Suudi Arabistan, spor endüstrisini sarstı! Sportwashing (Sporla aklama) nedir?

HÜSEYİN DEMİR

Suudi Arabistan, son dönemlerde futbol başta olmak üzere geniş kitlelere hitap eden spor branşlarına milyon dolarlık dev yatırımlar yapmaya devam ediyor. Suudi Arabistan Futbol Ligi'ndeki anlaşmalar Dünya’nın gündeminde yer alıyor. Küresel etkiye sahip süper star futbolcuların devasa paralarla Arap ülkelerine transfer oluyor.

Suudi Arabistan Futbol Ligi, son dönemlerde futbola yaptığı yatırımlar ve yüksek bütçelerle yıldız futbolcular için cazip bir lige dönüştü. Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu’nun (PIF) İngiltere Premier Lig ekibi Newcastle United’ı satın almasından sonra arap ülkeleri Avrupa piyasasına açılmaya başladı.The Economist dergisi, haftalık sayısının spor ticareti bölümünde Suudi Arabistan’a yer verdi. Arap Yarımadası ülkesinin spor yatırımlarına vurgu yapan yazı için “10 milyar Dolar’lık bir spor fırtınası başladı” başlığı kullandı. Kapakta ise bir petrol kuyusundan petrol ile birlikte futbol topu ve boks eldiveni gibi spor ekipmanlarının fışkırdığı görüldü.Suudi Arabistan’ın futbolda yükselişe geçmesinin perde arkasında neler yatıyor? 

SUUDİ ARABİSTAN, AVRUPA’YA MEYDAN OKUYOR

Avrupa futboluna meydan okuyan Suudi Arabistan Futbol Ligi’ne katılan Dünya yıldızı futbolcular ligin kalitesini artırırken ülkenin marka değerini ve imajını da yükseltti. Avrupa futbol piyasasında yer alan yıldız oyuncular gözleri Arap ligine çevirdi. Futbolculara; özel uçaklar, yatlar ve katlar ile ultra lüks imkanlar sunan Suudi Arabistan, adeta futbol ülkesine dönüştü.

Suudi Arabistan 2023-2024 sezonu öncesi yıldız futbolculara dudak uçuklatan rakamlar sundu. 181 futbolcunun geldiği ligde transfer giderleri toplam 594 milyon 822 bin 945 Euro olarak kayıtlara geçti. Suudi Arabistan Ligi uluslararası ligler statüsünde en önemli ligler arasına girdi. Arabistan ligi, Avrupa ligleri için ciddi ve güçlü bir rakibe dönüştü. Futbol otoritelerine göre Avrupa’nın en büyük futbol ligleri olarak bilinen Avrupa'nın en büyük 5 futbol lig; İngiltere (Premier Lig), İspanya (La Liga), İtalya (Serie A), Almanya (Bundesliga) ve Fransa'daki (Ligue 1) bu gelişmeler üzerine liglerin marka değerini ve itibarını nasıl tekrardan yükseltecek merak uyandırıyor.

SPORTWASHİNG(SPORLA AKLAMA) NEDİR?

Sporda uluslararası düzeyde önemli yatırımlar yapan Suudi Arabistan’ın futbol strateji ve hamleleri Dünya Spor Kamuoyunun dikkatini çekiyor. Geçtiğimiz günlerde Uluslararası Af Örgütü ve İnsan Hakları İzleme Örgütü, Suudi Arabistan’ı ‘sportwashing’ ile suçladı. Peki sportwashing olarak bilinen sporla aklama nedir?

Sportswashing kavramı; kamuoyu nezdindeki imajını düzeltmeyi, olumsuz algılardan kurtulmayı, suçlarını örtbas etmeyi ve gündemi kendileri için fayda sağlayacak şekilde değiştirmeyi amaçlayan devlet, politikacı, iş insanı gibi aktörlerin, spordan fayda sağlama çabaları olarak bilinmektedir.

Sportwashing kavramı; “Spor ve Yıkama-Temizleme-Aklama" sözcüklerinin birleşimden oluşuyor. "Demokrasi ve insan haklarında geri kalan ülkeler spor gibi dünyada kitlelerin ilgisini çeken organizasyonları büyük yatırımlarla imajlarını cilalama anlamına geliyor. Sporla aklama yönetimini genelde insan hakları ve özgürlükler bakımından geri kalmış, otoriter ve totaliter rejimlerin kendilerini temize çıkarmak için uyguladığı bir yöntemdir. Uluslararası arenada siyasal,ekonomik ve sosyal ilişkileri kötü olan ülkeler kendi imajlarını ve itibarlarını güçlendirmek için sportif faaliyetlerini ve başarılarını ön planda tutarak ülke imajını düzeltmeye çalışıyor. Özellikle uluslararası spor organizasyonlarına ev sahipliği yapan ülkeler sporun yumaşıtıcı gücünü “Sportswashing” (Sporla aklamayı) kullanıyor.

İmajları zedelenen, basin ve ifade özgürlüğü bakımından zayıf ülkeler sportif organizasyonlara ev sahipliği yaparak ülkelerinin imajını güçlendiriyor. Spor diplomasisinde yer alan sporun yumuşatıcı gücü ülkeler arasında diyalog ve iletişimi güçlü tutuyor. Diplomatik açıdan birbirine olumsuz düşüncüler ve önyargıları barındıran ülkeler sporun yumuşatıcı gücünü kullanmaya devam ediyor. Sportwashing kavramını ilk kez Suudi Arabistan kullanmadı. Önümzdeki dönemlerde bu kavramı daha çok duyabiliriz.

Haber Merkezi