Nikotin bağımlılığı tedavi edilebilir

EMİNE ŞEKER

Ciddi bir hastalığa yakalanmadan sigarayı bırakmak gerektiğini vurgulayan, Konak Toplum Sağlığı Merkezi Göztepe Sigara Bırakma Polikliniği Hekimi Dr. Mutlu Nurgün, “Nikotin bağımlılığı hastalığı tedavisi olan bir hastalıktır” dedi.

KISA SÜREDE HİSSEDİLEN MUTLULUK İNSANI YANLITIR

Dr. Mutlu Nurgün, 7 yıldır sigara bırakma polikliniğinde görev yaptığını belirterek, “Genelde 15 yaşından sonra insanlar sigaraya merak ettikleri ve özendikleri için başlıyorlar. Nikotin bağımlılığı bir hastalık olduğu için gün içerisinde içilen sigara sayısı artıyor. Az da olsa ileri yaşlarda da başlayan insanlar da var. Yetişkin insanların çoğu çeşitli streslerle baş edebiliriz düşüncesiyle ya da eş ve komşu etkisinde kalarak başlıyor. Sigara bir uyarıcı maddedir. Sigara içilince beyne uyarı gidiyor. Beyinde 2 tane horman salgısı oluyor. Bunlar Noradrenalin ve Dopamin hormonudur. Noradrenalin salgısı olunca kişinin dikkati artar. Aynı zamanda Dopamin hormonunun salgısı artınca da yine belli bir dönem kişiyi rahatlatır. Bu hormonların salgısı azalınca beyin tekrar baskı yapar. ‘Tekrar bize nikotin ver’ gibi uyarılar gelir. Kişi tekrar sigara içme eylemine yöneliyor. Kısa sürede hissedilen mutluluk ve rahatlık insanları yanıltır. Böylelikle kişilerde nikotin bağımlılığı başlıyor” dedi.

1 TANE İÇEN BİLE NİKOTİN BAĞIMLISIDIR

Nikotin bağımlılığının 5 kriterle belirlendiğini vurgulayan Mutlu, “5 kriter bizim için çok önemli. Bunlar; bırakmak istemeye rağmen içmeyi sürdürme, önceden bırakmak için girişimlerin olması, hastalıklarla yüz yüze olamaya rağmen içmeyi sürdürme, tolerans gelişimi yani insanlar 1 taneyle başlayıp geçen zamanda çoğaltması, yoksunluk semptomları da sigara içmediği zamanlarda kişinin kendisini mutsuz hissetmesi nikotin bağımlı olduğunu gösterir. Bu kriterlerden en az 3 tanesi kişilerde oluyor. 1 tane içen kişi bile nikotin bağımlısıdır” şeklinde konuştu.

KİŞİNİN KARARLI OLMASI GEREKİYOR

Mutlu, sigarayı kendi iradesiyle bırakmayı denemiş, başarılı olamamış ve artık bırakmak isteyenlerin kendilerine başvurduklarını vurgulayarak, “Önce kişinin karar vermesi gerekiyor. Bizim yardımcı olmamız için kişi sigarayı bırakmak istemeli. Daha önce denemiş olanların yanı sıra hiç denemeyen, ilk kez bizden yardım isteyen hastalarımızda var. 8 Mart 2013 tarihinden beri Göztepe Sigara Bırakma Polikliniği olarak hizmet vermekteyiz. Bu zaman zarfında bize 510 kişi başvuru yaptı. 260 kayıtlı hastamız var. Biz hekim olarak bu sayının artmasını istiyoruz. Buraya gelen kişiler sigarayı bıraktıktan sonra eşlerini, komşularını, arkadaşlarını da getiriyorlar. Kişileri, düzenli olarak telefonla ya da yüz yüze kontrol ediyoruz. Kişileri 1 yıl takip ediyoruz. Ama 1 yıldan sonrada bize gelebilirler. Hata yapıp tekrar başlarlarsa nerede hata yaptıklarını bulup o hatanın üzerine gidiyoruz. Karşılıklı olarak belirleyip tekrar yola devam ediyoruz. Yol gösterici oluyoruz” ifadelerini kullandı.

