“İştahı kabarık rantçılar”

SULTAN GÜMÜŞ / ÖZEL HABER
Karabağlar İlçesi’nde yaklaşık 15 mahalleyi kapsayan kentsel dönüşüm planı yıllar öncesinde karar verilmesine rağmen halen gerçekleşmedi. İzmir manzarasının en iyi seyredildiği Limontepe Mahallesi de kentsel dönüşümden nasibini ‘alamayan’ yerlerden biri. Kentsel dönüşüm kapsamında kendilerini çok kritik yerlere götürebileceklerini söyleyen ve bundan dolayı endişe duyduklarını belirten Limontepe Mahalle Muhtarı Tacim Öz, “Kentsel dönüşüme tepkili değiliz elbet. Herkes sağlıklı yapıların oluşmasını destekliyor. Ancak vatandaşımız ve biz muhtarlar yerinde dönüşümü talep ediyoruz. İştahı kabarık rantçıların oyununa gelmek istemiyoruz” dedi. “Benim mahallemin imarını çıkar, getirip mahallenin ortasına as” diyen muhtar Öz, bir proje yapılacaksa vatandaşın da masaya oturması gerektiğini vurguladı. Piyasadaki müteahhitten haklarını koruma olanaklarının olmadığını belirten Öz, “Bir şehri dönüştürüyorsan bunun öznesi yerel yönetimler olmalı” diyerek hedef gösterdi.
15 MAHALLEYİ KAPSIYOR
1978’den bu yana Limontepe’de oturan mahalle muhtarı Tacim Öz, yaşananları şöyle aktardı: “2012’de 6306 sayılı kanun ile ‘afet riski’ Limontepe kentsel dönüşüm alanı ilan edildi. Karar yaklaşık 15 mahalleyi kapsıyor, bunlardan bazıları; Limontepe, Salih Omurtak, Bahriye Üçok, Ali Fuat Erden, Cennetçeşme, Umut Mahallesi, Özgür Mahallesi, Kibar Mahallesi, Uzundere ve Yurtoğlu… Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ‘buraları dönüştüreceğiz’ deyip el koydu. 2013 yılında da yerlerimiz, gayrimenkullerimiz tespit edildi. Ancak bugüne kadar herhangi bir dönüşüm yaşanmadı. Burası toplam 540 hektarlık bir alan. 15 mahallede yaklaşık 40 bin nüfus ve 17 bin 273 konut var.”
“ALANI 5 ETABA BÖLDÜLER”
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2013 yılında ‘Yeni Hedef Harita’ adında bir şirketle Gayrimenkul Tespit İhalesi yaptığını kaydeden Öz, “Ne kadar konut var, ne kadar insan yaşıyor tarzında bir doku araştırması yaptılar. Ancak bu 17 bin 273 kişiden ziyade yaklaşık 4 bin 200 kişinin arsaları daha tapuya dönüşmemiş, tapuları alınmamış fakat üzerinde enkazları var” dedi. Vatandaşın dönüşüme karşı olmadığını vurgulayan Öz, şöyle devam etti: “Olmasın demiyoruz. Elbette biz de isteriz sağlıklı bir evde oturmayı. Ancak bu 540 hektarlık alanı 5 etaba böldüler. Yeni fuarın karşısında birinci etap bölgemiz vardı, 101 hektar. Alanı bir şirkete vermişler. Orada şimdi bir sürü konut yapıldı. Ancak tamamlanamadı. Ve alan şirket konkordato ilan etti, inşaatı bıraktı gitti. Bizi oraya taşımak istiyorlardı. Bizler ise Limontepe vatandaşı olarak yerinde dönüşüm istiyoruz.”
“YERİNDE DÖNÜŞÜM İSTİYORLAR”
“Davalar açtık, kimini kazandık, kimini kaybettik” ifadelerini kullanan Öz, “Halkın genel olarak talebi ‘Bizler yerinde dönüşüme karşı değiliz. Kimse başka bir yere gitmesin.’ İnsanlar kendi mahallesinin dokusundan kopmak istemiyor. Göçertilerek dönüşüm yapmak istemiyoruz. Hak edişlerimiz yeni imar planlarına göre yapılsın. ‘Bize nerede ev yapacağınızı belgeleriyle gösterirseniz evrakları imzalarız’ dedik, bizleri oyalayıp konutları nerede yapacaklarını ibraz etmediler. Bizler de vermekten yana tedirginlik yaşadık. İstanbul gibi daha birçok şehirde kentsel dönüşümde yaşanan mağduriyetlerin bir sürü örneği var. Aynı mağduriyeti yaşamak istemiyoruz, çadırda yaşayan insanların durumuna düşmek istemiyoruz” diye aktardı.
“MAHALLENİN ORTASINA ASIN”
Limontepe’nin 7 bin 200 nüfuslu bir mahalle olduğuna ve 2 bin 600’e yakın tapu bulundurduğuna dikkati çeken Tacim Öz, “Benim mahallemin imarını çıkarın, getirip mahallenin ortasına asın. Vatandaş devlet ve belediye denetiminde neler yapılacağını görsün. İşte o zaman kuşkusu, korkusu gider. Bir şehri dönüştürüyorsan bunun öznesi yerel yönetimler olmalı. Yerel yönetimin, bakanlığın içerisinde olmadığı bir dönüşümden yana değiliz. Çünkü piyasadaki müteahhitten haklarımızı koruma olanağımız yoktur. Bu nedenle diyoruz ki dönüşüm olsun, imarımızı çıkarın. Hakkaniyet ölçüsünde bir dönüşüm hayali kuruyoruz. Bir proje yapılacaksa vatandaş o projenin masasında otursun. Diğer türlü birilerinin kuklası olmak istemiyoruz. Haklarımız gasp edilmesin, çağdaş anlamda bir dönüşüm planı sunulsun” dedi.
