Kripto yatırımlar için ‘finansal okuryazar’ olun

YUSUF ÇAĞIRTEKİN-ÖZEL HABER
Son dönemde Türkiye’nin bir numaralı gündemi şüphesiz kripto paralar. Elektronik ortamda oldukça basit işlemlerle yatırım yapılması ve Kovid-19 salgını ile yaşanan ekonomik kayıpların giderilmek istenmesi yatırımcıları kısa sürede kripto para piyasasına yöneltti. Fakat bu yöneliş, olumsuz sonuçları da beraberinde getirdi. Kripto para alım satımı yapan Thodex firmasının sahibi Fatih Faruk Özer’in 2 milyar dolarlık kripto parayla yurtdışına kaçması sonrası ciddi tartışma konusu yaratan kripto para piyasasıyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Ekonomist Rahmi İncekara, çağımızda teknolojik gelişmelerle birlikte kripto para piyasası yatırımlarının engellenemeyeceğini bu sebeple, yatırımcılara eksik bilgilerle yanlış adım atmaması için finansal okuryazarlık kazandırılması gerektiğini belirtti.

PANDEMİ KRİPTOLAŞMAYI ARTTIRDI!

Kripto varlıkların merkezi elektronik para ve merkezi bankacılık sisteminin aksine tümüyle merkeziyetsiz bir sistem olan “blockhain” zincirinden geldiğine dikkat çeken Rahmi İncekara, kripto paraların da dijital cüzdanlarda saklandığını belirtti. Pandeminin yarattığı belirsizlik ortamı, yüzde 0’a yakın faiz oranları ve bol paranın piyasalara enjekte edilmesinin, teknolojide yaşanan gelişmeler ile birlikte “kriptolaşma” sürecini hızlandırdığını dile getiren İncekara, “Bir sağlık krizi olan Kovid-19, ekonomi dışı bir aktör olarak girdiği küresel düzende en çok ekonomiyi etkilemiştir. Piyasalarda yaşanan düşük faiz ortamı, bol para ve belirsizlik; altın, dolar, mevduat hesabı devlet tahvili, hazine bonosu gibi klasik yatırım araçlarının getirisi azalttı. Yatırım araçlarından gelir beklentisinin düşüşü de, yatırımcıları yeni finansal araçlara yöneltti. Teknoloji çağının etkisi ve teknolojide yaşanan devrim, kısa sürede yüksek kazanç elde etme tutkusu ile birleşince yatırımcılar ‘kripto varlık’ talebine kapıldı” ifadelerini kullandı.

2 MİLYAR DOLAR BUHARLAŞTI!

Borsada toplam 12 milyar dolarlık bir işlem hacmi olduğunu belirten İncekara, Thodex vurgunu iddiası ile yaklaşık 2 milyar doların buharlaştığının tespit edildiğini vurguladı. Bu olayın Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en büyük dolandırıcılık olaylarından bir tanesi olduğunu ifade eden İncekara, “Thodex’te yaklaşık 400 bin kişinin hesabı bulunuyor. Bunlardan 391 bin hesabın aktif olarak kullanılıyor. Yatırımcılar, Thodex’in yatırımcı çekmek için platformu kullananlara 2 milyon Dogecoin dağıtacağını açıkladı. Thodex’in son kampanya ile yatırımcıların yatırımlarını diğer borsalardan bu platforma taşıdığı da söylendi. Şirketin kurulduğu dönem de adını duyurmak için çekilişle Porsche verdiği, reklam yüzü olarak ünlü isimler objektif karşısına geçti. Bu durumda yatırımcılar, kripto varlıklarda yapacağı yatırımları uzun vadeli görmelerini, tek kripto varlığa bağlanmamalarını, kulaktan dolma tavsiyelerle hareket etmemelerini, duygusal davranmamalarını, her tavsiyeye riayet etmemelerini, kripto paraların fiyat hareketlerine bakarak, sıcak – soğuk cüzdan kavramlarını öğrenerek ve piyasayı sıkı takipte kalmaları gerçeğini ön plana çıkarıyor” dedi.

DÜZENLEMELER OLACAKTIR

Devletlerin, merkezi bir otoritesi olmayan ve denetim altına alınmayan kripto paraları eleştirdiğini dile getiren İncekara, bu varlıkların olanağıyla terör, mafya, illegal kumar, internet zorbalarına yakalanmadan rehine diyeti teslim alabilmeleri, para kaçırma, aklama ve vergi kaçırma konusunda itham edildiğini dile getirdi. Dünyada önemli finans uzmanlarının da kripto paraları, ‘spekülatif yatırım aracı’, ‘endişe kaynağı’ vb. gibi sözlerle eleştirdiğini ifade eden İncekara, “Devlet kontrolünde bir merkezi kripto para seçeneğinin henüz uzak bir ihtimal olması, kripto paraların getirdiği pazar ve teknoloji geliştirme faaliyetlerini başka ülkelere kaptırmanın istenmemesi, kripto paraların ekonomilerin genelinde payının düşük olması, kripto parayı kimlerin kullandığı, kripto paralar ile ilgili değişen politikalar kripto paralar için genel kabul görme konusunda önemli bir engeli teşkil etmekte. Öte yandan kripto varlıkların ulus devletler tarafından yasaklanmasının, teknolojideki gelişmeler nedeniyle mümkün olamayacağı ortada. Kripto paralarla ilgili düzenlemeler ise gün geçtikçe hayata geçecektir. Kripto para yatırımlarının güvence altına alınması yapılan düzenlemeler ile gerçekleşmesi beklenmektedir. Kripto paraların ulusal para birimlerinin değerinin yanı sıra kıymetli evrakları ve para politikası araçlarını da etkileyecektir. Kripto varlıklar, ülkelerin para politikalarının gücünü azaltabileceği gerçeği de açık olduğunu düşünüyorum” diye konuştu.

SAĞLIKLI, DOĞRU VE GÜVENLİ İŞLEM

Kripto varlıklarda yaşanan bu olayların finansal okuryazarlığı gerekli kıldığını söyleyen İncekara, “Finans ve ekonomi alanlarında temel kavramları öğrenerek gündelik yaşamda paranın doğru yönetilmesini sağlayan finansal okuryazarlık, gelir ve bütçenin etkin bir şekilde yönetilebilmesini sağlamaktadır. Tasarruf, yatırım ve birikim yapma konusunda bireylerin doğru adımlar atabilmesini sağlayan finansal okuryazarlık, yatırımcıların sağlıklı, doğru ve güvenli bir şekilde işlem yapmasını sağlayacaktır. Yatırımcıların eksik bilgilerle yanlış ekonomik adımlar atmaması için finansal okuryazarlık koruyucu bir nitelik gösteriyor. Pek çok yatırımcı bu alandaki bilgi eksikliği yüzünden finansal problemlerle karşı karşıya kalıyor. Finansal okuryazarlık konusunda yaşanan eksiklik bu kez de “kripto para” piyasasında kendisini gösterdi” diye konuştu.