Bir yanda emsal diğer yanda kredi mağduriyeti

TENZİLE AŞÇI - ÖZEL HABER

30 Ekim 2020 depreminin ardından İzmirli depremzedelerin depreme dayanıklı binalara kavuşabilmeleri için gündeme gelen ve Ekim 2021’de Büyükşehir Belediye Meclisinde kabul edilen Bayraklı bölgesinde geçerli olacak emsal artışı kararı, TMMOB tarafından yargıya taşınmıştı. 5. İdare Mahkemesi bilirkişi raporları doğrultusunda geçtiğimiz hafta, emsal artışı için “yürütmeyi durdurma” kararı verirken depremzedeler karara isyan etti. TMMOB’nin uygulanabilir çözümler sunmadığını belirten depremzedeler, 28 aydır yol kat edemediklerini söylediler. Emsal kararının kaldırılmasıyla zor durumda kalacaklarının altını çizen depremzedeler ayrıca geçtiğimiz aylarda onaylanan krediyi kullanamadıklarını ve kredi kararının kağıt üzerinde kaldığın söyleyerek koşullara tepki gösterdiler.

YETKİLERİ YOK YOK AMA ETKİLERİ OLUYOR

Deprem evi orta hasar gören Fatma Koruyucu, TMMOB’nin ilkeleri nedeniyle mağdur olduklarını belirtti ve “TMMOB’nin haklı olduğu yerler var ama bize çözüm sunmuyorlar. Katiller derken de onu düzelttiler ve bu kararı çıkartanlara olduğunu söylediler. Biz bilime karşı değiliz ama çözüm istiyoruz. Çözüm noktasında da ‘Bizim yetkimiz yok’ diyorlar. Yetkileri yok ama etkileri bize oluyor. Biz buna itiraz ediyoruz. Ne yapılması gerekiyorsa belediyeyle otursunlar ve çözsünler. Biz de bir an önce evlerimize kavuşalım. İki ileri bir geri sürekli tepemizde demokrasi kılıcı gibi… Emsal bugün mü iptal olacak yarın mı onu bekliyoruz. Biz de bu şekilde vakit kaybediyoruz” dedi.

ÜTOPİK BİR ŞEY

Büyükşehir Belediye meclisinde kabul edilen emsal kararının onaylanmasının ardından inşaat için harekete geçtiklerini ancak mahkeme kararıyla sürecin tıkandığını belirten Koruyucu, TMMOB’nin devletin evleri ücretsiz yapması gerekir sözlerini de değerlendirdi ve “Biz bu süre içerisinde binamızın dönüşümü için harekete geçtik. Ruhsat aşamasındaydık. Ruhsat öyle çıkarsa, emsal iptal olursa nasıl olacak o da bir muamma. Binamızın inşaatına başlanmış olsaydı inşaat duracaktı. Biz bu süre içerisinde kiradayız. Kiramız 2 bin 200 liraydı. Bu sene ev sahibi kirayı 5 bin lira yaptı. ‘Ya da çıkın satacağım’ dedi. Aynı koşullarda ev bulamayacağım ve satarım dediği için uğraşamayacağım için kabul ettik. Keşke devlet evlerimizi ücretsiz yapsa. TMMOB de söylüyor onu bize devletin yapması gerek diye ama o ütopik bir şey. 2,5 senedir bizim için hiçbir adım atılmamış kredi talebimiz var. O kredi de kentsel dönüşüm kredisi olduğu için insanlar alamıyor” diye konuştu.

BELEDİYE KILI KIRK YARIYOR

Başka bir depremzede olan Mustafa Nadir, TMMOB’nin inşaat için gerekli dediği tüm koşulları yerine getirdiklerinin altını çizdi ve “TMMOB, şu anda zeminlerde zemin etütleri yapılsın istiyor. Birtakım teknik şartnameler yerine getirilmeden yapılmasın evler diyor. Zaten belediye ruhsat vermek için en kötü zemine göre istiyor. Biz projelerimizin zemin etüdünü devletin atadığı yetkili firmalara yaptırıyoruz. Bütün statik hesaplar en kötü zemine göre yapıyor. Yoksa belediye ruhsat veriyor. Belediye bu konuda titiz çünkü buranın zeminin kötü olduğunu biliyor. Kılı kırk yarıyor” ifadelerini kullandı.

