Atatürk’e mesafeli duruşa yargı eliyle koruma

HAYRİYE GÜPLERİ TİBİN/ ÖZEL HABER - Tuzla Piyade Okulu Komutanlığı’nda 10 Kasım 2023 tarihinde yaşanan ve Piyade Teğmen A.A.’nın Atatürk’ü anma programında rozet takmamasının neden olduğu iddia edilen olaya ilişkin yeni bir gelişme yaşandı. Olayla ilgili A.A.’nın da aralarında bulunduğu 7 asker, Türk Silahlı Kuvvetleri’nden ihraç edilmişti. Rozet takmadığı gerekçesiyle askerlerin tepkisine neden olan A.A. ve diğer 6 asker, ihraç kararına ilişkin dava açtı. Buna karşın A.A.’nın TSK’dan ihracı, İstanbul 4. İdare Mahkemesi tarafından 27 Mart 2025 tarihinde iptal edildi. İLKSES Gazetesi, A.A.’nın ihracının iptaline ilişkin karara ulaştı. Kararda şu ifadelerin yer aldığı görüldü: “ (…) Bakılan davada, davacının, 10 Kasım 2023 tarihinde Atatürk’ü anma töreninde yakasına Atatürk fotoğrafını kasten takmamak için direnerek eylemi ile tartışmayı tırmandırdığı, olaylarım büyümesine sebep olduğu açık ise de, davacı tarafından gerçekleştirilen söz konusu davranışın hizmete engel davranış olarak nitelendirilmesinin ve Türk silahlı Kuvvetlerinden çıkarma cezası ile cezalandırılmasının ölçülülük, orantılılık ve ve tipiklik ilkesine uygun olmadığı; mesleği askerlik olan davacının Türk Silahlı Kuvvetlerine ve temsil ettiği makam, rütbe veya statünün onur ve vakarına uygun düşmeyen tutum ve davranışları nedeniyle davalı idarece eylemine uyan başka bir disiplin cezası ile cezalandırılabileceği de açıktır. Bu durumda, davacının “hizmete engel davranışlarda bulunmak” disiplinsizliğini işlediği kanaatiyle tesis edilen davaya konu işlemde “ölçülülük, orantılılık ve ve tipiklik” yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır. Hüküm; yukarıda açıklanan gerekçelerle; 1. Dava konusu işlemin iptaline (…)” 

KURUMSAL DEĞER DÖNÜŞÜMÜ VAR

CHP İçişlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve İzmir Milletvekili Murat Bakan, A.A.’nın ihracının iptaline ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Bakan, “Bu karar, Türkiye’de yargının yalnızca hukuki değil aynı zamanda ideolojik bir denge aracı olarak kullanılmaya başlandığını gösteriyor” ifadelerini kullandı. Cumhuriyet’in kurucu değerlerini yok sayan veya küçümseyen eğilimlerin hukuki zeminlerde koruma bulmasının TSK’nın yapısal dönüşümünü hızlandırabileceğini belirten Bakan, konuyla ilgili açıklamasının devamında şunları kaydetti: “Atatürk’e ve onun temsil ettiği cumhuriyet değerlerine açıktan karşı çıkan bir tutum artık ‘ifade özgürlüğü’ ya da ‘ağır ceza ile karşılık verilemeyecek davranış’ olarak değerlendiriliyorsa, ortada bir hukuk meselesinin ötesinde bir yapısal yönelme, bir kurumsal değer dönüşümü var demektir. Cumhuriyet’in kurucu değerlerini yok sayan veya küçümseyen eğilimlerin, hukuki zeminlerde koruma bulması, TSK’nın yapısal dönüşümünü hızlandırabilir. Bu karar, ülkemizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e karşı mesafeli duran bir duruşun ve hatta zaman zaman ifade edilen nefretin artık açıkça cezalandırılmadığı, tersine bu duruşa gösterilen tepkilerin dahi sistematik şekilde bastırıldığı bir iklime işaret ediyor.” 

ASIL CEZALANDIRILAN ŞEY ATATÜRKÇÜLÜK

Bakan, söz konusu kararın ölçülülük meselesi değil ideolojik tercihlerin yargı eliyle meşrulaştırılması olduğunu ifade ettiği değerlendirmesini şöyle noktaladı: “TSK gibi kurucu değerlerin ve cumhuriyetin simgelerinin en sıkı korunduğu bir kurumda bile Atatürk’ü reddeden bir tavır artık hukuken korunabilir hale geliyorsa, asıl cezalandırılan şey Atatürkçülük, ödüllendirilen şey ise bu değerlere mesafeli durmaktır. Bu karar bir ‘ölçülülük’ meselesi değil, ideolojik tercihlerin yargı eliyle meşrulaştırılmasıdır. Bu gelişme; sadece bir disiplin kararı değil, aynı zamanda laikliğin, kurucu değerlerin ve Atatürk ilke ve inkılaplarının sistematik olarak yok edilmek istendiği bir dönüşüm sürecinin yeni bir kilometre taşıdır.” 

NE OLMUŞTU?

Olay, Tuzla Piyade Okulu Komutanlığı’nda 10 Kasım 2023 tarihinde yaşandı. 10 Kasım Atatürk’ü Anma Töreni’ne katılan Piyade Teğmen A.A.’nın yakasına Atatürk fotoğrafı takmaması, arkadaşlarının tepkisine neden oldu. Bazı teğmenler tarafından uyarılan A.A., ilk önce fotoğrafı olmadığını, sonrasında da iğnesi olmadığını öne sürdü. A.A.’ya iğne veren Piyade Teğmen A.K.Ş.’nin, A.A.’nın cebinde fotoğraf bulunduğunu söylemesi üzerine A.A., fotoğrafı yine takmadı. A.A.’nın tavrı piyade teğmenler arasında tartışmaya neden oldu. Bunun ardından 13 Kasım’da ise bazı teğmenler A.A.’nın bulunduğu koğuşa Atatürk fotoğrafı yapıştırdı. Öte yandan fotoğrafın yapıştırıldığı odada kaldığı belirtilen başka iki askerin, Atatürk fotoğrafını yapıştırıldığı yerden çıkarması da yine tartışmalara neden oldu. Söz konusu olaylara karışan 7 teğmen hakkında, Kara Kuvvetleri Komutanlığı Yüksek Disiplin Kurulu (YDK) tarafından Türk Silahlı Kuvvetleri’nden ihraç kararı verildi. YDK’nın 8 Şubat 2024 tarihinde oy birliğiyle aldığı ihraç kararının gerekçesinde, A.A. ve ona destek olan iki arkadaşının Atatürk ilkeleri ve Cumhuriyet’e bağlılıklarının şüpheli bulunduğu belirtildi.