Sanayicinin ‘Yeşil Enerji’ hamlesi trafoda takıldı

KEMAL ÖZKURT – ÖZEL HABER - İklim değişikliğiyle mücadele ve sera gazı emisyonlarının azaltılması amacıyla hazırlıkları tamamlanmak üzere olan İklim Değişikliği Kanunu, organize sanayi bölgelerine (OSB) yeni yükümlülükler getirecek. Bu düzenlemeyle, organize sanayi bölgeleri toplam enerji tüketimlerinin en az yüzde 10’unu yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılamakla yükümlü olacak. Ancak henüz meclisten geçmeyen kararla birlikte OSB’lerde yenilenebilir enerji için firmalara trafolarda yer ayrılmıyor. Sanayici enerjide kendi kendine yetmek, maliyetleri kontrol altına almak ve Avrupa Birliği (AB) Yeşil Enerji Mutabakatı çerçevesinde Sınırda Karbon Vergisi’ne takılmamak için yapmak istediği güneş enerjisi santrali (GES) yatırımı, ‘trafo’ engeline takılıyor. Ege Bölgesi’nde fabrika çatısına GES kurmak isteyen sanayicilere trafo kapasitesinin yetersiz olmasından şikayetçi. İzmir’de iş insanları cari açığın en büyük kalemini oluşturan enerji ithalatında yaşanan bu çelişkiye dikkat çekerek yatırımlarını yapabilmek için bir an önce kapasite tahsisi ile yasal düzenlemelerin hayata geçirilmesini talep ediyor.

SANAYİCİYE GÜÇ KATAR 

Sanayicilerin yeşil enerji dönüşümü için son derece istekli olduğunu, yapılacak yatırımın rekabet gücünü kaybeden Türk sanayicisine ciddi katkıları olacağını belirten İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi (İAOSB) Yönetim Kurulu Başkanı Cenk Karace, “Bu tesisleri kurmak için trafo yetersizliğinden dolayı izin alamıyoruz. Bunun sıkıntısını çekiyoruz. Çok sayıda sanayicimiz bekliyor. Bu yatırımlar yeşil dönüşüm için de önemli bir olay. Ayrıca güneşten elektrik üretmek, rekabet gücü gittikçe azalan Türk sanayicisine de katkı olur. Avrupa’daki müşteriler de artık bunu sorguluyorlar yani. Onlarda üretimlerin geri dönüşümden veya yenilenebilir enerjiden olmasını arzu ediyor. Bunu önünün açılması bütün sanayicileri mutlu edecektir ama maalesef şu an sınırlı” diye konuştu. 

POTANSİYELİMİZ ÇOK YÜKSEK 

Türkiye’nin rüzgâr ya da güneş enerjisi potansiyelinin çok yüksek olduğuna dikkat çeken Enerji Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (ENSİA) Yönetim Kurulu Başkanı Alper Kalaycı, bu kaynaklardan yalnızca birinin bile tam kapasite kullanılabilmesi durumunda Türkiye’nin mevcut tüm enerji ihtiyacını karşılamaya yeteceğini söyledi. Gerek rüzgâr, gerek güneş, gerekse jeotermal alanında çok yeterli bir potansiyele sahip olduğunun da altını çizen Kalaycı, “Bu kaynaklardan enerji üretimi için mevcut olan yasal düzenlemelerçok geri kaldı ve karmaşık bir hâl aldı. Türkiye’de yeşil enerji üretimi için söz konusu tüm kaynaklar için birbirinden ayrı müstakil yasal düzenlemelere ihtiyaç var. Tüm kaynakları tek yasada topladığınızda, çıkardığınız bir kanun Güneş’ten elektrik üretimi sağlayanları mutlu ederken, jeotermal enerjiyi kullananları üzebiliyor. Sektörün tüm paydaşlarını aynı anda mutlu etmek imkânsız. O sebeple her kaynak için çağın ihtiyaçlarına uygun ayrı bir yasal düzenleme yapılmalı” dedi.

ACİL ÇÖZÜM; BÖLGESEL TRAFO 

Sanayicinin GES talebi için bölgesel trafo yapılabileceğini ifade eden Kalaycı, “Sanayicinin rekabet gücünü artıracak, ülkemizin karbon ayak izini ve cari açığı azaltacak bu yatırımın önünün açılması için neler yapılabilire bakmak gerek. Geçmişte Çeşme’de rüzgâr tribünü kurulması aşamasında aynı şekilde trafolarda tahsis yetersizliği engeli yaşandı. Bu durumda RES sahipleri, bölgeye trafo yapılması durumunda, trafonun tribünle olan bağlantısı için gerekli alt yapı yatırımını gerek nakdi gerekse mahsuplaşma yoluyla üstlenmeyi kabul etti. Elbirliği ile bu yatırım sağlandı. Aynı yöntem OSB’ler içinde yapılabilir. Örneğin, İAOSB’de ne kadar yatırım isteği var, buna göre talep toplanır. Bu talep doğrultusunda gerekli trafo dağıtım şirketince karşılanırken, trafo ile santraller arasındaki bağlantı OSB ya da firmalar tarafından mahsuplaşma yoluyla karşılanarak elbirliğinde bu yatırımların yolu açılabilir. Tüm İzmir ve Ege için yapılacak trafo beklemektense acil ihtiyaç ve yatırım bölgeleri için bu şekilde bir çalışma yapılabilir” dedi.