Ormanlar yandı, arıcılık söndü!

NURETTİN BAKİ-ÖZEL HABER

Türkiye’nin dört bir yanı yaklaşık bir haftadır yangın yeri. Yangınlarda binlerce hektarlık orman yok oldu. Yine binlerce canlı türü zarar gördü, insanlar evlerini terk etmek zorunda kaldı. Muğla’daki yangınlarda yüz yıllardır yapılan arıcılık da bitme noktasına geldi. Zira dünyadaki çam balı üretiminin yüzde 90’ı Türkiye’de yapılıyor. Kalitesi, aroması ve içerdiği besin maddeleriyle Türkiye’de üretilen çam balının büyük bir kısmı Avrupa Birliği ülkelerine ihraç ediliyor. Türkiye’deki çam balı üretiminin yaklaşık olarak yüzde 75-80’lik kısmı Muğla’daki basralı, ormanlık sahalarda gerçekleştiriliyor. Muğla coğrafyasının yüzde 68’i ormanlarla kaplı olup, çam balı üretimi ormanlık alanların yalnızca yüzde 8’lik bir diliminde gerçekleştiriliyor. Muğla’da yıllık çam balı üretimi 15-20 bin ton civarında. Türkiye’de üretilen balların yüzde 17-23’lük kısmını çam balı oluşturuyor. Yangınlarla Muğla’daki çam ağaçlarının büyük ölçüde yanması çam balı üretimini durma noktasına getirdi. Hem bal üreticisi hem de Muğla Arıcı Yetiştiricileri Birliği (MAYBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Veli Türk ile 20 yıldır Muğla’da arıcılıkla uğraşan bal üreticisi Yıldırım Yıldırım, yaşadıkları üzüntü ve kayıplarını gazetemize değerlendirdi.

BÖYLE BİR DEHŞET GÖRMEDİM!

40 yıldır arıcılıkla uğraşan ve aynı zamanda MAYBİR Yönetim Kurulu Başkanı olan Veli Türk, yaşadıkları dehşeti şöyle anlattı: “Aileden arıcıyım ve yaklaşık 40 yıldır arıcılık işiyle uğraşıyorum bu çaplı bir yangına ilk kez şahit oluyorum. Bu bir dehşet, başka bir şey değil. Ormanlar yanarken, hayvanların sesini işitebiliyorduk. Yangınlarda bir kontrol yok. Muğla’mızda birçok yerde yangın var ve kolay kolay müdahale edilmeyen son derece güçlü yangınlar. İçimiz yandı, ciğerimiz parçalandı, çoluk çocuk demeden yangının söndürülmesi için çalıştık, çabaladık ama canlarımızı, arılarımızı diğer bir sürü hayvanımızı kaybettik, bütün varlıklarımız yok oldu çok üzgünüz.”

ÜÇTE BİRİ YOK OLDU!

Devasa yangınlarda çam ağaçlarının en az üçte birisinin küle döndüğünü belirten Türk, çam balının da bitme noktasına geldiğini söyledi. Türk, “Yangınlar, bal üretimimizi söndürdü. Zaten küresel iklim krizinden dolayı artan sıcaklar arıcılığı kentimizde olumsuz etkilemişti. Ortaya çıkan yangınlar da çam sahalarımızı neredeyse bitirdi. Çam ağaçlarımızın yok olması, çam balının da bitmesi anlamına geliyor. Muğla’daki çam ağaçlarının üçte biri kül oldu. Yanan bölgeler bal üretiminin en çok olduğu alanlar ve bu alanlar hala yanmaya devam ediyor. Kaliteli balın kaynağı olan Köyceğiz’in bir köyü tamamen yok oldu. Marmaris’te Osmaniye, Orhaniye, Turgut ve Bayır köyleri bal üretiminin merkezi olan köylerdi ve buralar tamamen yandı. Çam balı üretimin en yoğun olduğu bir diğer yer ise Milas. Milas’taki çam ağaçları da yok oldu diyebiliriz. Bodrum’da Mazı, buradaki arıcılık sahası da yandı kül oldu. Sanki çam balını yok etmek için çıkan bir yangın. Ve sanki çam balı sahaları yok edilmek için inşa edilmiş bir yangın” diye konuştu.

