Turizmciler paketten memnun ama temkinli

ÖZKAN PEKÇALIŞKAN-ÖZEL HABER
Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Başkanı Mehmet İşler, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Ekonomik İstikrar Kalkanı paketini değerlendirdi. İşler, açıklanan paketteki talepleri paket açıklanmadan önce Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy’a ilettiklerini belirterek Cumhurbaşkanının paketteki maddelere dokunmadan geçirdiğini ifade etti.
SORUNLARIN HEPSİNİ ÇÖZMEZ
Açıklanan paketin olumlu olduğunu ancak acil önlem paketi olduğunun altını çizen İşler, “Açıklanan paket, bütün riskleri kökünden çözecek, her tarafı güllük gülistanlığa çevirecek ve her şeyi çözecek bir paket değil. Biz nasıl koronavirüsün tıp bölümünde, peyderpey adımlar alındıkça bunun ekonomik bacağında hiçbir hareketlilik yoktu. Ama ekonomik bacağında da aynı paralellikte adım adım yol aldıkça duruma, vaka sayısına ve sahada bıraktığı hasara göre tedbirlerin alınmasından yanaydık. Çünkü aksi halde hepsini birden almak ticari hayatı olumsuz etkileyeceği gibi Türkiye ekonomisini de negatif etkileyecekti. Bu anlamda ilk acil önlem paketi olarak çıkması bakımından pozitif ve olumlu ancak sorunların hepsini çözmesi açısından yetersizdir. Dolayısıyla da yetersiz demek etkisiz anlamında değil ileri günlerde de bunu takviye eden kararları geleceğinden şüphemiz yok ve eminiz. Çünkü sektörün içinden olan değerli Kültür ve Turizm Bakanımız konuya hakim ve sektörle sahada iletişim halindedir. Dolayısıyla bu iletişimin ve yaklaşımın olduğu yerde süre içerisinde yeni tedbirlerin de arkasından geleceğine inanıyoruz” diye konuştu. 
OLUMLU VE OLUMSUZ YANLARI VAR
İşler, paketin olumlu ve olumsuz yanlarını sıralayarak sözlerine şöyle devam etti: “Paketin öncelikle olumlu yerlerine bakarsak petrol fiyatlarından dolayı dışarıdan bağımlı olduğumuz petrol açığımız düşeceği için Türk ekonomisinin cari açığı düşecektir. Çin ciddi bir üretim gücü olmasından dolayı buradan çok büyük bir yara aldığı içinde yeni dünya düzeni ve dijital dünyaya geçilecek ve yayılmacı bir üretim mantığına gidilecektir. Türkiye de buradan nasibini alacaktır. Döviz her ne kadar yükseliyor görünse de ileriki günlerde döviz düşecektir. Virüs öncesine kadar piyasalardan para çekilirken bundan sonra faizli para pompalanacaktır. Nakit ve likidite sıkıntısı ortadan kalkacak ve yatırım imkanı artacaktır. Bunlar pozitif etkilerdir. Negatif etkilerine bakarsak eğer ödenmesi gereken çekler ne olacak. Müşteri olmadığından fatura kesemiyorsunuz ve geliriniz yok. Bu yüzden değerli evrak diye geçen senet ve çeklerin akıbeti belli değil. Bunlar ötelenecek mi ödenmeyecek mi? Bunlar ödenmezse çek vurulacak mı? Bankalarda sicile işlenecek mi? Bu çekler vurulması durumunda bankalara her ne kadar dikkate almıyorum dese de yarın öbür gün bankalardaki kredi puanlarımız düşecek midir? Bunların akıbeti ne olacak bunu bilmiyoruz. Tedarik zinciri kırıldığı için üretim yok zaten müşteri de yok. Müşteri olmayınca fatura da yok. KDV’yi, konaklama vergisini erteledik ama zaten fatura yok. Fatura olmayınca vergi de yok. Bunun ertelenmesinin bir faydası yoktur. Tedarik zinciri kırılmıştır, üretim yoktur ve bu bir mücbir sebeptir. Ama bu pakette bunlar açıklanamadı. Özel bankalara bir iyi niyet açıklandı. Ama onlar da devlet bankaları gibi bu ülkeden çok gelir elde ettiler. Tüm dünya ve Türkiye’nin kaybettiği yerde onlar da kaybetmelidir. Onların da keyfi davranmamaları gerekir. Özel bankaların da çizgilerinin belirlendiği ve oyunun kurallarının yazıldığı bir yaptırım gelmesi gerekiyor. Kredi kartlarını hem şirketler hem de vatandaşlar kullanıyor. Bir ay sonra bu kartları ekstresi gelecek. İnsanlar işten çıkartıldı, fabrikalar kapandı. Esnek, uzaktan çalışma ve evden çalışma gibi modeller geldi. Bu insanlar bu kartları ne yapacak? Bankaların bu kartları yine hükümetin kararıyla tahsilatlarını ertelemesi lazım. Sektörel anlamda biz diğer sektörlerdeki gibi yetişmiş eleman bulmakta zorlanıyoruz. Bu kaosun iki ay sürdüğünü düşünürsek ve bu insanlar bu sektöre küsüp başka sektörlere giderse biz bir daha bu çalışanları bulamayız ve sistemi ayağa kaldırmakta zorlanacağız.”
ÇALIŞANA DESTEK YOK
İşverenlere verilen desteklerin yanında çalışanları da haklarının korunduğu bir paketin de gerekli olduğunu ifade ederek, “Çalışanlar taş mı yiyecek? İki ay evde kalırlarsa elektrik, telefon, su, doğalgaz, eğitim ve mutfak masrafları ne olacak? İşyerleri kapatılıp işçileri çıkartılınca bu kişilerin yaşamsal ihtiyaçları nasıl karşılanacak? Bu tedbir paketinde bunlarla ilgili bir şey yok. Bu paketleri kullanacak olan işverenlerin zorunlu istihdam yapması lazım. İşverene destek veriyor ama çalışana destek yok. O zaman burada toplumsal barışı bozarız. Yarın virüsün etkisi geçince sosyal patlamalar, virüsten daha tehlikeli bir hale gelebilir. Emek yoğun çalışan insanların haklarının korunması adına bu pakette işçi çıkartılmasını engelleyecek ama işverene de yük olmayacak bir modelleme getirilmelidir” dedi. 
BİR SONRAKİ AŞAMA DÜŞÜNÜLMELİ
Benzer taleplerin karşılanması için hükümetin bir sonraki aşamayı da düşünmesi gerektiğini ifade ede İşler, sözlerini şöyle sonlandırdı: “Bunların konuşulabilmesi için de mücbir sebebin oluşması lazım. Zannediyorum ki yakın zamanda hastalığın daha fazla yayılmaması adına karantina kararı gelirse mücbir sebep doğar. Mücbir sebep doğarsa da beklentilerimiz dizayn edilir diye düşünüyorum. Aynı sağlık konusunda virüsün takibi adım adım açıklama ve stratejiler ile devam ediyorsa, virüsün etkilerinin görüldüğü ekonomide de yine adım adım ve stratejik açıklamalar devam edecektir. Bu konuda Kültür ve Turizm Bakanımız ile dirsek temasımız yüksektir. Bu anlamda sektörün taleplerinin karşılıksız görmediğini görüyoruz. Böylesi bir dönemde en büyük umudumuz budur. Umarım bu böyle sürer ve eninde sonunda ortak yönetim ve karar mantığında bu süreci el birliğinde atlatırız.” 
 

Haber Merkezi