Gediz Havzası’nın arıtma çamurları değerlendirilecek

NİLGÜN TAZE

T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü ve 9 Eylül Üniversitesi işbirliği ile düzenlenen Gediz Havzası Arıtma Çamuru Yönetimi Eylem Planının Hazırlanması Projesi, Kaya Termal Otel’de tanıtıldı. Programa 9 Eylül Üniversitesi Rektör Vekili Prof.Dr. Erdal Çelik, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı Prof.Dr. Mustafa Öztürk, proje yöneticisi Prof.Dr. Ayşe Filibeli ve çok sayıda akademisyen katıldı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı Prof.Dr. Mustafa Öztürk Dokuz Eylül Üniversitesi ile imzalanan protokol çerçevesinde tamamlanan Gediz Havzası Arıtma Çamuru Yönetim Planının Hazırlanması Projesi’nin önemli bir proje olduğunu belirterek, “İçinde bulunduğumuz yüzyıl birçok teknolojik imkanı insanlığın hizmetine sunuyor. Günümüzde insanlığın ortak değeri olan çevreden geri getirmesi zor, hatta imkansız olan varlıkları da alıp götürerek çevre sorunları yaşanıyor.  Oluşturduğumuz çevre sorunları ise, başta şehircilik olmak üzere ekonomi, kalkınma, teknoloji, tarım ve gıda, su kaynakları, insan hakları, sağlık ve turizm olmak üzere hayatımızın her safhasını etkilemektedir” dedi.

ÇEVRE YÖNETİMİ

Çevresel sorunlar ortadan kaldırmak ve en aza indirmek amacıyla oluşturulan çevre politikalarının 21. yüzyılın ekonomi, kalkınma ve enerji politika alanlarını ciddi bir biçimde yönlendirmekte olduğunu açıklayan Öztürk, “Dünya ölçeğinde yaşanan değişimlerden Türkiye’nin etkilenmemesi veya küresel değişimi dikkate almaması düşünülemez. Bu itibarla bakanlık olarak, çevre yönetimi konusunda ülkemizde birçok adımlar attık ve atmaya devam ediyoruz. Mevcut ekonomik sistemimiz ile uyumlu, yatırımları teşvik eden, istihdamı arttıran, kayıt dışılığı azaltan bir vizyon ile hazırladığımız stratejilerimizle çevresel, sosyal ve ekonomik gelişmeler bir arada değerlendirilmektedir” diye konuştu.

YENİLENEBİLİR ENERJİ

Türkiye’nin 2023 hedefini çevre politikalarını kalkınma politikalarıyla entegre ederek ve enerji verimliliğini yaygınlaştırarak hazırladıklarını açıklayan Öztürk, “Temiz ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını arttırarak düşük karbon yoğunluğu ile sunduk. Bakanlığımızca, sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda çevre ve insan sağlığının korunması amacıyla, 2872 sayılı Çevre Kanunu ve ilgili mevzuat çerçevesinde çalışmalar yürütülmekte olup, öncelikli amaçlarımızdan biri de su kaynaklarımızı korumaktır. Su zengini olmayan ülkemizde kısıtlı olan su kaynaklarımızın akılcı yönetimi için öncelikle atık suların planlı bir şekilde yönetilmesi ve altyapı çalışmalarımızın bir an önce tamamlanması gerekmektedir” açıklamasını yaptı.

ARITMA TESİSLERİ

Bakanlık olarak hedeflerinin birisinin cumhuriyetin kuruluşunun 100. yılında Türkiye’de belediye nüfusunun yüzde 100’üne atık su arıtma tesisi hizmeti vermek olduğunu ifade eden Öztürk, şunları söyledi: “Bu hedefe ulaşmak amacıyla, belediyelere ait atık su arıtma tesislerinin sayısını da giderek artırıyoruz. 2002’de belediye nüfusumuzun yüzde 35’inin atık suları arıtılırken, bugün bu oran yüzde 81’e çıkmıştır. 2023 yılında ise arıtılmadan derelerimize akarsularımıza bırakılacak tek damla atık su kalmayacak. Bakanlığımızca da altyapı yönetimlerini teşvik etmek amacıyla, atıksu arıtma tesislerinin elekterik enerji giderlerinin yüzde 50’sini karşılıyoruz. 2011-2016 yıllarında mevzuata uygun olarak çalıştırılan atıksu arıtma tesislerinin enerji giderlerinin yüzde 50’sine tekabül eden yaklaşık 216 milyon TL ödeme yaptık.”

