Yumurta yönetmeliği kafa karıştırdı

ÖZKAN PEKÇALIŞKAN

Türk Gıda Kodeksi, yumurta tebliğ yönetmeliğinde yapılan değişiklikler 20 Aralık 2015 tarihinden itibaren yürürlüğe girdi. Böylece 20 Aralık 2014 tarihinde resmi gazete yayımlanarak yürürlüğe giren tebliğ bir yıllık geçiş sürecinin sona ermesi ile 20 Aralık 2015 tarihinde uygulanmaya başlandı.

İzmir Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Reha Keskinoğlu, getirilen yenilikler hakkında, “A sınıfı yumurtaların üretim tarihinden yani yumurtlama tarihinden 18. güne kadar nakil, depolama ve satış aşamalarında soğukta muhafaza şartı kaldırılmıştır. 18. günden sonra ise +5C ile +8C arasında muhafaza edilmeli ve satışa sunulmalıdır. Önceki tebliğde ‘A sınıfı yumurtalar (+5) – (+12)°C sıcaklıklarda muhafaza edilir ve taşınır maddesi vardı. Ancak 24 saatten fazla olmamak üzere sevkiyat sırasında veya 72 saatten fazla olmamak üzere perakendecide +5°C'nin altındaki bir sıcaklıkta tutulabilir denilmekteydi. Yeni durumda 18 gün soğutulmadan nakil, depolama ve satışa sunulmasını bir gıda güvenliği açığı olarak değerlendiriyoruz, bu uygulamanın tamamen işletme sahiplerinin bir yatırım yapmaktan kaçınmaları ve mevzuatı düzenleyen Bakanlığın da bunu göz ününe alarak bu düzenlemeyi yaptığını düşünmekteyiz” ifadelerini kullandı.

“UYGULAMADA TEREDDÜTLERİMİZ VAR”

Keskinoğlu, aynı tebliğin madde 13/b bendine göre yumurtaların ‘Doğrudan güneş ışığından ve büyük sıcaklık dalgalanmalarından korunur” maddesine atıfta bulunarak, “Özellikle pazar yerlerinde yaz günlerinde güneşin altında ve bakkalda açıkta depolanan ve satılan yumurtaların depolama ve satış sırasında hem güneş ışığından hem de büyük sıcaklık dalgalanmalarından nasıl korunacağı büyük bir soru işaretidir. Oysa bu uygulama soğuk zincirde yapılsa tüm olumsuzluklar önlenmiş olur. A sınıfı Yumurtanın sağlıklı olmayan malzemeler içinde satışa sunulması yasaklanmıştır. Yani yumurtaların yaprak, saman gibi malzemeler içinde sanki köy yumurtası veya organik yumurta gibi vatandaşı aldatıcı şekilde satışa sunulmasının önüne geçilmiş olmaktadır. A sınıfı yumurtanın üzerine işletme koduna ek olarak yumurtlama tarihinin de konulması getirilmiştir. Eğer uygulamada buna gerçekten uyulursa yumurtanın tazeliği ve son kullanma tarihi hakkında tüketiciye çok önemli ipucu verilmiş olacaktır. Tabi bu uygulamanın yumurtayı çeşitli üreticilerden satın alıp ambalajladıktan sonra satışa sunan işletmelerde nasıl uygulanacağı tebliğde açıklanmasına rağmen bunun gerçekçi olarak uygulanması konusunda tereddütlerimiz bulunmaktadır” diye konuştu.

“SÜRE UZADIKÇA RAF ÖMRÜ KISALIR”

A sınıfı yumurtanın sınıflandırılması, işaretlenmesi ve paketlenmesi için işletmeye yumurtlama tarihinden sonra 10 gün süre verildiğini, söz konusu işlemler için belirlenen süre ne kadar uzun olursa yumurtanın satışa sunulduktan sonraki raf ömrünün de o kadar kısa olacağına değinen Keskinoğlu, “Yani yumurtlamadan sonra son kullanma tarihi olarak geçen süre 28 günü geçmeyeceği için satışa sunulması ne kadar uzun süre alırsa raf ömrü de o kadar kısa olacaktır. Diğer taraftan bu süre ne kadar kısa olursa soğutmasız geçecek olan 18 gün olan satışa sunum süresi de kısalacak ve yumurta kısa sürede soğutma uygulamasına girecek gıda güvenliği de daha az tehlike altına girecektir. A sınıfı yumurtaların ağırlık kontrolünde 180 ve daha fazla adet yumurta ambalajında bir alt sınıftan karışma oranı yüzde 5’i geçemeyecektir. Bu madde yumurta ambalajlarında yumurta ağırlıklarına bir tolerans getirilmekte ve böylelikle işletmeleri standardizasyon anlamında rahatlatılması ve cezai işleme girmemesi düşünülmüştür. 180’den az olan yumurtaların alt sınıf karışma toleransı ise yüzde 10 olarak sınırlandırılmıştır, yani 30 adetlik bir viyol yumurtada 3 adet yumurta küçük boyda olabilir anlamındadır ki bu da tüketici aleyhinde bir durum yaratmaktadır” dedi.

KIRIK YUMURTALAR KULLANILAMAYACAK

Keskinoğlu, A sınıfı yumurtaların yumurtlama tarihinden itibaren en geç 21 gün içinde tüketiciye ulaştırılması ve yine en geç 28 gün içinde tüketilmesi maddesinin getirilmesini yumurtanın son kullanma tarihinin güvence altına alınması olarak değerlendirerek, “Ayrıca yeni tebliğin başka maddesinde son tüketim tarihinin çok açık olarak belirtilmesi zorunluluğu da çok yerinde bir uygulama olarak değerlendirmekteyiz. Kırık yumurtaların hiçbir şekilde gıda olarak tüketilmesi yasaklanmıştır. Bu uygulama çok yerinde doğru bir uygulamadır. Özellikle yumurtadan bulaşan Salmonella bakterisinin bulaşmasının önlenmesinde önemli bir adım olarak değerlendiriyoruz. Yine ‘Ekstra taze’ yumurta tanımı yapılmakta, buna göre hava boşluğu 4 mm veya daha az olan yumurta yumurtlama tarihinden itibaren 9. güne kadar ekstra taze ibaresi yumurta üzerine yazılmalıdır denilmektedir. Bir gıdanın tazeliği sadece zamana bağlı değildir, aynı zamanda nakil, muhafaza ve sunum şartları da gıdanın tazeliği üzerine bir etkendir, bu nedenle sadece zamana bağlı tazelik tanımlaması doğru olarak değerlendirilmemektedir. A sınıf yumurtayla B sınıf yumurtanın çok net bir şekilde ayrılması için yumurtanın üzerine “B” yazılması yanı sıra ‘Gıda Sanayi İçindir’ yazısının da yer alması şartı getirilmiştir. Bu da tüketicinin aldatılmaması veya doğru bilgilendirilmesi yönünde olumlu bir uygulamadır. A sınıfı yumurtalar ağırlıklarına göre sınıflara ayrılmış bu tebliğin ekinde yer almıştır. Bu uygulama tüketicinin aldığı yumurtanın iriliği hakkında bilgilendirilmesi yönünde konulmuş bir uygulamadır” diye konuştu.

Haber Merkezi