Gezi Deyip Geçmemek Gerek

Okul, çocuğu bir bütün olarak hayatta hazırlayan en önemli kurumdur.

Çocukta, güven ve sorumluluk duygusu geliştirmek, yeni ilgi alanları oluşturmak ve beceriler kazandırmak için bir takım bilimsel, sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif çalışmalar büyük önem kazanmaktadır.

Bugünkü yazımızda, ders programlarının yanında resmi, özel ilköğretim ve ortaöğretim okul ve kurumlarında düzenlenen sosyal etkinlikler içinde özel bir yere sahip olan “eğitim gezileri” üzerinde durmaya çalışacağız.

Öğrencilerin seviyelerine göre bilgi, görgü ve yeteneklerini geliştirmek; yaparak yaşayarak öğrenmelerine imkân vermek ve derslerin uygulama ortamında yapılmasını sağlamak; onlara çevrelerini, toplumun sosyal, kültürel ve ekonomik değerlerini tanıtmak, bilimsel ve teknolojik gelişmeleri yakından izletmek amacıyla yakın çevre ve yurt içi geziler ile diğer ülke ve toplumları tanıtmak üzere yurt dışı geziler düzenlenebilmektedir.

Her devletin temel görevlerinde biri de vatandaşların eğitimini sağlamaktır.

Devlet, eğitim ve öğretim alanındaki görev ve sorumluluğu yerine getirirken, planlama, düzenleme, denetim ve kontrolü de kendisi sağlar. Bu bağlamda, eğitim kurumlarında yapılan gezilere ilişkin yasal düzenleme, milli eğitim bakanlığı Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği’nde ayrıntılı bir şekilde yer almaktadır. Dolayısıyla yapılan eğitim gezilerin Türk Milli Eğitimi’nin genel amaç ve temel ilkelerine uygun olarak; sözü edilen Yönetmelikte belirlenen hususlara tamamen uyun olması gerekir.

Buna göre, ilkokul 1-3 üncü sınıf öğrencileri; taşıma mesafesine bakılmaksızın il sınırları içindeki gezilere ve günübirlik yapılacak il dışı gezilere katılabilirler.

Gezi yapılacak yerler belirlenirken, “yakın çevre gezilerine öncelik” verilmesine ve gezilerin, amacına uygun olarak gündüz yapılmasına özen gösterilir.

Her gezinin mutlaka bir planı olmalı ve en az yedi gün önce okul müdürlüğüne verilmelidir.

Gezi planında, geziye katılacak yönetici, öğretmen, öğrenci ve varsa velilerin isimleri, adresleri, ulaşılabilecek yakınlarının telefon numaralarına yer verilir.

Öğretim programları gereği yapılacak geziler için ders yılı başında; yıllık planda yer almayıp derslerin işlenişi sırasında fırsat eğitiminden yararlanmak amacıyla yapılacak geziler için gezi öncesinde; sosyal etkinlikler kapsamında yapılacak bilimsel, kültürel, turizm, spor ve ziyaret amaçlı geziler için, onay alınmadan önce velilerden öğrencilere ait yazılı izin belgesi alınır.

Gezilerde, 40 öğrenciye kadar bir yönetici ve en fazla iki sorumlu öğretmen görevlendirilir. İmkânlar ölçüsünde sosyal etkinlikler kurulunca uygun bulunan velilerin de geziye katılımı sağlanır. Ekonomik durumları yetersiz öğrencilerin gezi giderleri, okul-aile birliklerince karşılanabilir.

Öğretim programları kapsamında yapılacak gezilerin o ders saati içinde yapılmasına özen gösterilir. Ancak gezinin bu süreyi aşabileceği durumlarda okul yönetiminin bilgisi dahilinde ders öğretmenlerince gerekli önlemler alınır.

Sosyal etkinlikler kapsamında yapılacak geziler, dersleri aksatmayacak şekilde hafta sonu tatilleri veya bayram tatili günlerinde düzenlenir. Ancak gezi düzenlenen yerin uzaklığı sebebiyle daha uzun zaman gerektiren gezilerden dolayı yapılamayan dersler telafi edilir.

Okul müdürü, gezilerle ilgili belgeleri inceler ve yetkisinde olanları onaylar. Yetkisi dışındaki gezilerle ilgili yazıyı da en kısa sürede onay alınmak üzere milli eğitim müdürlüğüne gönderir.

Büyükşehir belediye sınırları dâhil olmak üzere, il/ilçe belediye sınırları içinde yapılan ders programları kapsamındaki yıllık ders planında yer alan bilimsel inceleme, araştırma, gözlem ve uygulama gezileriyle ilgili onay okul müdürünce verilir.

Okulun bulunduğu il/ilçe sınırları içinde sosyal etkinlik kapsamında yapılacak gezilerle ilgili onay, okul müdürlüğünün önerisi üzerine il/ilçe Milli Eğitim Müdürü’nce; il sınırları dışına yapılacak gezilerle ilgili onay ise il/ilçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nün önerisi üzerine mülki amirce verilir.

Yurt dışında yapılacak bilim, sanat, tiyatro, spor, müzik, halk oyunları, beceri yarışma, sosyal etkinlik ve bunların hazırlık çalışmaları ile gezilere katılacak resmi/özel örgün ve yaygın eğitim kurumlarının yönetici, öğretmen ve öğrencilerinin görevli-izinli sayılmalarına ilişkin onay, İl Milli Eğitim Müdürlerinin önerisi üzerine valiliklerce verilir.

İl içi ve il dışı gezilerde öğrencilerin kaza sigorta işlemleri, geziye gidilecek araçların seçilmesi ve diğer konularda, Okul Gezileri Çerçeve Sözleşmesinde belirtilen hükümlere uyulur.

Öğretim programı ve sosyal etkinlik kapsamında yapılacak gezilerde gerektiğinde kamu araçlarından yararlanılabilir.

Gezi ile ilgili sözleşme şartlarının yerine getirilip getirilmediği, geziye katılanların hazır olup olmadıkları ve benzeri hususların yer aldığı başlangıç tutanağı ile gezinin bitiminde gezinin amacına uygun olarak gerçekleştirilip gerçekleştirilemediğine ilişkin tutanak düzenlenir.

Yukarıda da ifade edildiği üzere, öğretimde yakından uzağa ilkesi gereği öğrenciye öğretilecek bilgilerin düzenlenmesinde, örneklerin verilmesinde, hem doğal hem de sosyal olarak onun en yakın çevresinden hareket etmelidir. Bu, sadece yer ve yaşayış açısından değil zaman açısından da böyledir. Yakın zamandan uzağa, yakın aile ve okul çevresinden uzağa, yakın köy-kasaba-bölge-ülke çevresinden uzağa ilkesi birçok derste rahatlıkla kullanılabilir ve bu ilkeye uyma, öğrenmenin düzeyini yükseltir. 'Çevreye görelik', 'topluma görelik' gibi ilkeler de bu çerçevede düşünülebilir.

Gezi Deyip Geçmemek Gerek