İzmir’de belgesiz ‘MAHİR ELLER’ kalmayacak

ÖZKAN PEKÇALIŞKAN - ÖZEL HABER
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) ortaklığında yürütülen ‘MAHİR ELLER’ projesine ilişkin çalışmalarda mesleki belgelendirme sınavları başvuru süreçleri büyük oranda tamamlandı. 25 Aralık 2017 tarihinde başlayan ve Avrupa Birliği tarafından finanse edilen projenin 15 Milyon avro gibi bir bütçesi bulunuyor. Projenin temelinde; Türk vatandaşlarının ve Geçici Koruma Altındaki Suriyelilerin (GKAS) istihdam edilebilirlikleri ve mevcut mesleki becerilerinin belgelendirilmesi suretiyle artırılması amaçlanıyor. Program; Adana, Bursa, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kilis, Konya, Mardin, Mersin ve Şanlıurfa illerinde, bu illerdeki Ticaret ve Sanayi Odaları işbirliğinde sağlanırken İzmir’deki program Ege Bölgesi Sanayi Odası’nın koordinatörlüğünde yürütülüyor.
Başvurusu alınanların sınava tabi tutulması ve belgelendirme süreçlerinin başlaması ile projenin ikinci aşamasına geçildi. Projenin İzmir ile ilgili olan kısmını Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Yerel Oda Koordinatörü Seda A. Maslen’e sorduk. Maslen, projenin İzmir kısmında kat edilen yolu ve bundan sonraki süreci detaylı olarak aktardı.



TOPLAM BAŞVURU SAYISI 25 BİNİ BULDU
Maslen, İzmir’de EBSO olarak proje sürecinde temkinli ve sonuç odaklı bir gidişatları olduğunu belirterek, “Proje hedefleri içerisinde yer alan Türkiye dâhilinde 30 bin kişinin meslek yeterlilik sınavına başvurusunun alınması noktasında Türkiye toplamında12 proje ilinden gelen 2019 Nisan ayı verileri ile birlikte yaklaşık 25 bin başvuruya ulaşmış durumdayız. Bu sayı hem Suriyelileri hem de Türkleri kapsamaktadır. İzmir ilinden 449 adet hali hazırda firmalarda istihdam edilmiş ve mesleki belge sahibi olmak isteyen Türk çalışanlarımızın başvurusunu aldık. İzmir’de 22 firmadan 385 kişinin başvurusu TOBB proje merkez yönetimi tarafından yapılan ön değerlendirme sonucu onay gördü. Talepler arasında24 kişinin meslek dalında proje içerisinde açılan sınav olmadığı, 40 adayın ilgili sınav alanlarında yeter sayısı oluşmadığı için sınavlara giriş sağlanamadı. Nisan ayı sonu itibari ile adayların ilgili sınavlara yönlendirilmesi ve projede sınavları uygulayacak olan yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları ile koordineli şekilde sınavlarımızı başlatmış bulunuyoruz. Proje içerisinde 100’den fazla farklı mesleki yeterlilik alanında sınav açabiliyoruz. Bunların çoğunluğu mesleki belgelendirme zorunluluğuna giren alanlar. İzmir’de aldığımız başvurular doğrultusunda, Türk faydalanıcılarımız için, köprülü vinç operatöründen, kent içi raylı sistemler trafik kontrolörüne, iplik bitim işlerinden, CNC/CNC tezgah işçiliğine kadar geniş bir yelpazede, 18 mesleki yeterlilik alanında sınav düzenlemeyi planlıyoruz” dedi.
Proje illeri içerisinde Türk vatandaşlarımız için açılan ilk sınavı EBSO olarak 29-30 Nisan 2019 tarihlerinde 60 kişinin katılımı ile “Köprülü Vinç Operatörü” mesleki yeterlilik alanında başarı ile gerçekleştirdik. Bundan sonraki süreçte belirlenen takvimlerde, diğer meslek alanlarında da sınavlarımızı planlı bir şekilde sürdürmeye devam edeceğiz.



MESLEKİ PROFİLLERİ MEVCUT
İzmir’de Suriyeliler özelinde hassasiyetleri de dikkate alarak randevulu bir sistem ile çalıştıklarını ifade eden Maslen, “2018 Ekim ayından itibaren Nisan 2019’un ortasına kadar bin 270 adet ön başvuru alındı. Mesleki belgelendirme sınavlarına ön başvuruları alınan kişilerin hepsinin, bu sınava girebilecek yeterlilikte ve nitelikte insanların olduğu anlamına gelmiyor. TOBB Proje merkez yönetimi tarafından yapılacak değerlendirme sonucunda mesleki profillemesi doğrultusunda sınava katılması uygun görülen adaylar ve sınav alanları belirlendikten sonra bu kişiler için de aynı süreç başlayacak. Başvuruda bulunanların oldukça geniş ve farklı mesleki profilleri mevcut. Kimisi gerçekten mesleğinde ehil olan, nitelikli iş gücü grubuna girebilecek kişiler. Bugüne kadar mühendis, avukat, iç mimar, inşaat ustası, marangoz, dikiş operatörü, sayacı, kamyon şoförü gibi çok çeşitli meslek grubundan kişilerin başvurusunu aldık. Orada öğretmen olarak görev yapmış burada ise farklı meslek kollarında çalışmak durumunda olan kişilerin başvurusu da oldukça fazla. Hali hazırda savaş başladığında öğrenci iken buraya gelip, önceden herhangi bir tecrübesi olmadan inşaatlarda düzensiz şekilde çalışmaya başlamış gençler de bulunuyor. Genel olarak el becerilerinin olması sebebiyle özellikle ayakkabıcılık, mobilya ve tekstil ve inşaat sektöründe çalıştıklarını görüyoruz” diye konuştu.
SİSTEM 3 KEZ HAK TANIYOR
Halihazırda çalışmakta olan ve mesleki belgelendirme sınavına girecek Türk işçiler açısından değerlendirmede bulunan Maslen, “Sınav başvurusu kabul edilmiş, proje kapsamında mesleki yeterlilik belgesi sınava girecek yaklaşık 400 kişi arasında, nitelik itibari ile zor ve dikkat gerektiren sınavlar olması bakımından bu sınavlardan zorlananların olması muhtemeldir. Ancak halihazırda uzun yıllar çalışmış, mesleğinde mahir durumda kişiler oldukları için, adayların bu sınavları geçebileceklerine inanıyoruz. İlk etapta geçemedikleri takdirde, sistem onlara 2 hak daha tanıyor. Mesleki belgelendirme süreci sonunda alınan mesleki yeterlilik belgesinin, adayların mesleki niteliklerini kanıtlayan bir meslek ehliyeti ya da pasaportu olarak düşünülebilir. Uluslararası düzeydeki yeterlilik çerçevelerine uyumlu bir belge olması MYK Mesleki Yeterlilik Belgeleri tüm dünyada tanınan bir standarda göre oluşturulmuş bir kalite güvence sistemi eşliğinde verildiğinden uluslararası tanınma ve geçerlilik noktasında diğer belgelere göre çok daha kabul edilebilir belgelerdir.” şeklinde konuştu.