NİKOTİN BAĞIMLILIĞI BİR HASTALIKTIR

Kişinin karar vermesinin en önemli faktör olduğunu vurgulayan Mutlu, “Biz gelen kişilere danışmanlık eğitimi vermekle başlıyoruz. Kurumumuzda toplantı odasında her hafta düzenli olarak, en az 1 eğitim toplantısı yapıyoruz. Bırakmak isteyen kişileri toplantıya davet ediyoruz. Eğitim toplantısında nikotin bağımlılığı üzerinde duruyoruz. Nikotinin vücuda verdiği zararları anlatıyoruz. Nikotin bağımlılığı bir hastalıktır. Bu hastalıktan kurtulmak için neler yapılması gerektiğini söylüyoruz. Dünya Sağlık Örgütü nikotin bağımlılığının hastalık olduğunu kabul etti” dedi.

4 BİNDEN FAZLA KİMYASAL MADDE MEVCUT

Mutlu, sigara dumanında 4 binden fazla kimyasal madde olduğunu söyleyerek, “Tütün dumanında; egzoz gazı olarak bilinen karbon monoksit, boya sökücü olarak kullanılan aseton, akü yapımında kullanılan kadmiyum, roket yakıtında kullanılan metanol, tüp ve çakmak gazı olarak bilinen bütan, temizlik maddesi olarak kullandığımız amonyak, fare zehiri olarak kullandığımız arsenik, böcek ilacı olarak kullandığımız DDT, radyosyan olarak bilinen radon, tiner, asfalt yapımında kullanılan katran, güve kovucu olarak kullandığımız naftalin, asetik asit gibi 4 binden fazla madde bulunuyor. Bu zararlı maddeleri kişilere anlatıyoruz. Akciğer kanserinin yüzde 90’ı, kanserden ölümlerin yüzde 50’si sigara olduğunu vurguluyoruz. Bu bilgileri verdikten sonra sigarayı bırakma kararı alan kişilere, önce karbon monoksit ölçümlerini yapıyoruz. Sigara vücuttan azaltılınca ya da bırakılınca karbon monoksit değerleri düşüyor” diye konuştu.

NİKOTİN BAĞIMLILIĞI TEDAVİ EDİLEBİLİR

Fagosterm testi (Nikotin Bağımlılık Tespiti) sigara bırakma merkezlerinde yapılan bir test olduğunu belirten Mutlu, “Testten sonra kişilerin tıbbi değerlendirmelerine geçiyoruz. Tansiyon, nabız, kilo ve var olan hastalıklarına bakıyoruz. Ruh sağlıklarını değerlendiriyoruz. Nikotin bağımlılığı hastalığı tedavisi olan bir hastalıktır” şeklinde konuştu.

SİGARA BIRAKMAK ZORLU BİR SÜREÇTİR

Sigara bırakmanın 2 çeşit tedavisi olduğunu vurgulayan Mutlu, “Yapılan sağlık taramasından sonra hekim olarak kişiye uygun olan yöntemi seçiyoruz. Nikotin replasman tedavisinde nikotin bantı, nikotin sakızı ya da nikotin pastili uyguluyoruz. Ya da ağızdan alınan ilaçlar var. Bunlar sağlık bakanının onayladığı eczanelerde satılan tıbbi tedavilerdir. Kişiden kişiye kullanım süreleri değişebiliyor. Ama ortalama 3 ay diyebilirim. Bunların dışında biz de destek tedavi oluyoruz. Her şeyi ilaçlardan beklemiyoruz. Düşünce yapımızı da değiştirmemiz gerekiyor. Sigara içme isteği geldiği zaman yapılacak şeyleri de anlatıyoruz. Sigara bırakma tedavisi zorlu bir süreçtir. Kolay değil. Stresli bir dönem geçiriliyor” dedi.

