- Gündem
- 02.07.2025 00:55
Hükümet tarafından İzmir’de hayata geçirilmesi planlanan Körfez Tüp Geçiş Projesi’nin ÇED’i, İzmir 3’üncü İdare Mahkemesi’nce iptal edildi. Süreci yürüten avukatlar, dernek temsilcileri ve davacılar, yeni bir ÇED sürecinin başlatılmaması için herkesi karara sahip çıkmaya davet etti
E. ÇAĞLA GENİŞ
AK Parti’nin yerel seçim bildirgesinde yer alan Çiğli ile Narlıdere ilçelerini birleştirmesi planlanan İzmir Körfez Geçiş Projesi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilen Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) olumlu kararı, yerel mahkeme tarafından iptal edildi. EGEÇEP, TMMOB, Doğa Derneği ve 85 yurttaş tarafından açılan davada mahkeme kararında, bölgenin uluslararası sözleşmelerle koruma altına alınmış olması ve ekosistemin zarar göreceği vurgulandı. Kararın ardından TMMOB Mimarlar Odası İzmir Şubesi’nde ortak bir basın açıklaması gerçekleştirildi. Dava sürecinin yürüten avukatlar, dernek temsilcileri ve davacılar; bundan sonrasına ilişkin beklentilerini kamuoyu ile paylaştı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile İzmir Valiliği’ne çağrıda bulunan taraflar, “Körfez Geçişi projesinin ÇED olumlu kararı iptal edildiğinden, projeye ilişkin her türlü hazırlık çalışmasının derhal durdurulması, verilen her türlü iznin geri alınması gerekir. Körfez Geçiş projesine ilişkin mahkeme kararını gecikmeksizin, harfiyen uygulayın. Tüm İzmirlilere de karara sahip çıkma çağrısında bulunuyoruz. Davanın davacıları TMMOB İzmir İKK, EGEÇEP, Doğa Derneği ve 85 yurttaş olarak, kararın uygulanmasının takipçisi olacağımızı kamuoyuna duyuruyoruz” çağrısında bulundu.
TARİHİ BİR KARAR
Grup adına basın açıklamasını okuyan Doğa Derneği’nden Neriman Erol, “Geçtiğimiz hafta İdare Mahkemesi, ÇED olumlu kararını iptal ederek tarihi bir karara imza attı. İzmir’in Gediz Deltası, flamingolar başta olmak üzere çok sayıda kuş türünün dünyadaki en önemli yaşama alanlarından biri. Türkiye’deki 14 uluslararası öneme sahip Ramsar Alanı’ndan biri olan Gediz Deltası, aynı zamanda Doğal Sit Alanı olarak da korunmakta. Türkiye’nin en büyük yüzölçümüne sahip kıyı sulak alanlarından biri ve 40 binden çok flamingonun yaşam alanı olan İzmir’in Gediz Deltası, UNESCO’nun Dünya Doğa Mirası ile ilgili dört kriterinin tamamını sağlamaktadır. Bu nedenle alınan karar, dünya doğa koruma içtihadı açısından da tarihi önem taşımaktadır” dedi.
UYGUN OLMADIĞI KANITLANDI
Körfez Geçiş Projesi’nin ilk olarak, 2014 yılında yerel seçimlerin hemen öncesinde o dönem İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığına aday olan Binali Yıldırım’ın İzmir için tasarladığı 1414 projeden biri olarak açıklandığını hatrılatan Erol, “Ancak bugün mahkemenin kararı ile de görüyoruz ki, bilimsel ve hukuki açıdan projenin İzmir için uygun olmadığı kanıtlanmıştır. Daha önce de defalarca belirttiğimiz gibi, Körfez Geçişi Projesi, İzmir için gelecekte çizilen senaryonun bir parçasıdır. O senaryoda doğal yapısından gitgide uzaklaşan, ekolojik değerlerini kaybeden, betonlaşmaya teslim edilmiş, ayrıcalıklı imar hakkı sağlayan, parça parça plan değişiklikleri ile yüksek rant artışlarının önü açılan, kıyılarını betona teslim eden rant talanı altında sağlıksız bir kent var. O yüzden kararı bu kötü senaryoyu bozmak için bir fırsat olarak değerlendiriyoruz” ifadelerini kullandı.
