“Ekonomik destek paketi güncellenmeli!”

NURETTİN BAKİ-ÖZEL HABER
Koronavirüs salgını bütün dünyayı etkisi altına almaya devam ediyor. Şimdiye kadar binlerce insanın ölmesine ve yüz binlerce insanı hasta eden virüsün, ne zamana kadar devam edeceği ile ilgili de net bir bilgi yok. Kısacası bir bilinmezlik içerisinde devletler, görünmeyen bir düşmana karşı birçok cephede savaşıyor. Bu cephelerden bir tanesi şüphesiz ki ekonomik. Bu cepheyle ilgili Türk Eximbank eski Genel Müdürü Adnan Yıldırım, Türkiye’nin aldığı tedbirleri, salgının devam etmesi durumda neler yapması gerektiği ile ilgili değerlendirmelerde bulundu. Yıldırım, ekonomide ve ekonomik beklentilerde orta ve uzun vadeli öngörülerin 2020 yılı için anlamını yitirdiğini dile getirdi. Türkiye ekonomisinin hazırlıksız yakalandığına işaret eden Yıldırım, salgının insanlar ve ekonomiler üzerindeki etkisinin ani ve şiddetli olduğuna da vurgu yaptı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan 19 maddelik ekonomik kalkan paketi ile ilgili de konuşan Yıldırım, salgın devam ettiği sürece yurtiçinde ve yurt dışındaki gelişmeler dikkate alınarak, önlemlerin güncellenmesi gerektiğini ifade etti.



