Esnafın durumu içler acısı: Kapatıyoruz her şey zararına!

SULTAN GÜMÜŞ - ÖZEL HABER

Yılların Tarihi Kemeraltı Çarşısı şu an adeta ‘Devren Kiralık Kemeraltı’… ‘Kapatıyoruz, her şey zararına’ deyip kepenkleri indiren esnaf, son 10-15 yıldır böyle acı bir tablo ile karşılaştıklarını, ancak salgının var olan yaraya daha da tuz bastığını vurguladı. Seneler önce çarşı içerisinde dükkanların böyle açık bir şekilde kiralanmadığını, iş yeri sahiplerinin gece buluşup anlaşarak dükkan kiraladığını söyleyen esnaf, “Bu dükkanlar asla boş kalmazdı. Esnaf gurur meselesi yaptığı için işi gece halleder, dükkanı devrederdi. Sabahına o dükkan el değiştirerek eski işleyişine devam ederdi. Şimdi ise her şey apaçık ortada. Bu dükkanlar aylardır kiralık. Esnafın ne düşünecek gururu kaldı ne de prestiji. Kemeraltı bu görüntüyü inanın hak etmiyor” dedi. Bazı dükkanlar ise sahibinden.com gibi internet sayfalarına konularak satışa çıkarılmaya başlandı. Dükkanların boy boy fotoğraflarının gösterildiği ve iç kısımlarının tanıtıldığı bu görüntüler, salgın öncesinde çok nadir görülürdü. Esnafın şikayetleri üzerine konuyu bizlere bildiren İzmir Emlak Kulübü Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Rıdvan Akgün de neredeyse yüzde 30’a yakın esnafın, Kemeraltı esnaflığından çekilmek istediğini açıkladı.,

DEVİR ALMAK İÇİN KİMSE CESARET EDEMİYOR!

Türkiye’nin en büyük açık hava alışveriş merkezlerinden biri olan Tarihi Kemeraltı Çarşısı’nda daha önceki yıllarda 14 bin 500 esnafın kayıtlı bulunduğunu fakat bu esnaf sayısının 8 binlere gerilediğini kaydeden Akgün, şunları söyledi: “Bahsini ettiğim 8 bin esnaf pandemi sürecinde iş yapamadığından dolayı kepenklerini indirdi. Kepenkleri indirmekle kalmadığı gibi kirasını ödeyemediği için devren satılık / kiralık afişlerini asmaya başladı. Emek verdikleri o dükkanları, internet üzerinden veyahut çevresindeki insanlara el altından satmak suretiyle bir an evvel ellerinden çıkarmak istiyorlar. Kiralarını ödeyemiyorlar, 3 ayda bir olan stopajlarını ödeyemiyorlar. Elektrik, su vs. gibi diğer faturaları da ödeyemez konuma geldiler. Hem sigorta primleri, hem vergiler… ‘Yapılandırma olsa da iş yapamıyoruz. Nasıl ödeyeceğiz? En azından devir yapalım’ mantığıyla kiralığa çıkarıyorlar. Fakat gelinen noktada devir almak isteyenler de yok. Ölücü insanlar var. Devir parası 500 bin ise 100 bin verilmek isteniyor. ‘Nasıl devredebiliriz?’ şeklinde soranlar var. Tabii ki nafile. Bugünlerde kimse cesaret edemiyor. Her ne kadar dükkanlar için devir olayı olsa da talep yok. 100 devredecek yer varsa 5 talep yok.”