KARARI UYGULAYIN
Mahkeme kararının uygulanmasının anayasa ve yasa gereği olduğunu dile getiren Erol, şunları söyledi: “Mahkeme kararlarının uygulanmaması Anayasanın 2. maddesinde yer alan hukuk devleti ilkesinin yok sayılmasıdır, bu nedenle kararın gereklerini yerine getirmeyen kamu görevlilerinin cezai sorumlulukları vardır. Sunduğumuz mahkeme kararı ile Körfez Geçişi projesinin ÇED olumlu kararı iptal edildiğinden, projeye ilişkin her türlü hazırlık çalışmasının derhal durdurulması, verilen her türlü iznin geri alınması gerekir. Öncelikle tüm İzmir halkına bu önemli hukuki kazanımımızı armağan ediyoruz. Sonrasında buradan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile İzmir Valiliği'ne sesleniyoruz: Körfez Geçiş projesine ilişkin mahkeme kararını gecikmeksizin, harfiyen uygulayın. Hükümete ve lüzumsuz proje yanlısı herkese; İzmir’i mahvedecek bu projeyi bir daha gündeme getirmemek üzere çöpe atma, tüm İzmirlilere de karara sahip çıkma çağrısında bulunuyoruz. Davanın davacıları TMMOB İzmir İKK, EGEÇEP, Doğa Derneği ve 85 yurttaş olarak, kararın uygulanmasının takipçisi olacağımızı kamuoyuna duyuruyoruz.”
KARAR SAHİP ÇIKILMAZSA…
Avukat Arif Ali Cangı, “Olay haberlere konu olunca siyasetin de gündemi olmaya başladı. AK Parti Genel Başkan Yardımcısı, kararı İzmir’e vurulmuş bir hançer olarak nitelendiriyor. Yerel seçim sürecinde bu konu çok tartışılacak gibi görünüyor. Bunun sürecin İzmir’e faydalı şekilde yürütülmesi gerekiyor. Bu projenin kendisi aslında projeye bir hançer. Mahkeme kararına sahip çıkmak hem İzmir’in pek çok soruna rağmen hukukun üstünlüğü ilkesine sahip çıkması ve kent kimliğini koruması açısından önemli. Bu karar aslında İzmir’e bir anlamda armağan, bir anlamda da sorumluluk yükleyen bir şey. Herkesi karara sahip çıkmaya davet ediyoruz. İzmirliler bu karara sahip çıkmazsa yeni bir ÇED süreci başlayabilir” dedi.
BURADA BİTMİYOR!
Kazanılan davanın çevre hukuku adına önemli bir mücadele pratiği olduğunu belirten Avukat Cem Altıparmak, “Demokrasi mücadelesi açısından çok önemli bir karar. Fakat iş burada bitmiyor. Bu projenin tekrar karşımıza gelme ihtimali çok fazla; yeniden ÇED hazırlanıp önümüze koyulabilir. Gediz Deltası’nın sulak alan zonlarının korunmasına ilişkin düşünen bir karar var. Bununla ilgili bakanlığa dava açtık. Halen görülüyor. Bu rapor da lehimize geldi. Koruma zonlarının değiştirilmesinin mümkün olmadığına dair rapor… Yakın zamanda karar açıklanacaktır. Burada ediğimiz ortak mücadele pratiğinin o dava için de sahiplenilmesini istiyorum” ifadelerini kullandı.
ÇED SÜRECİ YENİDEN BAŞLAYABİLİR
EGEÇEP Sözcüsü Fırat Korkmaz ise, şunları söyledi: “Bu kazanımın sürekli olabilmesi için toplumsal mücadeleye ihtiyaç var. İzmir’e Sahip Çık Platformu’nun üzerine çok büyük sorumluluklar düşüyor. Hukuksal mücadeleyi ayakta tutabilen ancak toplumsal mücadele oluyor. Arkasından yeni ÇED süreçleri başlayabiliyor. O yüzden bunu ayakta tutabilmenin yolu toplumsal mücadeledir.”
UNESCO’YA TALİP OLACAK
Gediz Deltası’nın, UNESCO Dünya Miras Listesi’ne girebilmesi için önümüzdeki günlerde çalışma başlatacaklarını açıklayan Doğa Derneği’nden Itri Levent Erkol, “Alanın UNESCO mirası ilan edilmesi için girişimlerde bulunacağız. İzmirlilerden bu anlamda destek bekliyoruz. İmza kampanyası başlayacağız. Türkiye’nin ilk UNESCO doğal mirası olması için girişimlerimizi desteklerseniz çok seviniriz” dedi.
EMSAL OLACAK
Kararın diğer davalar için emsal oluşturacağını savunan TMMOB Şehir Plancıları Odası İzmir Şube Başkanı Özlem Şenyol Kocaer da, “Kazanımlar hukuk ve bilimin arkasında mücadele gösterdiğimiz her zaman olacaktır. Mahkeme kararına baktığımızda Karayolları savunmasında; projelerin ihalelerinden bahsediliyor. İdarenin alınan kararın gereğini yapması gerekli. İhaleye çıkılmış ve bedeller ödenmiş kurumlar tarafından; bunlar bize kamu zararı olarak devam edecektir. Bu kamu zararını tekrar hatırlatmak gerekli. Alınan tüm idari kararların ivedilikle durdurulması gerekli.”