Palmiye kırmızı böceği direniyor

NURETTİN BAKİ - ÖZEL HABER
Türkiye’de ilk kez 2005 yılında Mersin’deki hurma ağaçlarında tespit edilen palmiye kırmızı böceğinin, daha sonra sırasıyla Adana, Antalya ve İzmir’e yayıldığı biliniyor. Ülkemizde kısa sürede yayılan palmiye kırmızı böceği, ağacın gövdesinde beslendiği için, palmiye ve hurmaların tamamen kurumasına neden oluyor. 1 kilometre kadar uçabilen ergin böcekler, kuruyan ağacı terk ederek bir diğer ağaca bulaşabiliyor. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Başkan Vekili Prof.Dr. Enver Durmuşoğlu, bu böceğinin bulaştığı ağaç sayısının her geçen gün arttığını, toplumdaki duyarsızlığın devam etmesi halinde önce bütün hurmaların sonra da palmiyelerin yok olacağını dile getirdi.



MÜLK SAHİPLERİNİN İSTEMESİ GEREKİYOR
18 Aralık 2012 tarihinde palmiye kırmızı böceği ile mücadele hakkındaki yönetmeliğin 28501 sayılı Resmi Gazete’de duyurulduğunu hatırlatan Prof.Dr. Durmuşoğlu, “Yönetmelikte, kamu ya da özel mülkiyete sahip alanlarda bulunan ağaçlara mülk sahiplerince gerekli mücadele yöntemleri uygulanması, tedavisi mümkün olmayacak ölmüş ağaçların ise şartlarına uygun bir şekilde imha edilmesinin zorunlu olduğu yazıyor. Belediye kendi sorumlu olduğu bölgelerde, yol üstünde, park ve bahçelerinde bulunan palmiye ve hurmalardaki böceklerle mücadele ediyor. Özel mülkte bulunan hurma ağacına belediyenin müdahale etmesi ancak mülk sahiplerinin istemesi ve ücreti karşılığında oluyor. Ağaçta böcek bulunuyorsa ilaçlama için, kuruduysa imha edilmesi için belediyeden hizmet alınabiliyor. Eğer mücadele edilmezse, ağacın kuruması ve sonrasında böceğin yayılmasına neden olunduğu için cezai işlem yapılabiliyor” diye konuştu. Palmiye kırmızı böceğiyle mücadelenin vatandaşlardan beklenilmesinin çok doğru olmadığını ifade eden Prof.Dr. Durmuşoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: “Mülkiyetinizde bulunan devasa palmiye ve hurma ağaçlarına sürekli ilaç atmanız, kontrol etmeniz ve hizmet satın almanız gerektiğini düşünürsek pek ekonomik görünmüyor. Herhangi birileri bu mücadeleyi yapmazsa, yetkililer böcekli ağaçları tespit etme konusunda yeterince yoğun çalışmazsa da mücadele etmenize rağmen böcek bulaşabiliyor.”
1 KİLOMETRE KADAR UÇABİLİYOR 
Palmiye kırmızı böceğinin yumurtalarını ağacın yapraklarının gövdeye bağlandığı kısma bıraktığını, yumurtadan çıkan larvanın önce burada beslenip sonra gövdeye geçtiğini belirten Prof.Dr. Durmuşoğlu, “Böcek larvaları, ağacın kalbi diye tabir edilen, yapraklarının gövdeye bağlandığı üst kısımda gövde içinde bulunuyor. Dallar solup kendini aşağıya saldığında büyüme noktası tamamen öldüğü için ağaç kurur. Birçok başka ağaçta yandan yeniden sürgün olur veya bazı ağaçların tepesini kestiğinizde bile yeniden sürgün verir, fakat palmiye ve hurmalarda böyle bir durum yoktur ve kuruyup ölürler. Ağaç kuruduktan sonra ergin böcek ağacı terk ediyor ve diğer ağaçlara uçuyor. Bu nedenle yaprakları solmuş ve çökmüş ağaçları usulüne uygun şekilde imha etmek gerekiyor. Aksi takdirde ergin böcekler gerektiğinde bir kerede 1 kilometre kadar uçarak bulaşık olmayan bir bölgeye ulaşabiliyor” diye konuştu.
BÖCEKLİ AĞAÇ SAYISI ARTIYOR
Böceklerin bulaştığı ağaç sayısının her geçen gün arttığını, bugünkü yaklaşım sürdürülürse önce bütün hurmaların, sonra da bütün palmiyelerin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olunacağını dile getiren Prof.Dr. Durmuşoğlu, “Böcekle mücadele oldukça meşakkatli ve masraflı, çünkü palmiyeler ve hurmalar şehirde dağınık şekilde bulunuyor. Bakanlığın mücadele ile ilgili bir eylem planı var. Her sene farkındalığı arttırmak ve mücadelenin nasıl yapılması gerektiğine dair toplantılar düzenleniyor. Toplantılar sayesinde bütün ilçe teşkilatında park ve bahçelerden sorumlu olan insanlar zararlıyla mücadele konusunda ne yapılması gerektiğini öğrendi. Ancak bilgilendirmeler, yönetmelikler ve cezalara rağmen böcek yayılmaya devam ediyor. Örneğin kırmızı ışıkta geçmenin cezası olmasına rağmen, kırmızı ışıkta geçen yığınla insan var. Her ışığın başında kamera ve polis bulunması mümkün değil, kamera ve polis bulunmayan yerlerde ışık ihlali yapılıyor. Palmiye böceğiyle mücadele konusunu da böyle düşünebilirsiniz. Böcek olan her ağacın yetkililer tarafından tespit edilmesi mümkün olmuyor. Zararlı iyi tanımlanmış, mücadele konusunda her türlü bilgi bulunuyor. Yeter ki toplum bakış açısını toprağa, doğaya çevirsin. Bakış açısı değiştiği anda yetkililer de böcekle mücadeleyi tam anlamıyla yapabilecek” açıklamalarında bulundu.