Gıda israfı EİB’de masaya yatırıldı

SULTAN GÜMÜŞ
Bornova İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü, Ege Üniversitesi ve Ege İhracatçı Birlikleri paydaşlığında yürütülen ‘Bornova’dan Başlıyor İzmir’de Gıda Kayıplarını Azaltıyoruz’ projesi kapsamında düzenlenen panelde, gıda kayıplarının nasıl azaltılacağı konusu masaya yatırıldı. Panele AB ve Dış İlişkiler Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Volkan Güngören, TMO Strateji Geliştirme Daire Başkanı Ayşin Senses, Bornova İlçe Tarım Müdürü Ruhşan Özdemir Çifçi ve FAO Türkiye Program Sorumlusu Sheikh Ahaduzzaman ile çok sayıda akademisyen ve sektör temsilcisi katıldı. Toplantıda konuşan AB ve Dış İlişkiler Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Volkan Güngören gelecek yıl ‘Gıdanı Koru’ kampanyasına başlayacaklarını ileterek, “Biz gıda kaybımızı yüzde 50 azaltarak hem ekonomik katkı sağlayacak hem açlıkla mücadeleye katkı koymuş olacak hem de iklim değişikliğine olan etkimizi yarı yarıya azaltacağız” dedi.
“TÜM DÜNYADA GIDA KAYIPLARI OLUYOR”
Açılış konuşmasını gerçekleştirmek için kürsüye davet edilen Bornova İlçe Tarım Müdürü Ruhşan Özdemir Çifçi, 2019 yılı başında başlatılan proje ile birincil üretimden son tüketiciye kadar olan gıda arz zincirinin tüm aşamalarında meyve- sebze kayıplarının azaltılmasını hedeflediklerini belirterek İzmir’de yaptıkları çalışmalardan bahsetti. Bu hedef kapsamında İzmir ili için üretim değeri yüksek olan başta Kiraz, Zeytin, Üzüm,  İncir olmak üzere meyve ve sebze üreticilerine yönelik çalışmalar yürüttüklerini aktaran Çifçi, “Hasat, hasat sonrası muhafaza,  işleme ve nakliye, depolama aşamaları hakkında eğitimler düzenledik. Teknik gezilerle üreticimizde farkındalık kazandırmaya çalıştık. Çünkü baktığımızda görüyoruz ki tüm dünyada gıda kayıpları oluyor. Ancak gelişmekte olan ülkelerde özellikle üretim, taşıma ve işleme aşamasında gıda kayıpları meydana geliyor. İzmir’de 14 ilçede 146 üreticiyle yaptığımız bu çalışmada bizde gördük ki ilk üretim aşamasında üzümde yüzde 23, incirde 18, kirazda 17, hıyarda 20, domateste 9 kayıp oluyor. Bunun önüne geçmemiz gerekiyor. Bizim diğer hedeflerimiz gıda işletmeleri, soğuk hava depoları, marketlerdi. Diğer grupta ise kadınlarla çocuklar yer aldı. Ev hanımlarına ev ekonomisine katkı sağlayıp gıda israfını azaltmaya yönelik olarak etiket okuryazarlığı, komposto gübre üretimi ve akıllı alışveriş konularında eğitimler verdik. Ayrıca ilçemizde okullarda yapılan eğitimlerde ilkokul öğrencilerine Dengeli Beslenme, Gıda İsrafı, Gıda Güvenilirliği, Hijyen ve Alo 174 Gıda Hattı konularında farkındalık yaratmaya çalıştık” diye konuştu.
“BÜYÜK FAYDASI OLACAĞINI GÖRECEĞİZ”
Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak da yaptığı konuşmada yürütülen projenin kendileri için büyük önem taşıdığının altını çizdi. Gıda kayıplarının önüne geçilebileceğini aktaran Uçak, “Umarım bu projenin özellikle bizim yaş sebze ve meyve sektörüne büyük faydası olacağını göreceğiz. Tarladan raflara gelene kadar ürünler çok sayıda el değiştiriyor. Her değişimde de tüm ürünlerde ciddi miktarda kayıplar veriyoruz. Çevremizdeki örneklere baktığımızda gıda israfını ve kaybının azaltılabildiğini görmek mümkün. Örneğin aramızdan bir işletmeci arkadaşımız, yaptığı küçük düzenlemelerle bu kayıp oranını kısa sürede yüzde 13’ten 5’e çekti. Yani istendiğinde bu yapılabiliyor. Umarım bu proje, bu kanayan yaraya da faydalı olup, yaşadığımız kayıpların ortadan kalkmasına ön ayak olacaktır” ifadelerini kullandı.