KAMUDAN DA BAŞVURU ALDIK, KADIN ADAYLARI ÖNEMSİYORUZ
İzmir’de özel sektör haricinde kamu sektöründen de kendilerine başvuruların olduğuna dikkat çeken Maslen, “İzmir Büyükşehir Belediyesi bünyesinde çalışanlar için İBB İş Sağlığı ve Güvenliği Şube Müdürlüğü tarafından bize talepleri iletildi. İzmir’den İZENERJİ, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İZMİR METRO olmak üzere yoğun bir başvuru aldık. Kendi personelleri içinde yaptıkları tarama sonucunda mesleki yeterlilik belgesi sahibi olmayanları projemize yönlendirdiler. İBB içinden 17 kişi, İZENERJİ’den 60 kişi ve İZMİR METRO’dan da 70 kişi’nin başvuru taleplerine olumlu karşılık verdik. EBSO olarak toplumsal cinsiyet eşitliğine verdiğimiz önem sebebiyle İZMİR METRO’da kent içi raylı sistemler tren sürücüsü sınavına başvuru yapan kadın adaylarının başvurularını öncelikli olarak işleme aldık. Bu alandaki sınavları en kısa sürede tamamlamayı hedefliyoruz.” dedi.
SOMUT SONUÇLAR ELDE EDECEĞİZ
25 Aralık 2019 projenin resmi bitiş tarihi olduğunu belirten Maslen, sözlerini şöyle sonlandırdı: “TOBB proje merkez yönetiminin projenin uzatma talebi yapılması yönünde hazırlık çalışmaları yürütmekte. Resmi bir karar henüz oluşmamakla birlikte, biz EBSO yerel proje ekibi olarak projenin olağan planlaması çerçevesinde İzmir’de çalışmalarımıza devam ediyoruz. Proje kapsamında, başvuru yapan kişilerin mesleki yeterlilik sınavlarından ücretsiz olarak yararlanma imkânı bulduğu projemizde, bu yaz dönemi içerisinde öncelikli olarak Türk vatandaşlarımıza yönelik açılan ilgili mesleki yeterlilik belgelendirme sınavlarının tümünü tamamlamayı istiyoruz. Geçici Koruma altında bulunan Suriyeliler için açılacak sınavların ve adayların belirlenmesi ardından sınav takvimlerinin oluşturulması ilerleyen dönemin önemli faaliyetleri arasında yer alıyor. Mahir Eller Projesi’nin hedef kitlelerinden birini ise mesleki ve teknik lise mezunları oluşturuyor. 2018-2019 eğitim öğretim yılı sonunda mesleki ve teknik eğitim kurumlarından mezun olmaya hak kazanacak olan, kendi alanları dışında bir alanda uzmanlaşmak ve uzmanlığını belgelemek isteyen öğrencelerimize de ücretsiz olarak girebilecekleri bu sınavlarla bilgi ve becerilerini belgeleme fırsatı sunuyoruz. Bu sebeple İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğümüz ile koordinasyonlu şekilde çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Proje içerisinde belirlenmiş Türkiye genelinde 3 bin kişilik istihdam hedefinin il bazlı bir kotası bulunmuyor. Her ilde olduğu gibi, İzmir’de de sınavlar sonrası belgelendirilmesi yapılmış adayların, proje içerisinde ön görülmüş faaliyetler arasında yer alan işçi işveren eşleşmeleri sonunda istihdam olanaklarından yararlandırılması hedefleniyor. Bildiğiniz gibi, Mesleki Yeterlilik Belgesi ile bireyler, sahip olduğu bilgi, beceri ve yetkinlikleri daha iyi sergileyebiliyor; işverenler ise, nitelikli ve belgeli iş gücüne daha kolay ulaşabiliyor ve teşvik imkânlarından daha kolay yararlanabiliyor. Bu anlamda Mahir Eller Projesi nitelikli insan kaynağıyla tüketiciye sunulan ürün ve hizmet kalitesinin artmasına katkıda bulunmayı amaçlıyor. İzmir ilinde proje sonunda hedeflenen somut çıktılara ulaşacağımızı ve meslek yeterlilik belgesi konusundaki bilinci arttıracağımızı düşünüyorum.”