Esnaf intiharın eşiğinde: “Borç gırtlağa dayandı!”

SULTAN GÜMÜŞ / ÖZEL HABER

Toplumun belki de ‘kamusal alanları’ olarak adlandırılan hatta siyasilerin dahi seçim sürecinde diline pelesenk olan 500 yıllık kültür kahvehaneler, bugün Kovid-19 nedeniyle büyük bir girdap içinde… Öte yandan, koronavirüs salgınında artan vakalar nedeniyle Ramazan ayında işletmeler için uygulanacak tam kapanma, kahvehane işleten esnafı daha da sıkıntıya soktu. Yıllardır ‘ekmek teknesi’ olan kahvehanelere kilit vurup, inşaat gibi farklı mesleklerde görev almak zorunda kalan esnafın, ölümle sonuçlanan intiharları da gündemde. Yaşadıkları ekonomik kriz nedeniyle evlerini geçindirmekte zorlanan kimi esnaf canına kıymayı çözüm olarak görürken, yaşama direnenler borç batağından nasıl kurtulacağını düşünüyor. Son yasaklar ile tabiri caizse ‘yoğun bakıma’ girdiklerini kaydeden esnaf Nazım Orhan, dayanacak güçlerinin kalmadığını, bayramdan sonra bir yasak daha gelirse kepenkleri sonuna kadar kapatacaklarını vurguladı. Görüşlerine yer verdiğimiz İzmir Kahveciler Odası Başkanı İsmail Hakkı Kırdı ise “Zaten kapalı olan kahvehaneler tekrar kapatıldı ama bu yeni durumda devletin gücü kadar 3 bin lira, 4 bin lira işletme sahiplerine verin ki buralar ayakta kalabilsin. Şimdi bize destek verin ki biz de zamanı gelince size destek verelim” dedi.

NE YAPACAĞIZ BİLMİYORUM!

İzmir’in Konak ilçesinde kahvehane işleten Nazım Orhan, oyunların yasak olması ve hafta sonu yasakları nedeniyle gelirlerinin zaten çok düştüğünü belirterek “23 yıldır bu işi yapıyorum. Hiçbir zaman bu duruma düşmemiştik” dedi. Birçok esnafın aynı durumda olduğunu belirten Orhan, “Kahvehaneler bir ara açılmıştı ama oyun yasaktı. Saat sınırlamamız vardı. Yanımızda kimseyi çalıştıramıyorduk çünkü kahveye kimse gelmiyordu. Oyun olmadığı için para da kazanamıyorduk. Bir de hafta sonu yasakları eklenmişti üstüne… Şimdi tam kapanma geldi. Hastaydık, ilaçlarla ayakta durmaya çalışıyorduk, şu an ise yoğun bakımdayız resmen. Artık ne yapağız bilmiyorum. Çalışanım vardı, çıkardım. Artık tam kapanma falan istemiyoruz. Borç gırtlağa kadar dayandı. Dayanacak gücümüz kalmadı. Bayramdan sonra sonra tekrar kapatırsak kepenkleri bir kez daha açamayız. Günlük sermayeyi kurtaramıyoruz. Şuan karnımızı doyurmaya bakıyoruz. ‘Kendi paramız çıksın, eve bir şeyler çıksın’ diye düşünüyorum” ifadelerini kullandı.

ŞİMDİ BİZE DESTEK VERİN Kİ…

İzmir Kahveciler Odası Başkanı İsmail Hakkı Kırdı ise uzun süredir kahvehanelerde oyun oynanmasına izin verilmediği için zor durumda olduklarını, tam kapatma kararları sonrasında ise ayakta kalabilmek için devletten destek beklediklerini dile getirdi. Türkiye’de neredeyse 130 bine yakın kahveci esnafının bulunduğunu açıklayan Kırdı, “Koronavirüsü kimse inkar edemez elbette. Alınan önlemlerin de doğru olduğunu düşünüyorum fakat kapatmaların yapılırken devletin katkı sağlaması gerekmekte. Biz yıllardır bu devlete vergi veren, işçi çalıştırarak istihdam yaratan bir meslek kuruluşuyuz. Aynı zamanda siyasetçilerin siyaset yaptığı mekanlar bizim işletmelerimiz. Bizim de devletten taleplerimiz var bu durumda. Esnaf teşkilatlarına da destek olunmasını bekliyoruz. Anayasa’nın 173. maddesine göre ‘Devlet esnaf ve sanatkarları korur ve koruyucu tedbirler alır’ maddesinin dikkate alınmasını istiyoruz. Bizim birçok giderimiz, yanımızda çalışan insanlar var. Bu insanlar ve bizler çok zor durumda kalacağız. Başka bir açıdan bakarsak biz zaten kapalıydık, bizler oyun oynatarak para kazanıyorduk, kağıt ve tavla gibi. Bizim açık olmamızın bir önemi yoktu. Zaten kapalı olan kahvehaneler tekrar kapatıldı ama bu yeni durumda devletin gücü kadar 3 bin lira, 4 bin lira işletme sahiplerine verin ki buralar ayakta kalabilsin. Şimdi bize destek verin ki biz de zamanı gelince size destek verelim” talebinde bulundu.

BİR AN ÖNCE ADIM ATILMALI!

Ekonomik sıkıntılardan dolayı intihar eden kahvehane işletmecilerine de değinen Kırdı, “Bu, İzmir’de ikinci kahveci esnafının intiharı oldu. Tekrar vurgulamak gerekirse bir an önce devletin bizlerle ilgili önemli destekler sağlaması gerekmektedir. Yeter artık, devlet kahvehaneci esnafına yardım etsin. Bu intiharlar son bulsun. Bu destekler yeterli değil. Başka intiharın yaşanmaması için bir an önce adım atılmalı. Desteklerin yeterli derece olması gerekiyor” dedi.

KAHVECİLER İNTİHAR EDİYOR!

İzmir Buca’da kahvehane işletmecisi Erdal Şenözpak, geçim sıkıntısı nedeniyle canına kıydı. Korona virüsü yasakları nedeniyle kapalı olan kahvehanesinde intihar eden iki çocuk babası 50 yaşındaki Şenözpak’ın iş yerinin kirası ve bankalara olan borçlarını ödeyemediği için bunalıma girdiği öğrenildi. Kimsenin bulunmadığı sırada kahvehanede silahla kalbine ateş eden Şenözpak olay yerinde vefat etti.

Öte yandan, Mersin’in Mut ilçesinde 10 yıldır kokoreç dükkânı işleten 48 yaşındaki Murat Gümüş’ün, evinin önünde yaşamına son verdiği haberleri geldi. 1 çocuk sahibi olan Gümüş, intiharından iki hafta önce Facebook hesabından yaptığı paylaşımda yaşadığı ekonomik zorluğa isyan etmişti.

Haber Merkezi