Konutta ‘fahiş’ fiyat rakamlara yansıdı: Ev alma hayali tükeniyor

Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK), 2023 yılına ait Aile İstatistikleri verilerini açıkladı.

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre; hane halkı üye sayısında düşüş meydana geldi. Verilere göre; Türkiye'de 2008 yılında 4 kişi olan ortalama hane halkı büyüklüğünün, azalma eğilimi göstererek 2023 yılında 3,14 kişiye düştü.

Verilere göre; hane halkı ortalamasının en yüksek olduğu il Şırnak ve en düşük olduğu il ise Çanakkale oldu. Türkiye'de 2023 yılında ortalama hane halkı büyüklüğü Şırnak’ta 4,86 kişi oldu. Şırnak ilini 4,67 kişi ile Şanlıurfa ve 4,61 kişi ile Batman izledi. Ortalama hane halkı büyüklüğünün en düşük olduğu iller ise 2,54 kişi ile Çanakkale oldu. Bu ili, 2,60 kişi ile Giresun ve 2,61 kişi ile Balıkesir izledi.

BİREYSELLEŞME ARTTI

Kurum verilerine göre; tek başına yaşayanların sayısında artış gözlemlenirken geniş ailelerde azalma meydana geldi.

ADNKS sonuçlarına göre, 2015 yılında yüzde 14,4 olan yalnız yaşayan fertlerden oluşan tek kişilik hane halklarının oranının 2023 5,3 puan artışla yılında yüzde 19,7'ye yükseldi.

Tek çekirdek aile olarak ifade edilen, yalnızca eşlerden veya eşler ve çocuklarından veya tek ebeveyn ve en az bir çocuktan oluşan hane halklarının oranı, 2015 yılında yüzde 66,9 iken 2023 yılında yüzde 63,8'e geriledi. Diğer yandan, geniş aile olarak tanımlanan ve en az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hane halklarının oranı 2015 yılında yüzde 16,5 iken 2023 yılında yüzde 13,2'ye düştü.

Aralarında eş, anne-çocuk veya baba-çocuk ilişkisi olmayan fertleri içeren; diğer bir ifadeyle çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hane halklarının oranında artış olduğu gözlendi. Söz konusu hane halklarının oranı 2015 yılında yüzde 2,2 iken 2023 yılında yüzde 3,3'e yükseldi.

AKRABA EVLİLİKLERİNDE ŞANLIURFA BİRİNCİ

Evlenme istatistikleri sonuçlarına göre, 2010 yılında gerçekleşen resmi evlenmelerin yüzde 5,9'u akraba evliliği olurken yıllar içerisinde resmi akraba evlilikleri sayısında düşüş meydana geldiği gözlemlendi.

Akraba evliliği oranı 2018 yılında yüzde 4,3, 2023 yılında ise yüzde 3,2 oldu.

ADNKS sonuçlarına göre, 2023 yılında toplam resmi evlilikler içinde, son evliliğinde birinci dereceden kuzenleri ile akraba evliliği yapmış 16 ve üzeri yaştaki bireylerin oranı yüzde 8,2 oldu. Akraba evlilikleri akrabalık türüne göre incelendiğinde ise akraba evliliği yapmış bireylerin yüzde 46,5'inin hala/dayı çocukları ile yüzde 27,2'sinin amca çocukları ile ve yüzde 26,3'ünün ise teyze çocukları ile evli olduğu görüldü.

Son evliliğinde akrabasıyla evlilik yapanların en çok olduğu il ise Mardin oldu. Mardin’de son evliliğinde akraba evliliği yapmış 16 ve üzeri yaştaki bireylerin oranı yüzde 20,1 oldu. Akraba evliliğinde Mardin’i yüzde 18,7 ile Şanlıurfa ve yüzde 16,8 ile Diyarbakır izledi. Akraba evliliği yapmış bireylerin oranının en az olduğu il ise yüzde 1,1 ile Edirne oldu.

Akraba evliliği oranı illere göre incelendiğinde, 2023 yılında akraba evliliği oranının en yüksek olduğu ilin yüzde 17,7 ile Şanlıurfa olduğu görüldü. Bu ili, yüzde 12,4 ile Siirt ve yüzde 12,3 ile Muş izledi. Akraba evliliği oranının en düşük olduğu il yüzde 0,5 ile Edirne oldu. Bu ili yüzde 0,6 ile Kırklareli ve Bartın izledi.

ÇEYREKTEN FAZLASI YOKSULLUK SINIRININ ALTINDA

Gelir düzeyine göre incelemelerde ise geniş ailelerin yüzde 25,7'sinin yoksulluk sınırının altında yaşadığı görüldü

Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre yoksulluk oranı 2023 yılında yüzde 21,7 olarak gerçekleşti.

 Hane halkı tipine göre yoksulluk oranı incelendiğinde ise tek kişilik hane halklarının yüzde 13,7'sinin, tek çekirdek aileden oluşan hane halklarının yüzde 21,6'sının, geniş ailelerden oluşan hane halklarının yüzde 25,7'sinin, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hane halklarının ise yüzde 13,6'sının yoksulluk sınırının altında yaşadığı gözlendi.

KONUT KRİZİ KENDİNİ VERİLERLE DE GÖSTERDİ

Kurum verilerine göre; kendi konutunda yaşayanların sayısında da yıllar boyunca düşüş meydana geldi.

Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre, 2014 yılında fertlerin yüzde 61,1'i kendilerine ait konutta otururken 2023 yılında konutun mülkiyet durumları incelendiğinde, fertlerin yüzde 56,2'sinin oturduğu konutun kendilerine ait olduğu görüldü yüzde 20,9 olan kiracı.

2012 yılında yüzde 20,9 olan kiracı oranının ise 2023 yılında artarak yüzde 27,8'e yükseldi.

Lojmanda oturanların oranı yüzde 0,9 olurken kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise yüzde 15,1 olarak gerçekleşti.

Haber Merkezi