GİZLİ KAPAKLI DEĞİL, APAÇIK DEVİR

Esnafın, ‘Yıllar önce dükkanları gece devrederdik’ söylemine de açıklık getiren Akgün, “Mülk sahipleri devir hakkı vermiyor. Kime vermiyor? Oradaki kiracılara… ‘Devredemezsin’ diyor. Onun için de esnaf bunu gizli kapaklı ya şirket olarak devir yapıyor ya da her ne kadar mevcut kiracı kontratı imzalayan kişi olarak gözükse de işleten farklı kişi olabiliyor, ona göre protokol yapıyorlar. Esnafın söylediğinin temelinde bu var. Bir de prestij açısından… İsim ve tabela değiştiği an müşteri kaçar mantığıyla. Bugünlerde esnaf resmen devir yapmaya çalışıyor. Gizli kapaklı ya da gece değil, apaçık devir yapıyor. ‘Devren Kiralık Kemeraltı’ durumunda çarşı” ifadelerini kullandı.

KAPATAN KAPATANA…

Neredeyse yüzde 30’a yakın esnafın, Kemeraltı esnaflığından çekilmek istediğinin altını çizen Başkan Akgün, “Çok ciddi bir rakam bu. Çünkü ekonomik anlamda ayakta durabilecek güçleri, durumları kalmadı. Kiralar çok yüksek. İşçi Çıkarma Yasağından dolayı da mağdur durumdalar. Böyle olunca da devretmek ya da kapatmak en karlısı olarak düşünülüyor. Bu olay sadece Kemeraltı’nda değil, İzmir’in çarşı mantığında olan birçok noktasında yaşanıyor. Buna Karşıyaka Çarşısı’nı, Bayraklı’yı da ilave edebiliriz. Kapatan kapatana. Durum çok kritik” bilgisini paylaştı.

BÖYLE DEVAM EDERSE BEN DE KAPATACAĞIM!

Yönümüzü konunun muhatabı esnafa da çevirdik. “Satışlar böyle devam ederse ben de dükkanı kapatacağım” diyen bir dükkan işletmecisi, “AVM’lerin zamanla artışı, dolar kurundaki yükseliş, yerli müşterinin olmayışı, sadece yabancı müşterilerin gelmesi ancak onların da hiçbir şey almaması, kira fiyatlarındaki artış, sonrasında yaşanan pandemi bizleri de etkiliyor. Bundan 10-15 sene öncesine kadar birçok işim oluyordu ancak şimdi sinek avlıyorum. Bakın saat kaç olmuş dükkanlar hala kapalı. Müşteri gelmeyeceğini bildikleri için geç açıyorlar ya da tamamen kapatıp kiraya veriyorlar. 8 yıldır durumumuz kötü ancak son 2 yıldır daha da belirginleşti. Bu sokağın en eskisi biziz. 35 senedir burada çalışıyoruz. Böyle bir şeyi ömrü hayatım boyunca görmedim” dedi.

NE GURUR KALDI NE PRESTİJ

Şehrin göbeğine yapılan AVM’lerden dolayı Kemeraltı’nın ivme kaybettiğini kaydeden bir diğer esnaf da “Alışveriş merkezleri bizi harbiden bitirdi. Alt yapı şu, bu geçin. Çarşı esnafının en büyük derdi AVM. Vatandaş oralara gidip bile bile ‘lades’ diyor. 15 TL’lik yağı bizden alacağına gidip AVM’den 30 TL’ye alıyor. Bakın, çarşının yarısı kapalı. Bu görülmüş manzara değil. Gidin tüm esnafla konuşun hepsi aynı şeyi söyler. Kimseden yardım falan istemiyoruz. Yardım edecek olsalardı şimdiye dek yaparlardı… Bakın, seneler önce Çarşı içerisinde dükkanlar böyle açık bir şekilde kiralanmazdı ya da devredilmezdi. İş yeri sahipleri gece buluşup anlaşarak dükkan kiralardı. Bu dükkanlar asla boş kalmazdı. Esnaf gurur meselesi yaptığı için işi gece halleder, dükkanı devrederdi. Sabahına o dükkan el değiştirerek eski işleyişine devam ederdi. Şimdi ise her şey apaçık ortada. Bu dükkanlar aylardır kiralık. Esnafın ne düşünecek gururu kaldı ne de prestiji. Kemeraltı bu görüntüyü inanın hak etmiyor” isyanında bulundu.