MİHENK TAŞI NİTELİĞİNDE BİR PLAN
Türkiye ve dünya adına önemli bir oturum gerçekleştirildiğini vurgulayan FAO Türkiye Program Sorumlusu Sheikh Ahaduzzaman ise bu anlamda teşvik edici uygulamalar için Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yanı sıra sektör temsilcileriyle çalıştıklarını belirtti. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın büyük bir farkındalık çalışmasına imza atacağını söyleyen Ahaduzzaman, “Tarım ve Orman Bakanlığı, gerçekleştireceği çalışmayla strateji belgesi ortaya koyarak bir eylem planı oluşturuyor. Mihenk taşı niteliğinde bir doküman ortaya koyarak gıda israfının önüne geçmek için yapılan çalışmaları destekleyecek. Biz de FAO olarak bu ve benzeri çalışmalara destek vermeye devam edeceğiz.  Çünkü gıda kayıplarını azaltmak ve bunun neticesinde açlığın son bulduğu bir dünya sağlamak gerçekten mümkün. Diğer ülkelerdeki iyi uygulamaları ve başarı hikayelerini Türkiye’de paylaşmaya da başlayacağız” diye konuştu.
“YÜZDE 20’Sİ YETERSİZ BESLENİYOR”
AB ve Dış İlişkiler Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Volkan Güngören de geçtiğimiz 5 yıllık süreçte gıda kayıplarını azaltmak için yapılan çalışmaları anlatarak Türkiye’nin bu anlamda uluslararası anlamda öncülük yaptığını ve bundan gurur duyduklarını söyledi. “Günümüz dünyasında 5 yaşın altındaki çocukların yüzde 20’si yetersiz beslenirken bir yandan da obezite almış başını gidiyor” diyen Güngören, “Bu açlığın sebebi üretimdeki yetersizlik değil dağıtımdaki adaletsizlik. 2050 yılında, şuan ki üretimin adaletli dağıtılsa bile dünyaya yetmeyeceği dile getiriliyor. Bizde bu gerçeklerden hareketle 2015’te bu konuyu G20’ye taşıyarak tüm tarım bakanlarının ortaklığında görüşülmesini sağladık. Bunun yanında İslam İşbirliği Teşkilatı bünyesinde, Karadeniz İş Örgütü bünyesinde yaptığımız çalışmalarla gıda kayıplarını sürekli işliyoruz. Bu konuda uluslararası şekilde öncü olmak mutluluk verici” dedi.
“HER 9 İNSANDAN 1’İ YATAĞA AÇ GİRİYOR”
Güngören, gelecek yıl FAO ile ortak olarak yürütülecek olan ‘Gıdanı Koru’ isimli kampanyadan da bahsederek İzmir’de yürütülen projenin bu kampanyaya da büyük katkı sunduğunu aktardı. Müdür Yardımcısı Güngören şunları söyledi: “Önümüzdeki yıl FAO ile birlikte ‘Gıdanı Koru’ isimli kampanya yürüteceğiz. Ülkemizin gıda kayıplarıyla mücadelesinin stratejik belgesini ve eylem planını hazırladık. Ve bu kampanya öncesinde ve sonrasında yapacağımız çalışmalarla gıda kayıplarındaki durumumuzu ölçülebilir hale getirdik. Bu proje kampanyamıza da büyük katkı verdi. Projenin adı Bornova’dan Başlıyoruz İzmir’de Gıda Kayıplarını Azaltıyoruz’ olarak belirlenmiş ancak bu başlangıç şu haliyle bile Endonezya’dan Malezya’ya, Tunus’tan Cezayir’e, yani dünyanın her noktasından insanların İzmir’de gıda kayıpları konusundaki tecrübelerini paylaşmasına vesile oldu. Dolayısıyla değil İzmir, değil Türkiye tüm dünyaya ışık tutan bir proje oldu. Dünyada her 9 insandan 1’i yatağa aç giriyor. Açlığın olduğu yerde huzur olmayacağını anlamamız gerekiyor. Diğer yandan bu konu, her geçen gün etkisi artan iklim değişikliğine de etki ediyor. Biz gıda kaybımızı yüzde 50 azaltarak hem ekonomik katkı sağlayacak, hem açlıkla mücadeleye katkı koymuş olacak, hem de iklim değişikliğine olan etkimizi yarı yarıya azaltacağız.”  
Konuşmaların ardından sektör temsilcileri ile akademisyenler gıda israfı konusunda katılımcılara sunumlar yaparak bilgi verdi.