Sosyal konut projesi: Krizi çözmez, seçim yatırımı!

ÇAĞLA GENİŞ-ÖZEL HABER

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut projesi” olarak nitelediği ‘İlk evim’ projesinin detaylarını açıkladı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın hazırladığı proje kapsamında Toplu Konut İdaresi (TOKİ) 250 bin konutu yılbaşı itibarıyla inşa etmeye başlayacak. İki yıl içinde bitirilerek hak sahiplerine teslim edileceği açıklanan bu konutlar, 2+1 evlerde 2 bin 280 lira taksitle 240 ay (608 bin TL), 3+1 evlerde ise 3 bin 187 lira taksitle 240 ay vadeyle (850 bin TL) satışa çıkarılacak. Hak sahiplerinden konutlar için kura çekilip sözleşme imzalandıktan sonra yüzde 10 peşinat talep edilecek. Proje kapsamında şehit yakını ve gaziler ile engelli vatandaşlara yüzde 5, emeklilere yüzde 20 kontenjan ayrılırken, projede ilk kez gençler için de özel kontenjan oluşturuldu. Gençler için yaş aralığı 18-30 olarak belirlenirken, bu gruba ayrılan konut sayısı 50 bin olarak açıklandı. Peki Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan ve Toplu Konut İdaresi (TOKİ) tarafından yürütülecek olan proje, Türkiye’nin derinleşen konut sorununa çözüm olabilir mi? Yıllık ortalama 750 bin konut ihtiyacının olduğu bir ortamda projenin konut krizini çözemeyeceğini belirten İzmir Emlak Kulübü Derneği Başkanı Rıdvan Akgün, ev ve kira fiyatları üzerinde de bir etkisi olmayacağını savundu. Boş arsaları değerlendirmek yerine deprem açısından riskli binaların yıkılıp yeniden yapılması gerektiğini dile getiren Akgün, “Hem kentsel dönüşüm sağlanmış hem de konut krizi çözülmüş olurdu. Bu bir seçim yatırımı. Palyatif değil gerçek çözümler bulunması lazım” dedi.

BU BİR SEÇİM YATIRIMI

Büyük konut projesine yönelik değerlendirmelerde bulunan ve konut fiyatlarının artmaya devam edeceğini kaydeden Akgün, “Hükümetin Cumhuriyet tarihinin en büyük projesi olarak sunduğu bu konut hamlesini yerinde bulabiliriz ancak endişeler var. Reel piyasada konut fiyatları yine yüksek olacak ve artmaya devam edecek. Bu kadar konut yapılıp bu finansman ayrılacağına İstanbul, İzmir ve Ankara başta olmak üzere bu şehirlerde deprem riski olan binaların biran evvel yıkılıp, orada 5 kata 7 kat, 7 kata 9 kat emsal verilerek konut ihtiyacı çözülebilirdi. Ayrıca depreme dayanıklı konutlarla hem kentsel dönüşüm sağlanmış hem de konut krizi çözülmüş olurdu. İşin kolayına kaçtı hükümet, boş arsaları projelendirdi. Kısa sürede bana, size ya da bir başkasına faydası olmayacak bu projenin. 2+1 daire, 71 metrekare... 10 bin TL kirası... Yazıktır, günahtır! 1+1 dairenin kirası 5 bin TL! Palyatif değil gerçek çözümler bulunması lazım. İhtiyacı olanlar için önemsiyorum, 1-2 milyon insan ev sahibi olacak. Önemli bir proje ama eleştirilerim de var. Kentsel dönüşümün de ön planda olması gerekirdi. Müteahhitlere ucuz arsa temin edilmesi gerekirdi. Hükümetin bu hamlesi barınma krizini çözmez. Piyasadaki konut fiyatlarını düşürecek bir etkisi de olmaz. Türkiye’nin 7 milyon konut açığı var. Yıllık konut ihtiyacı ise 700-800 bin. Bu proje sadece yıllık açığın yarısı bile değil. Bu bir seçim yatırımı” ifadelerini kullandı.

SENEYE ORTALIK KARIŞACAK

Türkiye’nin son dönemdeki önemli gündem maddelerinden biri olan kiralık konut sorununa da dikkat çeken Akgün, şunları söyledi: “Kiralık konutlarda ciddi bir sıkıntı ve problem var. Eskiden iki kişinin çalıştığı bir evde hane gelirinin 4’te 1’i kira bedeli ödenir, kalanıyla da kendilerine zaman ayırır, sinemaya giderler, yemek yerler, gezerlerdi. Ama şimdi iki kişinin maaşının yaklaşık 3’te 2’si kiraya gidiyor. Kalan parayla da yaşamaya çalışıyorlar. Kira fiyatları uçmuş vaziyette çünkü talep çok. Talebin çok fazla olmasından dolayı kiralık konut fiyatları artıyor. Ev bulamıyorsunuz, yok! Eski konut bile arasanız bulamıyorsunuz. Nitelikli diyebileceğimiz evlerde kiralar 4-5 TL’den başlıyor. Örneğin Karşıyaka’nın göbeğinde 10-15 bin TL... İnanılmaz rakamlar, çılgın rakamlar! Ev sahipleri şöyle yapıyor. 1-2 yıllık kira diyelim 2 bin TL kira ödüyor. Ama değeri 7-8 bin TL’ye çıkmış. Kimse piyasa 7-8 bin TL iken kiracının 2 bin TL vermesini istemez. Herkes mantıklı bir artış ister. Hükümet bunu engelledi. 1 Temmuz 2023 tarihine kadar kira zamlarını yüzde 25 ile sınırlandırdı. 1 Temmuz 2023’ten sonra ortalık karışacak. Çünkü mülk sahipleri kiracılarına karşı kinlendi. Böyle olunca önümüzdeki yıl dava sayıları inanılmaz artacak. Kiracılar ve ev sahipleri kavga ettiren hükümetin yanlış politikaları oldu.”