“RİSK ZEMİNDE DEĞİL”
Limontepe için bahsi edilen söz konusu riskin yapı stokundan kaynaklı olduğunu belirten Tacim Öz, “Risk zeminde değildir. Vatandaş diyor ki ‘Ya bu risk nereden çıktı, madem riskli neden kendileri konut yapıyor?’ Bunu da dilimiz döndüğünce kendilerine anlatıyoruz fakat ne kadar yeterli oluyor? Zeminde risk yok, analizlerde risk yok, jeoloji bozukluğu yok, sadece üzerindeki yapıların mühendislik izni olmadığından dolayı yapı stokumuz riskli. 9 Eylül, Bilkent, ODTÜ ve Ege Üniversitesi’nin yaptığı çalışmalar, raporlar var. İzmir’in fay hattından en uzak yerlerinden biriyiz” sözlerine dikkati çekti. Mücadelelerini devam ettirmek adına dernekler kurduklarını söyleyen Öz, şunları söyledi: “5 tane kentsel dönüşüm derneğimiz var. Bunlardan birkaçı; Limontepe Kentsel Dönüşüm Derneği, Hak Arayanlar Derneği, Harmandalı Kentsel Dönüşüm Derneği, Salih Omurtak Derneği vs. İstanbul’daki dönüşüm dernekleriyle birlikte hareket ediyoruz. Mahalleler Birliği diye bir çatı oluşturduk. Orada hukuksal boyutlarını ele alarak mücadelemizi sürdürüyoruz.”
“RUHSAT VARDI DA BİZ Mİ YAPMADIK”
Yaklaşık 37 ilden insanın Limontepe’ye gelip barınma ihtiyacını karşıladığını vurgulayan Tacim Öz, “İştahı kabarık rantçıların oyununa gelmeyelim. Bir yerel yönetim ya da merkezi hükümet bir yerin gelişmesini planlarsa sağlıklı bir yapılanma olur. Demirel’in çok meşhur bir sözü var. ‘Benzin vardı da biz mi içtik’ der. O zamanlar imar vardı da biz imarsız yapmaya çok mu meraklıydık. Şartlar iyi olsaydı bizler de elbet ruhsatsız ev yapmazdık. Bunlara zamanında göz yumulduğu için Limontepe’de böyle çarpık bir yapılaşma oluştu. Biz ne kadar suçluysak yetkililer de o kadar suçlu. Çünkü benim barınma sorunumu çözmemiş, memleketten çıkıp gelmişim buralara benim iş sorunuma bir hal, çare düşünmemiş” ifadelerini kullandı. “İzmir’de çöp gibi kalmış yerler var” diyen Öz, “İmar planını acilen yapmamız lazım. Doğal afet diye bir gerçek var. Büyük bir depremde buradan binlerce cenaze çıkar. 50-60 senelik konutların olduğu yerler buralar. Bu planlara çok geç kalındı. Basmane’den bu tarafa bakılınca resmen İzmir yok. Ön taraflar süsleme, arka taraflar harabe. Benim düşüncem kentsel dönüşüm gençlere, çocuklara daha kültürlü bir yaşantı sağlayacak. Yapı olayları insanları da değiştirir. Doğru yapılaşma yüksek kültürdür” diyerek sözlerini tamamladı.
KUTU
“SUÇ İKİ TARAFLI”
Limontepe Mahalle Muhtarı Tacim Öz, şunlara vurgu yaptı: “Bu yapılan kentsel dönüşüm 15 mahallede ve 540 hektarlık alanda yapılıyor. Bu dönüşümden hak sahibi olan kişi sayısı 17 bin 273 ve konut sayısı 35 bindir. Bu kadar kişi içinde bu sözleşmeyi sadece 104 vatandaş imzalamıştır. Hakça bir paylaşım olmasını istiyoruz. Bize ‘Kaçak bina yapmışsınız daha ne istiyorsunuz?’ diyorlar. Biz suçluysak yetkililer de suçlu. Buradaki bütün evlere elektrik, su verdi. Yol yaptı okul getirdi. Bir suçlu varsa iki taraf da suçludur .”
KÖY VE KENT KARIŞIMI
Limontepe; insanların göç ettikleri yerlerden zamanla yakınlarını da getirmesiyle birbirine bağlı, aile bağları güçlü ve herkesin birbirini tanıdığı, köyün şehir mahallesine uyarlandığı bir yerleşim yeri olmuş durumda. Anadolu’dan bir anda kente gelen vatandaşlar kentleşme problemiyle karşılaşmış ve köy yaşantılarını buraya taşıma gayreti içine girmiş. Bahçelerde ekilen tarla mahsullerinden, tavuk besleyen evlere kadar bir çeşit köy manzaralarıyla karşılaşabiliyorsunuz. Muhtar Tacim Öz ise bu mahalle ve köy dokusunu kaybetmek istemediklerini dile getirdi.