Zamanın ruhsuzluğu kitap okumayı yendi

Tüm dünyanın salgın bir hastalıkla mücadele ettiği bir zamanda hastalığın seyrini azaltmak amacıyla bir karantinaya giriyoruz. Bir çıkıyoruz. Hal böyle olunca evden çalışma oranları eskiye oranla biraz daha artıyor. Peki insanların evde geçirdikleri süreleri artınca kitap okumak için bulunan bahaneler azaldı mı dersiniz? 2008 yılından beri sahaflık yapan Sahaflar Derneği Başkanı Ümit Nar’a göre karantina süreçleri kitap okuma oranlarında ciddi bir değişiklik yaratmadı. Ümit Nar, bu düşüncesinin ardındaki sebepleri bizlerle paylaştı.

KİTAP OKUMA İHTİYACI 236. SIRADA

Mesleğini 11 yıl boyunca İstanbul’da devam ettirdikten sonra geçtiğimiz yıl İzmir’e taşınan Ümit Nar, Küçükyalı’da yer alan ve eski havasıyla dikkatleri üzerine çeken Hermes Sahaf’ı işletiyor. Pandemi sürecinde sahafların durumunu değerlendiren Ümit Nar, kitap okuma oranları hakkındaki sorularımıza şu şekilde yanıt verdi: “İnsanların sağlıkla ilgili kişisel kaygıları var ancak bu biraz da taleple ilgili. Kitap okurları bu zamanlarda kitapçılara gelmek istemedikleri için kitapçı arkadaşlarımız dükkanlarını açmıyorlar. Türkiye’de insanların ihtiyaç sıralamasında kitap 236. sırada yer alıyor. Dolayısıyla diğer ihtiyaçlarını giderip kitap konusunu biraz daha geride bırakıyor olabilirler. İnsanlar gelmeyince bizim esnaf da doğal olarak dükkanlarını açmıyor” diye konuştu. Karantina süreçlerinde insanların zamanının daha bol olduğunu düşünmediğini belirten Nar, “Önceden fiili çalışma şeklindeyken iş yeri sahipleri sizin iş yerindeki zamanınızı satın alıyorlardı ama şimdi evden çalışma sisteminde evinizdeki tüm zamanı satın alıyorlar. Bu sebeple aslında tersini düşünüyorum. İnsanların kitap okumaya daha az vakti kalıyor. Bir de bizim ülkemizde okur sayısı çok yüksek değil. Satan belli okuyan belli. Bu yüzden kitap okuma oranlarında da çok bir artış olduğunu zannetmiyorum. İnsanların evde kaldıkları zamanlarda da kitap okumaktan ziyade görsele düştüklerini hepimiz biliyoruz. Netflix, Blu tv gibi yapımların dizileri ve filmlerini daha çok tercih edilir duruma geldi. Bu yüzden karantinanın kitap okuma oranlarına çok fazla bir etkisi olduğunu düşünmüyorum” ifadelerine yer verdi.

KİTAP FUARI SIKINTISI

Kitap fuarları konusunda değinen Ümit Nar, “Kitap fuarlarında sahaflara da ayrılan bir kısım oluyordu. Fakat görünen o ki 2021’in belli bir dönemine kadar bu fuarlar olmayacak. Bu bir sıkıntıdır. Fakat bizler geçtiğimiz aylarda benim koordinatörlüğümde İstanbul’da Beylikdüzü, Maltepe ve Kadıköy olmak üzere gerekli tedbirleri alarak üç tane açık hava etkinliği yaptık. Bu bağlamda 2021 yılının bahar aylarında İzmir’de sahafların yer alacağı bir etkinlik yapmayı planlıyoruz. Bu sakıntılı dönem geçtikten sonra bizim için de bir can suyu olacaktır diye düşünüyorum” dedi. Yayıncılar Birliği’nin sanal fuar konusunda adımlar attıklarını da dile getiren Nar, “Bir yayın evi için e-kitap fuarı olayı mümkün ancak sahaflar için pek mümkün değil gibi görünüyor. Pandemi sürecinde sahafların çok sayıda yer aldığı İstanbul Beyoğlu Aslan Pasajı’nda 5 sahafın kapandığını da dile getiren Nar, “İstanbul dışında da çok zor duruma düşen ya da kapanmak zorunda alan sahaflar oldu ancak İzmir’de benim bildiğim kadarıyla dükkan kapatan bir sahaf olmadı” açıklamasında bulundu.

SAHAF HARİTASI ÇIKARTTIK

Türkiye genelini kapsayan bir sahaf haritası çıkarttıklarının da altını çizen Nar, “Mart ayındaki ilk karantina döneminde biz İstanbul ve İzmir’deki sahaflar olarak ‘Sahaf Kollektifi’ diye bir yapılanmaya gittik. Bunu okurumuza seslenmek için yaptık. Bunu bize şöyle bir faydası oldu. İnsanların aradıkları kitapları bulabilmeleri için Türkiye çapında bir sahaf ve ikinci el kitap haritası çıkarttık. 250’nin üzerinde bir sahaf ve ikinci el kitapçıyı bu şekilde kayda aldık. Bu haritada korsan kitap satmayan tüm ikinci el kitapçılara ulaşabiliyorsunuz. Gittiğiniz bir şehirde bu haritaya bakarak sahafları bulabilirsiniz. İzmir’de eksik kalmış bir sahaf kültürü var. Var olan ve görünen bir şeyler var ancak bu hem okur hem de kitapçılar açısından yeterli değil. Bu kültürü İzmir’de sağlamlaştırmak ve daha iyi temeller atmak için yapabileceğimi şeyleri iş birlikleri içerisinde yapmaya çalışacağız” açıklamalarına yer verdi.