BİZİ ARTIK AYAĞA KALDIRSINLAR

Mahkeme kararının onanması durumunda işlerin içinden çıkılamaz boyuta ulaşacağının altını çizen Nadir, “Bizim binamızın ruhsatı çıktı ve fore kazıklarımız çakılmaya başlandı. Eğer durdurma olursa 1+7’ye doğru gidilecek ve kimse işin içinden çıkamayacak. Biz emsalleri verdiğimiz halde piyasada 600-900 bin arası fiyat veriliyor. Eğer emsal elimizden aldığınızda 1 milyon 600 binden aşağıya yaptıramazsınız. Bunu da bizim gibi düşük gelirli ya da emekli maaşıyla geçinen insanlar yaptıramazlar. Amaçları şuysa… Biz hakkımızdan feragat edelim, elimizde birkaç kuruşla buradan gidelim ve buraları da gökdelenlerle dolsun. Yani TMMOB, yanınızdayız derken vatandaşların bunu neden istediğini de düşünmeli. Ben emsalli 460 bin lira verdim ve maliyetim şu anda 775 bin lira oldu. Eğer bu emsal ortadan kalkarsa 1 milyon 600 binin aşağısı mümkün olmayacak. Kredi kağıt üzerinde var ama Ankara’dan düğmeye basılmadığı için yan yattı çamura battı. Cumhurbaşkanı güneydoğudaki depremden sonra orayı afet bölgesi ilan etti. Bizi afet bölgesi bile ilan etmedi. Afet bölgesi ilan edildiği halde dönüşümün yüzde 40’ını vatandaşa verecek dedi. Kalanı faizsiz kredi dedi. Bütün şartlar böyleyken, TMMOB bunu biliyorken, burası afet bölgesi ilan edilmemişken ben bunu nasıl talep edeceğim? TMMOB bunu bilmiyor mu? 3 sene… Biz 3 senedir Ankara’ya it gel yalvar yakar durumdayız. Bizi artık bir ayağa kaldırsınlar” dedi.

BEREKET: AKIBETİMİZ BELLİ DEĞİL

Evinin hasar tespitindeki ihmalkarlığa tepki gösteren depremzede Jale Bereket, “Benim evime önce az hasarlı dediler. Gelip göz ve çekiçle hasar yaptılar, karot testi bile yapmadan az hasarlı dediler. İkinci tespitte ise hasarsız çıktı. Biz buna inanmayınca kendimiz karot testiyle tespit yaptırdık. Binalarımız 1999 öncesi olduğu için binalarımız riskli çıktı. Şu anda binamız yıkıldı. Biz belediyenin kurmuş olduğu 15. yapı kooperatifiyiz. Bize göre şartların en iyisi. Emsal kararı da olsaydı 600 bin lira krediyle inşaatı yapacaktık. 150 bin lira peşinatımızı yatırdık. Biz emsal ve kooperatif modeliyle 600 bin liraya evlerimizi mal edecektik ama emsal kararından sonra akıbetimiz tam belli değil. Belki belediye bu konuda başka bir emsal kararı daha çıkarır. Bilemiyoruz. Ama esasında devletin bunları yapması gerekiyor. Az ve orta hasarlılar depremzede olarak değil kentsel dönüşümcü olarak görülüyoruz. Ben sanki deprem görmemiş keyfime evimi dönüştürmeye çalışıyorum gibi görülüyorum. Verdiği kredi de ona göre oluyor. Keşke TMMOB’nin dediği gibi devlet yapsa” ifadelerini kullandı.

KREDİ KAĞIT ÜZERİNDE KALDI

Daha önce cumhurbaşkanlığı tarafından onaylanan kredinin de koşullar nedeniyle hiçbir depremzede tarafından kullanılamadığını ve kararın kağıt üzerinde kaldığını belirten Bereket, şunları söyledi; “Kahramanmaraş bölgesinde dönüşümünün yüzde 60’ını devlet yapacakmış. Yapsın tabi. Benim devletten aldığım sıfır. Bir de benden faiz alıyor. Biz sıfır faizli kredi istedik, evlerimizi kendimiz yapalım dedik. Ama ben 0,87 oranında faizli kredi alıyorum. 10 yılda ödeyeceğiz biz onları. Ayda 8 bin 500 lira taksiti oluyor. Zaten çoğu kişiye de kredi verilmiyor. Senin aylık gelirinin en azından 15-20 bin lira olması gerek diyor krediyi vermek için. Kağıt üzerinden kredi imkanımız çıktı ama pratikte alamıyoruz. Bu koşullarda krediyi çeken hiç kimse yok. Yasalar değişmedikçe, onlar toparlanmadıkça mağduriyetler hep devam edecek.”