Tarım ihracatı alarm veriyor

E. ÇAĞLA GENİŞ

Türk hava sahasını ihlal eden bir Rus savaş uçağının düşürülmesinin ardından yaşanan kriz ile bozulan ikili ilişkilerden en fazla etkilenen sektörler arasında turizm ve tarım yer alıyor.

Son yıllarda Türkiye'nin en önemli sebze ve meyve ihraç ettiği ülkelerin başında gelen Rusya'yla yaşanan krizin tarım sektörüne etkisi hakkında kapsamı bir rapor hazırlayan Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO), krizin tarımsal ihracata etkisini gözler önüne serdi. Ziraat Mühendisleri Odası’nın, “Rusya Krizinin Tarımsal İhracata Etkileri Raporu”na göre Aralık 2015-Mart 2016 döneminde Rusya’ya yapılan tarım ürünleri ihracatında yüzde 75 oranında düşüş yaşandı. Rapora göre, Aralık 2014-Mart 2015 döneminde 4 ayda Rusya’ya yapılan tarım ürünleri ihracatı 448 milyon 828 bin dolar iken, Rusya ile yaşanan krizin etkisi ile Aralık 2015- Mart 2016 döneminde ihracat 96 milyon 881 bin dolara geriledi.

“SORUN DAHA DERİNDEN HİSSEDİLECEK”

Yaş sebze ve meyve üretiminin yoğun olarak başlayacağı gelecek aylarda, sorunun daha derinden hissedileceğine dikkat çekilen raporda şu önerilere yer verildi: “İki ülke arasındaki sorun dikkate alınarak önlemler alınmalı. Üretim planlaması yapılmalı veya alternatif pazarlar için destek ve yönlendirme yapılması sorunun çözümü için önemli katkı yapacaktır. Tarımsal ihracatımızda Rusya ve Ortadoğu ülkelerinin payının fazla olması, bu ülkelerle son yıllarda yaşadığımız sorunlar ve bölgedeki kaotik durum dikkate alındığında, dış ticaretimizde potansiyel kriz tehlikesi sürekli olarak mevcuttur. Rusya ile yaşanan kriz ile bu tehlike yakıcı bir biçimde tarım sektörünü etkilemiştir. Yaş sebze ve meyve üretiminin yoğun olarak başlayacağı gelecek aylarda, sorun daha derinden hissedilecektir. Tarımsal ihracatımızda sorun yaşanmaması için farklı bölgelerde alternatif pazarlar bulmaya daha çok önem verilmesi gerekmektedir. Ancak bu arayışların sonuç vermesi kısa sürede mümkün değildir. Konuyla ilgili kamu kurumlarının bir eşgüdüm içinde ihracatçı birlikleri ve sektörün taraflarına desteklerini vermeleri, arayış çabalarının olumlu sonuçlanmasına önemli katkı sağlayacaktır.”

“UÇAK SEKTÖRÜN GÖBEĞİNE DÜŞTܔ

Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Ferdan Çiftçi, Rusya ile yaşanan krizden en çok etkilenenlerin yüksek maliyetler altında üretim yapan çiftçi olduğuna dikkat çekerek, “Üretici zaten zor şartlarda üretim yapıyor, maliyetler çok yüksek. İhraç kalemlerinin içerisinde narenciye, domates ve yaş üzüm ilk olarak ön plana çıkan ürünler. Kriz sadece mevcut dönemi değil önümüzdeki dönemi de etkileyecek. Bu aynı zamanda uluslararası ilişkiler sorunudur ve bunun üzerinden değerlendirilmesi gerekir. Komşu ülkelerle olan ilişkilerimizi düzeltmemiz şart. Bunu önceden Irak’ta yaşadık ve gördük. Suriye ile olan sıkıntıların devamı Rusya’ya sıçradı. Rusya’da uçak düştü ama düşen uçak sınıra değil tarım sektörünün göbeğine, üreticinin kucağına düştü” dedi.  

“ÜRETİCİ SEKTÖRDEN KOPACAK”

İhracatta yaşanan daralma nedeniyle bu sezon domates ekim alanlarında yüzde 30’a yakın azalma olacağını öngören Çiftçi, “Eğer yeni pazarlar bulunmazsa ve Rusya ile sorunları çözemezsek üreticinin sektörden kopuşu daha fazla olacak ve başka ürünlere kayma yaşanacak. Bu durum ürünlerde dengesiz fiyatlara yol açacak. Yani üreticinin yine kaybedeceği bir sistem gelişecek. Bugünden yarına ürün ihraç edecek pazar bulmak zor. Yaş sebze meyvede öncelikle komşularınızla bu ticareti yapmak zorundasınız. Yaş sebze meyveyi art ülkelere gönderdiğinizde maliyetler artar dolayısıyla dünyada rekabet şansınız düşer. Pazar arayışlarımız devam etmeli. Irak pazarında biraz açılma var ama yeterli değil. Yaş sebze ve meyvede en fazla ürün ihracatı yaptığımız yerler Avrupa Birliği ülkeleri, Irak, Suriye ve Rusya. O nedenle komşularımızla sorunlarımızı çözüp ilişkilerimizi güçlendirmek zorundayız ki tekrar aynı sorunları yaşamayalım ve sektör sıkıntı yaşamasın. Eğer bunları yapmazsak krizin yansıması özellikle domatesi vuracak. Bu sezon ihracatta yaşanan daralma nedeniyle ekim alanlarında yüzde 30’a yakın azalma olacağını düşünüyorum” diye konuştu.

Öte yandan Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, Rusya'nın yaş sebze ve meyve ile Türkiye'den ihraç edilen ürünlerle ilgili olarak süreci ve ürünleri değerlendirmek için teknik bir heyetle görüşme istediğini yazılı olarak bildirdiğini ve bunu kabul ettiklerini söyledi.

Haber Merkezi