Romanlara tam destek

E. ÇAĞLA GENİŞ

Romanların yaşam koşullarını iyileştirmek amacıyla yıllardır beklenen Roman Vatandaşlara Yönelik Strateji Belgesi ve 1. Aşama Eylem Planı, resmi gazete yayınlandı. 19 sayfalık belgede, Romanların eğitim, istihdam, barınma, sağlık, sosyal hizmet ve sosyal yardımlar başlıkları altındaki sorunları ve çözüm önerileri sıralandı.

Planda, Romanların yaşadığı zorluk ve sıkıntıların çözümü için ilk kez 2009’da adım atıldığı, 2012’de eğitim, sağlık, istihdam, ayrımcılıkla mücadele, yoksullukla mücadele gibi konularda çalışmalar gerçekleştirilmesinin karara bağlandığı ancak mevcut durumda uygulamada bazı sorunların gözlendiği bildirildi. Bu nedenle yeni bir eylem planın hazırlandığı belirtilen belgede, Roman vatandaşların yaşam koşullarının, sosyoekonomik durumlarının iyileştirilmesi, eğitim, sağlık, barınma, istihdam ve sosyal hizmetlerin geliştirilmesi amaçlandı.

EĞİTİMDEN SAĞLIĞA PEK ÇOK ADIM ATILACAK

Eylem planının içerisinde öğrencilere, esnafa, işçilere, çiftçilere ve kadınlara yönelik birçok adım yer alıyor. Plan kapsamında, Roman vatandaşların sosyoekonomik profilleri, kamu hizmetlerine ve temel haklara erişimleri, beklentileri ve ihtiyaçları üzerine saha araştırmaları yapılacak. Roman vatandaşlar yeni doğan çocukların nüfusa kaydı ile ilgili süreçler konusunda bilgilendirilecek ve hali hazırda nüfus cüzdanına sahip olmayanlar belirlenerek, Aralık 2016’ya kadar nüfusa kayıt işlemleri tamamlanacak. Okul öncesi ve ilköğretim kurum standartları modülü aracılığıyla okula devam etmeyen öğrenciler tespit edilerek, çocukların okula devam etmeleri sağlanacak. Yetişkin eğitimi yapılarak kız çocuklarının okula devamı konusunda veliler bilinçlendirilecek. Romanların yoğun olarak yaşadığı illerde öğrencilerin başarılarını geliştirmek amacıyla ilkokul ve ortaokul düzeyinde telafi edici ders dışı eğitimler verilecek. Oturulamayacak durumda olan veya kentsel dönüşüm kapsamına giren konutlarda yaşayan Roman vatandaşlar için planlanacak olan konut projelerinde onların yaşam biçimleri ve talepleri dikkate alınacak ve bu çerçevede bahçe tarımı yapmaya müsait müstakil konut projeleri hayata geçirilecek. Gezici sağlık ekipleri tarafından yapılacak sağlık taramaları kapsamında aşılama çalışmaları, ağız ve diş sağlığına yönelik koruyucu flor uygulamaları, çocuk ve gebelere demir ve D vitamini dağıtımı, gebe-bebek izlemleri gibi hizmetler sunulacak.

“EKSİK AMA ÖNEMLİ BİR GELİŞME”

TBMM'nin tek Roman milletvekili, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İzmir Milletvekili Özcan Purçu, eksiklerine rağmen planın olumlu bir gelişme olduğunu fakat kısa vadede sonuç vermeyeceğini savunarak, “6 yıldan beri 19 sayfa için bekletiyorlar. Genel geçer bilgilerle donatılmış. Çözüme dönük hiçbir detay yok. 2016-2018 yılları hazırlık faaliyetine ayrılmış, somut hiçbir faaliyet yok. 6 yılda hazırlık bitmedi. 3 yıl daha hazırlık aşaması var. 2018 Aralık ayında güya konut çalışması yapılacak. İstihdamla ilgili meslek kursları deniyor, bunları dernekler zaten yapıyor. Bu belge sessiz sedasız açıklandı. Amaç biraz da vize muafiyeti için gerekli kriterleri yerine getirmek için adım atmaktı. Samimi ve Romanların günlük hayatını hemen etkileyecek bir belge olduğunu düşünmüyorum. Ama yine de önemli bir gelişme. İnşallah arkası gelir, biz de mahcup oluruz” diye konuştu.

EN BÜYÜK SORUNLARDAN BİRİ EĞİTİM

Romanların en büyük sorunlarından birinin eğitim olduğunu vurgulayan İzmir Romanlar Derneği Başkanı Abdullah Cıstır ise, plan doğru işletilebilirse çok önemli değişimler sağlanacağını vurguladı. Cıstır, “Plan doğru işletilir, gerekli altyapısı hazırlanır, hedefler belirlenir ve uygulamalar başlatılırsa çok önemli değişimleri getireceğine inanıyorum. Ancak öncelikle yapılacak olan çalışmalarda yetki ve sorumluluğu olan kurumların belirlenmesi ve yol haritasının çizilmesi gerekir. Roman çocuklarının eğitimlerine devam ettirilmesi için çok önemli bir madde konuldu ama bunun için bir yol haritası çizilmedi, bütçe belirlenmedi ya da nasıl uygulanacağı açıklanmadı. Açıklanan eylem planı önemli maddeleri getiriyor olsa da belirsizliğini de koruyor. Romanların sisteme ne kadar dahil edildiğini sorgulamadan çözüm üretemeyiz. Ülkenin kaynaklarına ulaşamayan, algı eksikliğinde dezavantajı olan bir toplumun dahil edilme sürecine bütçe koyulmazsa, bu eylem planı da doğru işlemez. Eğer bu plan işletilirse de devrim niteliğinde olacağına da inanıyorum. Ancak bunun içinde eylem planında ortaya konulanların ne zaman başlayacağı, bütçesinin ne olduğu, ilk uygulanacağı alan gibi eksikliklerinin de giderilmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.