SİGARA İÇEN KİŞİLER MUTSUZ

Mutlu, sigara içen kişilerin mutsuz olduklarını ifade ederek, “Ama kişiler mutsuz olduklarının farkında değiller. Sigarayı bırakan kişilerin gözlerinin içi gülüyor. Cildinin rengi değişiyor. Kendileri 2 - 3 gün içinde bu farkı görebiliyorlar. Yolda yürürken, merdiven ve yokuş inip çıkarken daha rahat nefes alıyorlar. Sabahları öksürüp, balgam çıkarmıyor. Kişilerin tansiyonları normale geliyor. Sigaranın bırakılmasıyla beraber sağlık problemleri azalıyor. Gün içiresinde daha rahat ediyorlar. Bu da kişileri mutlu ve huzurlu hissettiriyor” diye konuştu.

İŞİN UZMANINDAN DESTEK ALINMALI

Konak Toplum Sağlığı Merkezi’nde 2 tane sigara bırakma polikliniği olduğunu belirten Mutlu, “Biri Göztepe Sigara Bırakma Polikliniği diğeri ise İkiçeşmelik’te bulunuyor. Sigarayı bırakmak isteyen kişiler buralara başvuru yapıp destek alabilirler. Kendilerine en yakın sigara bırakma merkezine giderek hekimleriyle görüşsünler. Ya da 171 ücretsiz sigara bıraktırma hattını arayarak da bize ulaşabilirler. Sigarayı bırakmak isteyen kişiler, muhakkak işin uzmanından yardım alsınlar” ifadelerini kullandı.

İNSANA HİÇBİR FAYDASI YOK

Sigarayı bırakırken kilo alınacağı korkusu yaşayan kişilerin olduğunu vurgulayan Mutlu, “Hekim kontrolünde oldukları için kilo alımı yaşanmıyor. Hatta sigarayı bırakan bazı hastalarımızda kilo kaybı bile yaşayanlar var. Bizim Obezite polikliniği ile beraber olmamız çok büyük bir şans. Diyetisyenimizden destek alarak hastalarımızla yola devam ediyoruz. Bu tür şüphesi olan hastalarımızı yönlendiriyoruz. Sigaranın insana hiçbir faydası yok. Dolayısıyla bu zararlı madde kişiye zarar verip sağlığı bozuyor. Bu durumu biz eğitimler vererek anlatıyoruz. Okul eğitimleri, halka dönük eğitimler yapıyoruz. Bu eğitimleri belki daha da artırabiliriz. İş yerlerine giderek sigaranın zararlarını anlatıyoruz” dedi.

HEM CEBİMİZE HEM SAĞLIMIZA ZARAR

Mutlu, sigarayı bırakan kişileri tebrik ettiğini söyleyerek, “Herkes bu dünyaya 1 kere geliyor. Bize gelen hastalarımız sigarayı bıraktıktan sonra ‘keşke daha önce bıraksaydım’ diyor. Ciddi bir hastalığa yakalanmadan biz bu sigarayı bırakalım. Hem cebimize hem sağlımıza zarar. Yıllar içinde ciddi maddi kayıp açıyor. En kısa zamanda bende tüm hekim arkadaşlarım gibi herkesin bırakmasını istiyorum. Bırakmak isteyen herkese kapımız açık. Burada sigarayı bırakan vatandaşlarımıza sertifika vererek onları onure ediyoruz” seklinde konuşarak, sözlerini şu şekilde sonlandırdı: “Pasif içici olan kişilerde aktif içen kişiler kadar risk taşıyor. Yanlarında içilen 4 sigara kendilerinin 1 sigara içmiş etkisi gösteriyor. Kişi sigara içmiyorsa eğer içen ortamlarda bulunmaması gerekir. Aktif içiciler kadar zarar görüyor. Çocuklarda ani ölüm, orta kulak ve solunum yolu enfeksiyonları ve astıma yol açıyor. Erişkinlerde pasif içiciliğin sonunda akciğer kanseri, kalp hastalıkları ve solunum yolları hastalıkları görüyoruz. 100 bin kişiden 17 bini pasif içicilik nedeni ile ölüyor. Bir odada sigara içildiğinde odayı havalandırarak sigara dumanının zararını yok edemeyiz. 24 saat sigaranın zararlı maddeleri etkisini sürdürüyor. "

Haber Merkezi