EN AZ 30 YIL ALIR!

Yanan çam ağaçlarının eski habitatını oluşturması için en az 30 yılın geçmesi gerektiğini söyleyen Türk, “Bizim arıcılığımız çam balına dayalı olduğu için bal üreticilerimiz bu yangınlardan çok etkilenecek, ciddi zarar görecek. Yangınlar devam ettiği için zararımızın ne kadar büyük olduğunu tam göremiyoruz. Arılarımızın büyük bir bölümü şu anda yaylalarda bekliyor, o yüzden arılar fazla zarar görmedi. Sadece Marmaris’e gelen arılar yok oldu. Yani arılarda ciddi bir kayıp yok ama arıların gelip konaklayacağı, bal alacağı çam sahaları ciddi anlamda zarar gördü. Yanan çam sahalarının eski haline gelmesi, o habitatı yakalaması yaklaşık 30 yılı alır. Marmaris balını çok uzun bir süre raflarda göremeyeceğiz” ifadelerine yer verdi.

ÇAM BALI BİTTİ, DOĞU’YA GİDECEĞİZ!

Yangınlarda arıları ciddi zarar gören Muğlalı bal üreticisi Yıldırım Yıldırım ise tek geçim kaynaklarının arıcılık olduğunu söyleyerek, başka bal türleri için Doğu bölgelerine mevsimsel olarak göç edeceklerini belirtti. Yıldırım, “20 yıldır bal üretiminin içindeyim. Ailecek bal üretiyoruz. Bu yangınlar bal üretimimizi en az 5 sene etkileyecek. Muğla çamların çok büyük bir kısmı yok oldu. Buradan en az bin arıcı ekmek yiyordu, bal alıyordu. Bu üreticiler şu an mağdur. Çam balı alanları Marmaris’te tamamen bitti. Köyceğiz’de bir kısmı bitti. Milas’ta da tamamen bitti. Arıcılar olarak çok fazla mağdur olduk. Bizim tek geçim kaynağımız arıcılık. Yıllık 250-300 teneke bal üretiyordum. Her arıcı bu yanan bölgelerden aşağı yukarı 5 ila 10 ton arasında bal alıyordu. Ben Köyceğiz’deyim ama arılarımızı Marmaris’e götürüyordum. Arılarımı götürdüğüm çam sahalarının tamamı yandı. Şu anda arılarımızı İç Anadolu Bölgesi’nde bekletiyoruz. Daha ne kadar bekleteceğiz bilemiyorum. Beklemek arılara yaramıyor, arılar beklerken ölmeye başladı. Uyuyamıyoruz, bundan sonra ne yapacağım diye kara kara düşünüyorum. Bizim için çam balı üretimi bitti. O yüzden balın diğer başka türlerine döneceğiz. Bu başka bal türleri için de Doğu bölgelerine gideceğiz” diye konuştu.

İNCİR, KESTANE DİKEMEZSİNİZ!

“Marmaris’teki bal arıları neredeyse yok oldu” diyen Yıldırım, “O kızılçamların yerine incir, kestane falan dikemezsiniz. Olmaz yani. Ekosistem var. Arı var arı. Arı insan için çok önemlidir. Dünyadaki tüm arılar ölse insanoğlu da peşinden 4-5 yıl sonra yok olur. İnsanın geleceği ve yaşamı arıya bağlıdır. Dünyanın en iyi çam balı Marmaris çam balıdır. En çok amino asit o balda olur. Maalesef Marmaris yangınında kovanların neredeyse hepsi zarar gördü” dedi.