2020 ANLAMINI YİTİRDİ
Ekonomide ve ekonomik beklentilerde orta ve uzun vadeli öngörülerin 2020 yılı için anlamını yitirdiğini dile getiren Yıldırım, bugünlerde yapılan büyüme-küçülme tahminlerinin hiçbir anlamı olmadığını söyledi. Yıldırım, “Dünya ekonomisinde, küresel ve bölgesel işbirliklerinin yerini ulusal politikalar ve sınırlı sayıda ülkeler arasında ikili işbirliklerinin almaya başladığı bir dönemde yaşanan ve hızla her coğrafyaya yayılan coronavirüs salgını ile mücadele her şeyin önüne geçti. Coronavirüs salgını, aynı yoğunlukta değilse bile bir ülke ya da coğrafi bölgede değil kürsel boyutta her ülkenin ve her bireyin doğrudan ya da dolaylı sorunu hale geldi. Mal ve insan dolaşımı minimum düzeye indi, bırakalım yurtdışına çıkışları, pek çok ülkede sokağa çıkılmaz hale geldi. Ekonomide ve ekonomik beklentilerde orta ve uzun vadeli öngörüler en azından 2020 yılı için anlamını yitirdi. Büyüme beklentileri yerine küçülme içerikli yeni projeksiyonlar yapılmaya başlandı. Esasen, bugünlerde yapılan büyüme-küçülme tahminlerinin de hiçbir anlamı olmadığını düşünüyoruz. Henüz virüs salgınının ne kadar devam edeceğini, verdiği veya vereceği zararları ölçmek mümkün olmadığından, gerçek bir hasar tespitine dayalı olarak geleceğin projeksiyonunu doğru yapabilmek için virüs salgınının sona ermesini ya da salgının etkisini belirgin düzeyde yitirmesini beklemek gerekecektir. İnsanlık adın olabildiğince kıssa vadede ve en az zararla anlatılmasını temenni ettiğimiz bu süreçte, bugünlerde alınan önlemlerin doğal olarak ilk hedefi, salgın öncesi ekonomik ve sosyal dengelerde daha fazla bozulmanın önlenmesi olmaktadır” ifadelerine yer verdi.
TÜRKİYE EKONOMİSİ HAZIRLIKSIZ
Türkiye ekonomisinin hazırlıksız yakalandığına işaret eden Yıldırım, salgının insanlar ve ekonomiler üzerindeki etkisinin ani ve şiddetli olduğuna da vurgu yaptı. Yıldırım, “Gelişmiş ekonomilerde, yüz milyarlarca doları aşan destek ve genişleme paketleri açıklandı, açıklanan paketler de günübirlik her gün yukarı doğru revize ediliyor. Her ülke kendi koşullarına göre önlemler alıyor. Ne yazık ki koronavirüs salgını Türkiye ekonomisini toparlanmaya çalıştığı, sektörleri destekleme ve ekonomiyi fonlama imkanlarının sınırlı olduğu zor bir dönemde yakalandık. 2020-22 yıllarını kapsayan OVP’nin henüz ilk yılının başındayken, özellikle de gençlerimizde daha yüksek işsizliğin en büyük sorunumuz olduğu, dış kaynak kullanımının ciddi anlamda daraldığı, sanayi üretimi ile döviz varlığımızı artıramadığımız bir dönemde yakalandık. Üstelik salgının insanlar ve ekonomiler üzerindeki etkisi şimdiye kadar görülmemiş düzeyde ani ve şiddetli oldu” diye konuştu.
EKONOMİK KALKAN ŞİMDİLİK SINIRLI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan 19 maddelik ekonomik kalkan paketi ile ilgili de konuşan Yıldırım, “Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından geçtiğimiz haftalarda Çankaya Köşkü’nde açıklanan önlemler paketinde yer alan 19 maddenin; 4 maddesi sosyal içerikli, mesela en düşük emekli maaşının bin 500 TL’ye yükseltilmesi. 7 maddesi bankalarca çerçevesi belirlenecek ticari ve bireysel kredilerde anapara ve faiz taksitlerinde erteleme, yeni kaynak tahsisi ve istihdam seviyesinin sürdürülmesine yönelik uygulamalar. 4 maddesi, bazı sektörler için vergi ve sigorta primi ödemelerinin 2020 yılının son üç ayında ödenmek üzere ertelenmesi. Kalan 4 madde ise halen yapılan bazı ödemeler, işlemler ve yapılacak bazı düzenlemelerden oluşmaktadır. Toplam hacmi 100 milyar TL olarak açıklanan paketin yukarıdaki ayrımın ilk ayrımında belirtilen 4 önlemin kamu maliyesine doğrudan etkisinin bu haliyle şimdilik sınırlı olacağı anlaşılmaktadır. Paketteki önlemlerin bir kısmı kamu gelirlerinin 2020 sonunu geçmeyecek şekilde ertelenmesi şeklinde, bir kısmı da devlet bütçesini ilgilendirmeyip kamu maliyesine yük oluşturmayacak niteliktedir. Tabii ki salgının etki sürecinin uzaması halinde, ayrıca alınacak yeni önlemelere bağlı olarak hem bütçe harcamalarında hem de bütçe gelirlerinde ilave değişim olabilecek; bütçe gelirleri düşerken harcamaların artması kaçınılmaz hale gelecektir” ifadelerine yer verdi.
ZORUNLU ÜRETİM SÜRDÜRÜLEBİLMELİ
Salgın devam ettiği sürece yurtiçinde ve yurt dışındaki gelişmeler dikkate alınarak, önlemlerin güncellenmesi gerektiğini dile getiren Yıldırım, zorunlu üretimin sürdürebilmesi gerektiğini dile getirdi. Çalışanlar korunarak virüs sonrasına ülkece hazırlıklı olmaları gerektiğini de vurgulayan Yıldırım, “Koronavirüs salgının devam ettiği süre içinde yurtiçinde ve dışarıda yaşanan gelişmeler dikkate alınarak, kurum ve kuruluşlarımızın koordineli olarak çalışması şu çerçevede belirtilen önlemlerin güncellenerek sürdürülmesi gerekecektir. Vergi ve sigorta primi ertelemesi uygulamalarındaki kapsamın, faaliyetin devam ettirip iş hacmi daralmayan, hatta artan az sayıdaki sektör dışında tüm sektörleri ve yan sanayilerini kapsayacak şekilde genişletilmesi. Cirosu yüzde 20 üzerinde daralan işletmelerin vergi sigorta benzeri yükümlüklerinin, ertelemeye ek olarak düşen işlem hacmi oranında terkin edilmesi. Devletin, belediyelerin, kamu kuruluşlarının ve devlet üniversitelerinin piyasaya, kişilere ve vergi mükelleflerine olan borçların acilen ödenmesi. Temel ihtiyaçlarımızla ilgili hizmet ve üretim işletmelerinde, gerekli koruyucu sağlık önlemlerinin alınarak, faaliyetlerini sürdürmelerinin sağlanması. Temel ihtiyaçlarımızın karşılanması için çalışmaya devam etmek zorunda olan başta sağlık, gıda, temizlik, güvenlik, ulaşım, enerji, su iletişim, finans vb sektörlerin güncel sorunları ile bu sektörlerde, fabrikalarda ve tarımsal üretimde çalışanların ihtiyaçlarına ve taleplerine öncelik verilmesi. Anayasamız gereği, salgın öncesi ve sonrası işsizlerimiz ile düşük gelirli vatandaşlarımızın yaşamsal temel ihtiyaçlarının devlet ve belediyelere bedelsiz karşılanması” diye konuştu.

 

Haber Merkezi