- Gündem
- 29.05.2025 13:48
Sedimantasyon, kişiden alınan kan örneğinde bulunan kırmızı kan hücreleri yani eritrositlerin, bir tüp içindeki dibe çökme hızını ifade eder. Peki, Sedimantasyon nedir, Sedimantasyon yüksekliği ne anlama gelir?, İşte ayrıntılar...
Sıklıkla karşılaşılan tıbbi kavramlardan biri olan sedimantasyon, kişiden alınan kan örneğinde bulunan kırmızı kan hücrelerinin, bir tüp içindeki dibe çökme hızını ifade eder. Sağlıklı olan bireyde, kanda bulunması gereken sedimantasyon değeri oldukça önemli. İşte Sedimantasyon nedir, Sedimantasyon yüksekliği ne anlama gelir?
Sedimantasyon, vücutta olası iltihaplanmayı belirlemek amacıyla uygulanan bir kan testidir. Bu test, kişiden alınan kanın uzun dikey bir tüpe yerleştirilerek kırmızı kan hücrelerinin çökme hızının ölçüldüğü bir yöntemdir. Sedimantasyon testi, tüpün üst kısmındaki plazma ile kırmızı kan hücreleri arasındaki mesafeyi bir saat sonra milimetre (mm) cinsinden bildirir. Hızlı düşen ve çöken kırmızı kan hücreleri, vücutta inflamasyon (iltihap) varlığını gösterebilir.
Nedeni belirsiz yüksek ateş, kas ağrısı veya eklem ağrısı gibi belirtiler söz konusu olduğunda, doktor sedimantasyon testini isteyebilir. Sedimantasyon, saat başına milimetre (mm/saat) cinsinden ölçülür ve referans aralıkları yaşa ve cinsiyete bağlı olarak değişir. Ayrıca, sedimantasyon testi inflamatuar düzeyi değerlendirmenin yanı sıra tedavinin etkisini kontrol etmede de yardımcı olabilir.
Sedimantasyon testi, vücuttaki iltihap nedenini tam olarak belirleme konusunda sınırlı olabileceğinden, genellikle C-reaktif protein (CRP) gibi diğer kan testleriyle birlikte kullanılır.
Sedimantasyon yüksekliği, kandaki sedimantasyon değerinin saatte 100 mm/saat üzerinde olması durumunu ifade eder. Bu durum, vücutta iltihaplanma, enfeksiyon, otoimmün hastalıklar veya kanser gibi potansiyel bir hastalık varlığını gösterebilir. Sedimantasyon değerinin yüksek olması, kırmızı kan hücrelerinin dibe çökme hızının arttığını işaret eder.
Sedimantasyon yüksekliğine neden olan çeşitli durumlar şunlardır:
Enfeksiyonlar ve iltihaplanmalar
Yaşlılık
Anemi (kansızlık)
Böbrek hastalıkları
Tiroid sorunları
Çölyak hastalığı, multipl skleroz (MS), sedef hastalığı, tüberküloz gibi hastalıklar
Kan damarlarının iltihaplanması (arterit)
Obezite
Diyabet
Lupus
Romatoid artrit
Bazı kanser türleri
Yaralanmalar
Gebelik veya adet dönemi
Kullanılan bazı ilaçlar
Sedimantasyon yüksekliği, bir doktorun daha fazla inceleme yapmasını gerektirebilir ve genellikle diğer klinik bilgilerle birlikte değerlendirilir.
Sedimantasyon yüksekliği durumunda, vücutta çeşitli belirtiler ortaya çıkabilir. Bu belirtiler arasında açıklanamayan yüksek ateş, baş ağrısı, iştah kaybı, kilo kaybı, eklem sertliği ve anemi gibi durumlar bulunmaktadır. Bu belirtiler, sedimantasyon testinin talep edilmesine neden olabilecek önemli belirtiler arasında yer alır.
Doktorlar genellikle aşağıdaki belirtiler gözlemlendiğinde sedimantasyon testi isteyebilir:
Açıklanamayan yüksek ateş
İştah kaybı
Kilo kaybı
Anemi (kansızlık)
Eklem sertliği
Baş ve boyun ağrısı
Sindirim problemleri
Bu belirtiler ortaya çıktığında, sedimantasyon testi yapılarak yüksek sedimantasyon değerlerine bağlı olarak altta yatan hastalıkların teşhis ve tedavi sürecine geçilebilir. Ayrıca, sadece sedimantasyon hızı testinin yeterli olmadığı durumlarda, vücuttaki iltihabı belirlemede C-reaktif protein (CRP) testi gibi diğer testler de değerlendirilebilir.
Sedimantasyon tehlikeli midir?
Sedimantasyon değerinin saatte 100 mm/saatten yüksek olması, potansiyel olarak tehlikeli hastalıkların varlığına işaret edebileceği için ciddi bir durum olarak kabul edilir.