Kozak Yaylası’nda çam fıstığı üretimi düştü

BURCU YANAR/ÖZEL HABER
Dünya çam fıstığı üretiminde geçtiğimiz yıllarda ikinci sırada yer alan Türkiye, Kozak Yaylası’nda üretimin yüzde 90’a varan düşüşler yaşaması sebebiyle hem para kaybetmeye hem de çam fıstığı üreticisini kaybetmeye devam ediyor. Türkiye’deki çam fıstığı üretiminin ana yurdu olarak kabul edilen Kozak Yaylası, köylüleri rekoltenin hızla düşmesinden dolayı büyük sorunlar yaşıyor.
Kozak Yaylası Yukarıbey Mahalle (Köy) Muhtarı Yusuf Doğan, köyün geçmişi ile bugününü kıyaslayarak çam fıstığı üretiminin nasıl düştüğünü açıkladı.



YÜZDE 90 BOŞ ÇIKIYOR
Kozak Yaylası köylerinde çam fıstığı rekoltesindeki düşüşün 2009 yılında başladığını ifade eden Yusuf Doğan, “Buradaki köylülerin çoğunun kendi harmanı var. Bunu işledikleri zaman dolular ve boşları ayırt etmek gerekiyor. Bunu süzme işlemi ile yapıyoruz. Bu işlem sırasında dolu kozalaklar dibe çöküyor, boş kozalaklar ise yukarı çıkıyor. Biz baktık ki mahsullerin neredeyse hepsi suyun yüzeyinde kalıyor. Daha önce yıllarca hiç böyle bir şey başımıza gelmemişti. Ne olduğunu anlayamadık. Sonra zamanla anladık ki ağaçlarda yetişen kozalaklar çürüme yapmaya başlamış. Önceki yıllarda boş çıkan kozalak oranı yüzde 15 oluyorsa son yıllarsa yüzde 90’ı boş çıkmaya başladı. Hal böyle olunca da üç ton kabuklu çam fıstığı alıyorsak bunu yüz kiloya düşürmek zorunda kaldık. Boş çok ciddi bir düşüş. Bergama, bu düşüş yüzünden neredeyse milyon dolarlar kaybetti” diye konuştu.



TÜM KÖYLÜNÜN SORUNU
“Ben bu köye 2014 yılında muhtar oldum” diyen Doğan, “Benden önceki muhtarlar da zaten bunun için gerekli çalışmaları yapmaya başlamışlar Çünkü bu sorun 17 köyün yani 17 muhtarın sorunu haline geldi. Köye verim düşüklüğünün sebeplerini araştırmak için hocalar gelip gidiyor bazen ama bu hocaların ellerinde de hiçbir ödenek yok. Birkaç kozalak örneği toplayıp gidiyorlar. Hocalar Ziraat Fakültelerinde öğrencilere bununla ilgili pek bilgi verilmediğini de söylüyorlar. Geçtiğimiz yıllarda CHP İzmir Milletvekili Mahir Polat bu konu hakkında TBMM’ye önerge verdi. Bu konu hakkında bir araştırma komisyonu kurulmasını ve çam fıstığı enstitüsü kurulmasını istedi ancak önerge kabul edilmedi. Mahir Polat Kozak Yaylası’nın 17 muhtarını da meclise davet ederek bir basın açıklaması yapacağını söyledi. Biz de gittik. Gerekli çalışmalar yapıldı ancak bir sonuç vermedi” dedi.
KIYMETİNİ KAYBEDİNCE ANLADIK
Kozak Yaylası sakinlerinden 70 yaşındaki Zahide Eğin ise, geçmiş ile bugün arasındaki kendi gözlemlerini dile getirerek, “Bu sene kozalakların çoğu kavuz yani boş çıktı. Mesela 32 Çuval kozalaktan sadece 2 teneke çam fıstığı çıktı. Geri kalanların içi hep boştu. Eskiden buralarda ne kozalaklar çıkardı. Hatta insanlar ürün fazla olduğu için toplamaktan yorulurlardı. Şimdi ise verim düşük ama maliyetler çok yüksek. Neden böyle olduğunu biz tam olarak bilmiyoruz ama insanlar diyor ki bu yaylara kurulan altın madeni siyanür kullandığı için çam kozalaklarının da bundan etkilendiğini söylüyorlar” ifadelerine yer verdi. Eğin sözlerine şu şekilde devam etti: “Bir de taş ocakları var. O taşları kırmak için patlatma işlemi yapılıyor. O taşlar patladıkça da sular çaydan çekildi ve çamların kökleri kurudu bu yüzden verim yok diyenler de var. Meğerse biz eskiden hiçbir şeyin kıymetini bilmiyormuşuz. Şimdi yok olunca anladık. Taş ocaklarının olduğu köylerde çam fıstığının verim kaybetmesi çok hissedilmedi ama Aşağıbey, Hisarköy gibi köylerde çam çok fazla o yüzden daha çok sıkıntı yarattı. Geçenlerde köyümüze bu durumu araştırmak için orman mühendisleri geldi. Bakalım sonucu ne çıkacak” diyerek sonuçları merakla beklediğini aktardı.

 

Haber Merkezi