GERİ DÖNÜŞÜM

9 Eylül Üniversitesi Rektör Vekili Prof.Dr. Erdal Çelik, projenin son derece kapsamlı bir araştırma ile gerçekleştirildiğini açıklayarak, “Gediz Havzası Türkiye’nin en büyük havzalarından bir tanesi ve 4. sırada yer alıyor. Havzada var olan kentsel atıkların ve çamurların en iyi şekilde bertaraf edilmesi gerekiyor. Kentsel ve endüstriyel atıkların insan eli ile ortaya çıkarıldıkları gibi yine insan eliyle de doğal hale getirilerek doğanın faydasına sunulması gerekiyor. Gediz Havzası Türkiye’nin en büyük ve önemli sanayi tesislerini bünyesinde barındırıyor ve nüfus yoğunluğu ve istihdamda ilk dörtte yer alıyor. Ortaya çıkan çamurun yeniden kullanılması ve verimli hale getirilmesi için çalışmalarımızı yaptık.  Bu proje sayesinde atık çamurlar artık gereksiz bir atık olmaktan çıkarak tarım arazilerinde kullanılmasının yanı sıra birçok alanda değerlendirilecek” dedi.

ÇAMURLAR DEĞERLENDİRİLİYOR

Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof.Dr. Ayşe Filibeli, “Geniş bir araştırmacı grubu ile yürütülen bu projede Gediz Havzası’ndaki mevcut ve planlanan evsel-kentsel ve endüstriyel atık su arıtma tesislerinde oluşan arıtma çamurlarının çevre ile uyumunu sağlamak üzere alternatif çözüm önerilerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Ülkemizdeki 25 nehir havzasından biri olan Gediz Havzası nüfusun, tarımsal ve endüstriyel faaliyetlerin yoğun olduğu bir havzadır. Gediz Havzası sınırları içerisinde Kütahya, Uşak, Manisa ve İzmir illeri yer almaktadır. Gediz Havzası’nda yoğun olarak Manisa ili ve ilçeleri olmak üzere Manisa’nın 15, Kütahya’nın 3, İzmir ilinin 4 ilçesi ve Uşak il merkezi bulunmaktadır” şeklinde konuştu.

KARAKTERİZASYON ÇALIŞMALARI

Filibeli, proje kapsamında Gediz Havzası’ndaki mevcut evsel-kentsel ve endüstriyel tesislerin belirlenerek, bu tesislerde oluşan arıtma çamuru miktarını hesapladıklarını açıklayarak, “Havzada mevcut tüm atık su arıtma tesislerinde uygulanan atık su arıtma ve arıtma çamuru işleme-nihai bertaraf yöntemleri incelenmiştir. Havzada oluşan arıtma çamuru özelliklerinin belirlenmesine yönelik çamur keki numunelerinin alınması ve karakterizasyonu çalışmaları yürütülerek elde edilen sonuçlar mevcut mevzuat kapsamında değerlendirilmiştir. Arıtma çamurlarının geri kazanım ve nihai olarak bertaraf edilmesinde kullanılabilecek olan tesisler belirlenmiştir. Elde edilen bu bilgiler dikkate alınarak Gediz Havzası’nda oluşan arıtma çamurlarının yönetimi için, tesislerde oluşan çamur miktarının azaltılmasına yönelik yaklaşımları da içeren alternatif senaryolar oluşturularak maliyet analizleri yapılmıştır” ifadesini kullandı.