önemine dikkat çekti. Kayacılar, “Yeni Dünya aslında var. Bilim-Teknoloji Çağı’nın doğa ile buluşmasını konu alıyor. Eskiden vazgeçip, yenilenmeyi, değişmeyi öngörüyor. Temel konu ise ‘davranış değişikliği…’ Yani her alanda bu böyle. Davranış değişikliği ise hem farkındalıkla hem de o farkındalığın eyleme geçmesiyle ve sürekli yapılması ile doğrudan ilgili. Bunun için de en temel faktör, bilinçlenme. Sürdürülebilirlik kavramı konusunda bilincin inanılmaz derecede artması gerekiyor. Bunun için ülkemizdeki eğitim sistemlerine, ailelere, çocuklara, gençlere, yaşlılara mutlaka ama mutlaka sürdürülebilirlik hakkında çarpıcı bilgiler verilmesi gerekiyor. Bu bilgilerin bir ‘reklam kampanyası’ şeklinde herkese öğretilmesi en güzel seçenek bana kalırsa. Mesela şirketlerdeki su sebillerinin üzerinde ‘Kendi cam bardağınla su içmeye ne dersin?’ gibi bir bilgi notu… Plastik kullanımını azaltma ve bu azaltmanın karşılığında o insanın ne yapacağının ona söylenmesi şeklinde bir yaklaşım benimsemeliyiz. Yani sadece ‘onu yapma, bunu yapma’ şeklinde değil de, ‘onu yapma, onun yerine bunu yap’ tarzının yani çözüm üreten bir yaklaşımı benimsememiz gerekiyor” dedi.

YENİ DÜNYAYI ÖĞRENMELİYİZ!

Benzinle giden bir dünyanın frene basıp, yavaşladığını dile getiren Kayacılar, “Bence yeni yıl tamamen ama tamamen yeni nesil sürdürülebilirliğin konuşulduğu, sürekli olarak bu konuda eğitimlerin gerçekçi bir şekilde düzenlendiği, konuşulanların uygulamaya konulduğu bir yıl olmalı. Dünya giderek yavaşlıyor. 2023 ve 2024 bu konuda en yavaş yıllar. Büyüme duruyor. Çünkü bir geçiş evresi. Benzinle giden bir dünya, frene basıyor, yavaşlıyor. Ama sonrasında yenilenebilir enerjilerle turboya geçip hızlanacak. İşte tam da biz bu yavaşlamada ne yapacağız, onu bilmemiz lazım. Bu konuda herkesin elini taşın altına sokması gerekiyor. Daha fazla bilinç. Daha fazla farkındalık. Daha fazla eğitim-öğretim. Daha fazla bilgi. Daha fazla uygulama. Yeni Dünya’da hep buna ihtiyaç var. Başta uygulanabilir sürdürülebilirlik eğitimleri verilmeli herkese. Hepimiz Yeni Dünya’yı öğrenmeliyiz” ifadelerine yer verdi.