Zeybekci’den iki öneri

ÖZKAN PEKÇALIŞKAN

İzmir Enternasyonal Fuarı’nın basın toplantısının ardından 500 Türk ve 250 Rus sektör temsilcilerinin katılımıyla ‘Ticari ve Ekonomik İş Birliği’nde Yeni Dönem’ başlıklı ‘Türkiye Rusya İş Forumu’ Swiss Otel’de yapıldı. Forumun açılışına Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, Rusya Federasyonu Enerji Bakanı Aleksandr Novak, Tataristan Cumhurbaşkanı Rustam Nurgaliyeviç Minnihanov, iki ülkenin büyükelçileri ve iş adamları katıldı.

Açılışta konuşan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, partner ülke Rusya Federasyonu’nun geniş bir heyetle Türkiye’de bulunmalarının iki ülke arasındaki ilişkiye verdikleri önemi gösterdiğini belirterek, “Türk-Rus ilişkileri önemlidir. Sadece bugün değil gelecekte de önemini artırarak devam edecektir. İlişkilerimiz sadece bölgesel düzeyde açıklanamaz, komşu olmaktan çok öte bir ilişkimiz var. Birbirini küresel anlamda etkileyen, destekleyen ve yön veren iki ülkeyiz” dedi.

HEDEF 100 MİLYAR DOLAR

Türkiye’nin 2023 hedefine kilitlendiğini belirten Türk ve Rus işadamlarının birbirini tanıdığını belirten Özlü, “Bilim ve teknolojiyi, sanayi üretiminin temeline koymak için yasal düzenlemelere imza atıyoruz. Rus dostlarımızın da bunları yakından takip ettiğini biliyorum. 2016 yılında Türkiye ve Rusya arasındaki dış ticaret hacmi 17 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu iş forumunda hedefimiz son 10 yılda 30 milyar dolar civarında seyreden dış ticaret hacminin yeniden bu düzeye ulaşmasıdır. Ancak Asıl hedef 100 milyar dolardır. Ülkeler arasında siyasi krizler yaşanması doğaldır. Rusya ve Türkiye birbirini anlayan ve saygı duyan, ilişkilerini geliştirme niyetini beyan eden iki dost ülkedir. Bu dostluğun ticaret ile taçlandırılmasından daha doğal bir durum yoktur” diye konuştu.

Özlü’den sonra söz alan Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, “Rusya’nın devamlı bir şekilde İEF’in partner ülke olma isteğini söylemelerini bekliyorum” diyerek Rus heyetine İEF’ye her sene katılmaları konusunda çağrı yaptı. Zeybekci, “Bu sözün söylenmesinden memnuniyet duyarız. Coğrafya kader gibidir. Coğrafyayı seçemezsiniz kaderinizdir. Rusya ve Türkiye birbirinin kaderidir” dedi.

BERABER BALIK TUTMAYI DÜŞÜNMELİYİZ

24 Kasım 2015 tarihinde Rus uçağının düşürülmesiyle iki ülke arasındaki ilişkilerin gerilmesine değinen Zeybekci, “Yaşanan olay üzücüdür. Biz üzüntümüzü her fırsatta dile getirdik. İyi ilişkileri yaratmak uzun süre alır ama yok etmek saniyeler alır. İki ülkenin de kaybedeceği çok şey vardır. Türkiye’nin Rusya’daki yatırımı 10 milyar dolar. Rusya’nın da Türkiye’de bu seviyede yatırımı var. 25 milyar dolarlık Akkuyu Nükleer santrali var, Türk akımı, mavi akım projeleri var. Demir çelik, turizm ve sağlık sektöründe henüz yatırım seviyesine gelmedi. Türk ve Rus imkanlarını bir araya getirerek 3. ülkelerde yapılabilecekleri yatırım çok büyük. Birbirimize balık satmayı değil beraber balık tutmayı düşünmemiz lazım. Turizmde 4 milyon seviyesine ulaşabileceğimizi düşünüyorum. Ama asıl hedefimiz 100 milyar dolar ihracat hacmi. Bizim gözümüze büyük gelmiyor. Çünkü potansiyelimiz çok fazla. Tarım, seracılık, enerji, metalürji, petrokimya işbirlikleri inanılmaz bir ekonomi ortaya çıkaracaktır. 2017’nin diğer bir önemli adımı da iki ülke arasındaki hizmetler ve yatırımı kapsayan serbest ticaret anlaşmasını bitirelim ve imzalayalım” dedi.

AVRASYA GÜMRÜK BİRLİĞİ’NE YEŞİL IŞIK

Türkiye’nin Avrasya Gümrük Birliği ile ikili görüşmelere başlamak istediğini açıklayan Zeybekci, “Türkiye’nin Avrasya Gümrük Birliği ile ikili görüşmelerini başlatmak istiyoruz. AB Gümrük Birliği’nden ayrılmadan o çerçeveyi bozmadan Avrasya Gümrük Birliği ile ilişki içine girmek istiyoruz. Rus Rublesi ve Türk Lirası ile ticareti geliştirmemiz gerek. Milli paralar ile ticareti yükseltmeyi hedeflemeliyiz. Kur dalgalanmalarını dengelemeyi, iki ülke arasındaki ticaretin etkilenmesini engellemiş oluruz” diye konuştu.

ANLAŞMA HAZIRLIK AŞAMASINDA

Rusya Federasyonu Enerji Bakanı Aleksandr Novak ise Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin’in iyi dileklerini ileterek başladığı konuşmasında iki ülke ve şirketlerin arasında iyi ilişkilerin gelişmesini istediklerini söyledi. Partner ülke olma teklifinin onur verici olduğunu belirten Novak, “300 kişilik büyük bir heyetle geldik. Fuara katılmamız iki ülkenin arasındaki ilişkilerin daha iyi bir ivme kazanmasına imkan yaratacaktır. Cumhurbaşkanı Erdoğan 10 Mart’ta Moskova’ya ziyaret gerçekleştirmiştir. İki ülke arasındaki normalleşme süreci konusunda yeni bir başlık açılmıştır. İki ülke liderinin isteğiyle Rusya ve Türkiye arasındaki ticaret hacmi 100 milyar dolara ulaştırılacaktır. Çok ciddi bir hukuki zemin oluşturulmuş, ekonomi alanında 20’den fazla anlaşma imzalanmıştır. Hizmet ve yatırım ile ilgili hükümetler arası anlaşma hazırlık aşamasındadır. Bu yılın sonuna kadar hazırlığın tamamlanacağını düşünüyoruz” dedi.

YATIRIMLAR ARTACAK

Yatırım işbirliğine önem verdiklerini belirten Novak, “Türkiye’deki Rus şirketi yatırımları 10 milyar dolardan fazladır. Türkiye’nin de Rusya’da 10 milyar dolarlık yatırımı vardır. Rusya ve Türkiye’nin ortak yatırım fonu ile birlikte karşılıklı yatırımlar artacaktır. Türk akımı projesi başarılı bir şekilde ilerlemektedir. Mayıs ayında Karadeniz’de gaz boru hattının çalışmaları başlatılmıştır. İki ülke arasındaki en önemli işbirliği projelerinden biri Akkuyu Nükleer Santrali’dir. Yatırım miktarı 22 milyar dolardır. Yap-işlet-devret modeliyle yapılmaktadır. Bu proje Rusya’nın inovasyon içeren bir projesidir. Söz konusu nükleer santralin Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yıl dönümünde yani 2023’te tamamlanması planlanmaktadır” diye konuştu.