İnsan olduğu sürece karikatür de var olacaktır

ONURHAN ALPAGUT-RÖPORTAJ

Sanatla uğraşan bir aileye sahip olması Ressam, Karikatürist Sonay Yılmaz’ı sanata yönlendirdi. Küçük yaşlarda yeteneği fark edilen Yılmaz, ablalarının yönlendirmesi ile sanat eğitimi aldı. Yılmaz, 14 yıldır sanatta olan becerilerini gençlerle paylaşarak farklı alanlarda sanatla uğraşan gençlerin yetişmesine katkı sunuyor. Hem resimde hem karikatürde olan becerisiyle ülkemizin önemli sanatçılarından olan usta kalem bugüne kadar 4 kişisel, ulusal uluslararası karma sergiye katılırken 2 de uluslararası düzeyde düzenlenen yarışmada derece elde etti. Yılmaz, röportajımızda sanat ve karikatürle ilgili kendisine sorduğum soruları yanıtladı.

Bize kısaca kendinizden söz eder misiniz?

14 yıldır Resim eğitimi veriyorum. İnönü üniversitesi resim-iş öğretmenliği bölümü mezunuyum. Örgün ve Yaygın eğitim kurumlarında her yaş grubuyla eğitimlerim devam etmekte.

Sanat ile alakanız nasıl gelişti, şu anki bulunduğunuz başarılı konuma ulaşmanızda çevrenizin etkisi ne düzeydeydi? Destek gördünüz mü?

Sanatla uğrasan bir ailem var. Annemin tasarım ve el becerisi dikiş nakışta olan ustalığı, öğretmen olan Babamın gençlik yıllarında çizmiş olduğu başarılı Karakalem çizimleri sanata olan merakımı artırdı. Küçük yaşlardan itibaren çizim yeteneğim fark ediliyordu. Güzel sanatlar mezunu olan şu anda Grafik tasarım öğretmenliği yapan iki ablamın yönlendirmesiyle 15 yaşımda Resim Atölyesinde eğitim almaya başladım. Kız kardeşim de aynı zamanda resim öğretmenliği yapmakta. Bu süreçte ailemden büyük destek gördüm.

Hem resim hem karikatür. İki sanatta da oldukça başarılısınız. Bu iki sanat bir arada nasıl oluyor?

Karikatür Resmin alt dallarından olan grafik sanatları içerisinde yer alıyor. Birbirine yakın olan dallar. Temelinde desen ve çizgi olduğu için çok zorlandığımı söyleyemem. Her iki sanat dalını da evrensel düzeyde yapıyorsanız birbirini beslediğini görebilirsiniz. Plastik sanatlarda resim dalında ürettiği eserlerde mizah duygusu olan ressamlar da görüyoruz.

Aynı zamanda online olarak dersler veriyorsunuz. Biraz bize kurslarınızdan söz eder misiniz?

Online ve yüz yüze Eğitimlerim 5 yaş ve üstüyle yoğun bir şekilde devam ediyor. MEB onaylı sertifikalı kurslarım Halk Eğitim Merkezine bağlı genelde yetişkin grupları oluyor. Online eğitimlerim her yaş grubunu kapsıyor özel ders şeklinde birebir oluyor. Eğitim alanım oldukça geniş. Karakalem, Akrilik, Karikatür, Suluboya, Anime, Karakter tasarımı, Moda tasarımı, Perspektif gibi farklı dalları ve teknikleri öğretiyorum.

Karikatüre gelecek olursak, nasıl bir çizgiye sahipsiniz?

Evrensel sorunları konu alan yazısız karikatürler çiziyorum.

Karikatürün size göre tanımı nedir, neden yapılır, ne amaçlar?

Karikatür basit anlamda çizgiyle mizah yapma sanatıdır. İçerdiği abartı, deforme ve farklı başka yönleri ile pek çok sanat dalından farklıdır. Eleştiri yapmak için çizilir. Amacı; yaşantılara bakarak ters giden yönleri tartışmaya açmaktır. Bunu yaparken de eğlenceli, komik bir yapıyla sunar, böylece karikatür hem hayattaki yanlışlıklara, tersliklere dikkat çeker hem de kullandığı abartılı dil ve görsellerle gülmeceyi içinde barındırır.

Bugüne kadar katıldığınız sergilerden ve elde ettiğiniz başarılardan kısaca söz eder misiniz?

4 kişisel, yurt içi ve yurt dışı 65 karma karikatür sergisine katıldım. Yerel ve ulusal mizah dergilerinde, yarışma albümleri ve kataloglarda karikatürlerim yayımlandı. 2 uluslararası karikatür yarışmasında derece aldım. Aynı zamanda öğrencilerime de resim ve karikatür alanlarında ödüller kazandırarak resmin farklı dallarından öğrencilerime ait kişisel sergiler düzenledim. Karikatür müzesi, çeşitli AVM ve okullarda, yaygın eğitim kurumlarında workshop ve karikatür eğitimi verdim. Eğitim sonrasında Öğrenci karikatürleri dergi olarak kurumlarda yayımlandı. Okullarda online ve yüz yüze söyleşiler gerçekleştirdim. Basılı yayında röportaj ve söyleşilerim yer aldı. Ulusal ve uluslararası resim ve karikatür yarışmalarında jüri üyeliği yaptım. Son yıllarda portre karikatür üzerine yoğunlaştım sipariş üzerine çizimler yapıyorum.

Sizin en unutamadığınız hangi serginizdi ve sebebi nedir?

8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar günü için düzenlenen karma bir sergiydi. Sebebi ise profesyonel anlamda ilk çizimim ve ilk katıldığım sergi olmasıydı. Saçı süpürge şeklinde olan bir kadın çizmiştim. Sonrasında karikatürüm afiş olarak sergi açılışında ve reklam amaçlı çeşitli yerlerde kullanıldı. Aynı zamanda yurt dışında düzenlenen sergi, festival ve kataloglarda de de yer aldı.

Türkiye’de kadın karikatürist olmak nasıl bir durum nasıl bir bakış açısına sahipsiniz?

Kadınlar doğası gereği duygusal ve detaycıdır. Birçok yönleriyle erkeklerden farklı özelliklere sahiptirler. Sanatsal yönden olaylara bakış açısı, kavrayış ve uygulama şekilleri avantajlı bir durum oluşturur. Bu özelliklerini mesleki anlamda kullanabilen kadınlar her zaman başarılı olur. Mesleklerin önüne cinsiyet belirten ifadeler konulmaması gerekir.

Ülkemizde şu an karikatüristler ne kadar özgür?

Özgürlükler ülkeden ülkeye değişir. Bunun sebebi iktidar ve yönetim şekilleridir. Ele aldığı konu bakımından bir karikatür farklı bir ülkede çizildiğinde çizer karikatüründen dolayı ceza alabilir. Ülkemizde karikatüristler tam anlamıyla özgürdür diyemeyiz.

Dijitalleşme ile basılır karikatür bitti diyebilir miyiz, bu durum basılı karikatürü nasıl etkiledi?

Dijitalleşme çağın gereği doğru kullanıldığı sürece faydalı olur. Çağın dinamiklerine direnmek yanlış olur. İnsan olduğu sürece karikatür de var olacaktır. O yüzden dijitalleşme karikatürü etkilese de sonunu getirmez. Basılı medya ve karikatürün azalması sadece dijitalleşme ile bağlantılı değildir başka etkenler de vardır.

Haber Merkezi