Üreticilerin korkulu rüyası pestisitler!

NURETTİN BAKİ-ÖZEL HABER
Endüstriyel tarımda sıkça kullanılan pestisitler bitkiye zarar veren böcek, mantar gibi canlıları öldürmesinin yanı sıra faydalı böcekleri, kuşları ve tüm canlıları da etkileyerek toplum sağlığını tehdit ediyor. Pestisitlerin zararları konusunda farkındalık yaratarak Türkiye’de pestisit kullanımını azaltmak amacıyla yürütülen ‘Zehirsiz Sofralar’ projesi kapsamında gerçekleştirilen çalışmaları paylaşan Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği İletişim Sorumlusu Turgay Özçelik, “Mevcut sistemde üretici düşük bir gelir karşılığında ona dayatılan döngünün bir parçası olmayı tercih ediyor. Görüş aldığı ziraat mühendisleri ya da il ve ilçelerdeki Tarım ve Orman Müdürlükleri onu pestisit kullanmaya yönlendiriyor” dedi.



SİVİL TOPLUM AĞI KURULDU
Türkiye’de pestisit kullanımının giderek arttığına, pestisitlerin hem insan sağlığı, hem de çevre sağlığı için büyük bir tehdit oluşturduğuna dikkat çeken Özçelik, “Zehirsiz Sofralar, Türkiye’de pestisitler ve zararları konusunda farkındalık yaratmayı ve pestisit kullanımını azaltmayı hedefleyen bir projeydi. Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği ve Avrupa Pestisit Eylem Ağı projeyi birlikte yürüttü. Proje kapsamında pestisitlerin zararlarının ve alternatif yöntemlerin anlatıldığı 16 bölümlük bir belgesel çekildi. Tüketiciler ve üreticiler için iki ayrı broşür hazırlandı ve Uluslararası bir konferans gerçekleştirildi. Ayrıca konuyla ilgili pek çok yabancı kaynak Türkçeye çevrildi ve zehirsizsofralar.org sitesinde bir araya getirildi. En önemlisi, 100’ü aşkın kurumun katılımıyla Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı kuruldu ve bir imza kampanyası başlatıldı” diye konuştu.
HEMEN YASAKLANMALI
Zehirsiz Kampanya’da karar alıcılardan üç talepte bulunduklarını aktaran Özçelik, bunlardan ilkinin Dünya Sağlık Örgütü tarafından ‘çok tehlikeli’ ve ‘muhtemel kanserojen’ olarak nitelendirilen 9 pestisit etken maddesinin hemen yasaklanması olduğunu vurguladı. Özçelik, “İkincisi, kalan pestisitlerin 2030 yılına kadar tamamen yasaklanması ve alternatif, zehirsiz yöntem ve tekniklere geçilmesi, bu yöntem ve tekniklerin desteklenmesi için bir planlama yapılması. Üçüncüsü ise pestisitlerle ilgili denetimlerin artırılması ve sonuçlarının kamuoyu ile paylaşılması” ifadelerini kullandı. Endüstriyel tarımın, tohumundan sofraya kadar olan süreçte insan müdahalesine muhtaç bir üretim yöntemi olduğunu ve bu durumun girdi maliyetlerini artırdığını dile getiren Özçelik, “Her yıl tohum satın alınması gerekir ve pestisit uygulaması bu tohumdan başlar. Bitki, her türlü zararlı ve hastalığa karşı savunmasız olduğu için hasat sürecine kadar pek çok pestisit uygulaması ve kimyasal gübre desteği yapılır. Hasattan sonra bile, ürün soframıza gelene kadar raf ömrünü uzatmak için kimyasallar kullanılır. Zehirsiz üretimde pek çok alternatif yöntem bulunuyor. Örneğin Fukuoka’nın ortaya koyduğu Doğal Tarım, mümkün olduğunca ürüne en az müdahaleyi savunur; böylece girdi maliyeti de endüstriyel tarıma göre daha azdır” diye konuştu.
ZORLUKLAR DESTEKLERLE AŞILABİLİR
Organik tarım, agroekoloji, biyodinamik tarım gibi diğer yöntemlerin de girdi olarak konvansiyonele göre daha az maliyet gerektirdiğini ifade eden Öçelik, “Zehirsiz yöntemlerde gereken emek gücü daha fazla ve konvansiyonele göre ölçek daha az olduğu için lojistik ve pazarlama süreçleri daha zordur. Ancak bu zorluklar, bu yöntemlerin desteklenmesi ve geliştirilmesi ile ortadan kaldırılabilir” dedi. Üreticilerin büyük bir çoğunluğu kullandıkları ve ‘ilaç’ dedikleri kimyasalların aslında zehir olduğunun farkında olsa da pestisit kullanımının sorumluluğunun sadece üreticiye atılamayacağını belirten Özçelik, “Mevcut sistemde üretici düşük bir gelir karşılığında ona dayatılan döngünün bir parçası olmayı tercih ediyor. Görüş aldığı ziraat mühendisleri ya da il ve ilçelerdeki Tarım ve Orman Müdürlükleri onu pestisit kullanmaya yönlendiriyor. Daha tohumu alırken aynı paket içerisinde o tohumun gelişme döneminde kullanacağı pestisitler satılıyor. Üretici, ekonomik açıdan risk almak istemediği için, alternatif yöntemleri denemeyi tercih etmiyor. Oysa zehirsiz üretim yöntemlerini teşvik etmek, bu tip yöntemleri tercih eden üreticilere destek olmak karar alıcıların görevi” dedi.
66 ÇİFTÇİDE TARIM ZEHİRİ TESPİT EDİLDİ
Proje bitiminde üretici davranışlarında beklenilen değişimi değerlendiren Özçelik, “Pestisitler en başta çiftçilerin, tarım işçilerinin sağlığını tehdit ediyor. Çukurova Üniversitesinde yapılan bir araştırmada, 66 çiftçinin saçlarında toplam 31 farklı tarım zehiri ve kanlarında en az 1 tarım zehiri tespit edildi. Bu proje ile birlikte hem tüketicinin, hem de üreticinin pestisitlerin zararları konusunda farkındalığını artırmak istiyoruz. Bu kimyasalların ‘ilaç’ değil, ‘zehir’ olduğunu hatırlamalarını ve bu şekilde adlandırmalarını istiyoruz” diye konuştu.  
 

Haber Merkezi